Nước mắm đã từ lâu chiếm một vị trí quan trọng trong ẩm thực Việt Nam. Với hương vị mặn mà và ngọt nhẹ, nước mắm không chỉ làm nổi bật hương vị của các món ăn mà còn tạo nên bản sắc riêng cho bữa cơm của mỗi gia đình Việt.
Mặc dù nước mắm rất quen thuộc trong ẩm thực hàng ngày, không ít người vẫn mắc phải những lỗi khi sử dụng. Những sai lầm này không chỉ làm giảm đi giá trị dinh dưỡng mà còn có thể mang đến một số rủi ro cho sức khỏe.
Cả nhà dùng chung 1 bát nước mắm
Thói quen sử dụng chung một bát nước mắm trong bữa ăn gia đình vẫn rất phổ biến ở Việt Nam. Tuy nhiên, ít ai nhận thức được rằng việc này có thể dẫn đến nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP), một trong những nguyên nhân chính gây ra các bệnh lý như viêm loét dạ dày, tá tràng, và đặc biệt là ung thư dạ dày.
Một nghiên cứu năm 2020 đăng tải trên Tạp chí "Clinical Gastroenterology and Hepatology" cho thấy khoảng 50% dân số trên toàn cầu mang vi khuẩn HP trong dạ dày, và đây là một trong những yếu tố hàng đầu dẫn đến ung thư dạ dày.
Vi khuẩn này có thể dễ dàng lây lan qua các dụng cụ ăn uống, bao gồm cả đũa, qua đó tạo thành một "cầu nối" truyền bệnh giữa các thành viên trong gia đình. Do đó, để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người thân yêu, hãy hình thành thói quen sử dụng bát nước chấm riêng biệt.
Thói quen sử dụng chung một bát nước mắm trong bữa ăn gia đình vẫn rất phổ biến ở Việt Nam
Dùng lại bát nước mắm cũ
Nhiều người thường nghĩ rằng nước mắm thừa có thể tái sử dụng cho bữa ăn tiếp theo để tiết kiệm. Tuy nhiên, ThS BS Đặng Ngọc Hùng từ Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng đã cảnh báo rằng nước mắm để từ sáng đến chiều có thể trở thành môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến các triệu chứng như đau bụng và tiêu chảy.
Theo một nghiên cứu của Đại học Tufts (Mỹ), thực phẩm tiếp xúc với không khí trong thời gian dài hơn 2 giờ có thể gia tăng nguy cơ bị nhiễm vi khuẩn có hại. Vì vậy, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, người tiêu dùng nên chỉ rót nước mắm vừa đủ cho mỗi bữa ăn và tránh việc sử dụng lại nước mắm đã dùng ở bữa trước. Việc này không chỉ giúp ngăn ngừa nguy cơ bệnh tật mà còn bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.
Dùng nước mắm không rõ nguồn gốc
Nước mắm, một gia vị phổ biến trong ẩm thực Việt Nam, hiện đang được bày bán rất nhiều trên thị trường. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại nước mắm đều đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Các cơ quan chức năng đã từng phát hiện nhiều lô nước mắm bị làm giả hoặc bị pha trộn với các hóa chất độc hại, chẳng hạn như soda công nghiệp.
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên tại Viện Công nghệ và Thực phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội, việc tiêu thụ nước mắm có chứa soda công nghiệp có thể dẫn đến ngộ độc, gây hại cho các cơ quan nội tạng như tim, gan, và thận.
Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe cho gia đình, người tiêu dùng nên lựa chọn nước mắm được làm từ quá trình lên men tự nhiên, với nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Việc này không chỉ giúp đảm bảo an toàn cho sức khỏe mà còn duy trì hương vị truyền thống của món ăn Việt.
Để bảo vệ sức khỏe cho gia đình, người tiêu dùng nên lựa chọn nước mắm được làm từ quá trình lên men tự nhiên, với nguồn gốc xuất xứ rõ ràng
Dùng nước mắm quá nhiều
Nước mắm, một gia vị quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày, có một nhược điểm lớn là chứa hàm lượng muối cao. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi người trưởng thành chỉ nên tiêu thụ tối đa 5g muối mỗi ngày. Trong khi đó, chỉ một thìa canh nước mắm đã cung cấp khoảng 1g muối, điều này đồng nghĩa rằng chỉ vài lần sử dụng có thể khiến ta vượt ngưỡng an toàn.
Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí "The Lancet" đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ quá nhiều muối có liên quan đến khoảng 3 triệu ca tử vong mỗi năm trên toàn thế giới, nguyên nhân chủ yếu là do các bệnh như cao huyết áp, đột quỵ và bệnh tim mạch. Do đó, việc sử dụng nước mắm cần được kiểm soát chặt chẽ. Người tiêu dùng nên tránh việc nêm nếm hay chấm nước mắm một cách thái quá để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.
Dùng nước mắm dù bị bệnh thận, bệnh tim
Nước mắm, mặc dù là gia vị phổ biến trong ẩm thực, lại chứa một lượng muối đáng kể, điều này có thể gây hại cho những người đang mắc các bệnh tim mạch, cao huyết áp và suy thận. Theo thông tin từ Hiệp hội Thận học Hoa Kỳ, lượng muối cao có thể gây áp lực lớn lên thận, đòi hỏi chúng phải làm việc nhiều hơn, từ đó làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
Đối với những bệnh nhân này, việc thực hiện chế độ ăn kiêng muối nghiêm ngặt là rất cần thiết. Việc sử dụng nước mắm cần được hạn chế hoặc chỉ nên áp dụng theo hướng dẫn của bác sĩ. Điều này không chỉ giúp duy trì sức khỏe mà còn giảm thiểu nguy cơ gặp phải các biến chứng nghiêm trọng hơn từ bệnh lý hiện tại.
Nước mắm, mặc dù là gia vị phổ biến trong ẩm thực, lại chứa một lượng muối đáng kể, điều này có thể gây hại cho những người đang mắc các bệnh tim mạch, cao huyết áp và suy thận
Dùng nước mắm cho trẻ nhỏ dưới 1 tuổi
Trẻ em dưới một tuổi có hệ thống thận chưa phát triển hoàn thiện, do đó việc cho trẻ sử dụng nước mắm có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng thận và hệ tiêu hóa. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo rằng trẻ nhỏ chỉ nên tiêu thụ tối đa 1g muối mỗi ngày, bao gồm cả lượng muối tự nhiên có trong thực phẩm.
Bác sĩ Doãn Thị Tường Vi, nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng tại Bệnh viện 198, cũng nhấn mạnh rằng việc cho trẻ dưới một tuổi ăn nước mắm có thể dẫn đến tổn thương cho thận và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của trẻ trong tương lai. Vì vậy, cha mẹ nên cẩn trọng, tránh cho thêm nước mắm vào bữa ăn của trẻ và ưu tiên lựa chọn thực phẩm tự nhiên không chứa muối hoặc gia vị để đảm bảo sự phát triển an toàn cho bé.
