Atiso, một loại thực vật gai lá hằng năm, bắt nguồn từ khu vực phía Nam của châu Âu gần Địa Trung Hải, đã từng được người Hy Lạp và La Mã cổ đại trồng để sử dụng búp hoa như một loại rau. Ở Việt Nam, atiso rất phổ biến và được canh tác nhiều ở các khu vực như Đà Lạt, Sapa và Tam Đảo.
Trong Y học cổ truyền, atiso được dùng để chế biến thuốc, nấu ăn, làm cao hoặc pha làm trà. Atiso có hương vị nhẹ, hơi chát và mát, giúp hỗ trợ chức năng gan thận, làm mát gan, tăng cường tiết mật, thanh lọc máu, thúc đẩy quá trình tiểu tiện, và có khả năng điều trị các bệnh như vàng da, sỏi mật, viêm khớp, và tiểu đường.
Trà atiso, được pha từ búp hoa hoặc lá atiso, có hương vị ngọt dịu tự nhiên, không những hấp dẫn về mùi vị mà còn được đánh giá cao vì những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại.
Giảm lượng đường huyết
Dựa trên phân tích của 9 nghiên cứu được công bố trên National Library of Medicine của Hoa Kỳ, có bằng chứng cho thấy atiso cùng với các sản phẩm chế biến từ nó có khả năng giảm lượng đường trong máu khi đói một cách rõ rệt. Nghiên cứu tiến hành tại Nhật Bản và Ý cũng đã chỉ ra rằng các chất chống oxy hóa có trong atiso có hiệu quả trong việc kiểm soát và giảm lượng đường trong máu.
Atiso cùng với các sản phẩm chế biến từ nó có khả năng giảm lượng đường trong máu
Điều hòa cholesterol, phòng chống bệnh tim mạch
Nhiều nghiên cứu đã khẳng định chiết xuất atiso, bao gồm trà atiso, có khả năng hạ thấp các chỉ số chất béo trung tính, giảm cholesterol toàn phần và LDL (cholesterol xấu), giúp phòng chống các vấn đề về tim mạch liên quan đến mỡ máu. Cụ thể, một nghiên cứu quy mô lớn với sự tham gia của 700 người được phát hiện rằng việc tiêu thụ trà atiso hàng ngày trong khoảng từ 5 đến 13 tuần đã góp phần làm giảm mức cholesterol toàn phần và LDL.
Lợi ích đối với gan
Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng việc uống trà atiso có thể kích thích sự sản xuất mật, hỗ trợ quá trình loại bỏ các chất độc hại ra khỏi gan. Trong một nghiên cứu thực hiện trên 90 bệnh nhân mắc chứng gan nhiễm mỡ không do rượu, việc sử dụng 600mg chiết xuất atiso mỗi ngày trong hai tháng đã ghi nhận sự cải thiện rõ rệt trong chức năng gan của họ.
Bên cạnh đó, các nghiên cứu được thực hiện tại Iran vào năm 2022 cũng đã chỉ ra rằng trà atiso có khả năng giảm các chỉ số men gan, vốn thường tăng lên do viêm hoặc tổn thương ở gan.
Trà atiso có khả năng giảm các chỉ số men gan
Nâng cao chất lượng hệ tiêu hóa
Atiso không chỉ là một nguồn cung cấp chất xơ dồi dào khi được tiêu thụ dưới dạng thực phẩm, mà còn hỗ trợ hệ tiêu hóa bằng cách tăng cường lợi khuẩn trong đường ruột, giảm nguy cơ ung thư đường tiêu hóa, và giảm triệu chứng của táo bón lẫn tiêu chảy. Một nghiên cứu vào năm 2010 đã chỉ ra rằng uống trà atiso trong vòng 3 tuần có thể cải thiện cấu trúc của hệ vi sinh đường ruột.
Một nghiên cứu khác từ Đức cho biết chiết xuất atiso có khả năng giảm triệu chứng của các vấn đề tiêu hóa như đầy hơi, buồn nôn, và ợ nóng. Nghiên cứu vào năm 2016 cũng đã phát hiện ra rằng việc uống trà atiso kết hợp với gừng trước các bữa ăn có thể cải thiện động tác co bóp của dạ dày, làm giảm các vấn đề về tiêu hóa.
Bên cạnh những lợi ích đã nêu, trà atiso còn chứa các chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp chống lại quá trình lão hóa của da, hỗ trợ giấc ngủ sâu và giảm căng thẳng, từ đó mang lại cảm giác thư giãn cho cơ thể.
Trà atiso còn chứa các chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp chống lại quá trình lão hóa của da
Hướng dẫn về việc dùng trà atiso
Trà atiso là thức uống phổ biến tại Việt Nam, có thể mua tại nhiều cửa hàng và siêu thị. Đối với những bông hoa atiso tươi, bạn nên tiêu thụ với liều lượng từ 10 - 20 gram mỗi ngày. Trong khi đó, nếu sử dụng atiso khô, liều lượng khuyến nghị là 5-10 gram mỗi ngày và phân chia thành các lần uống.
Theo quan điểm của y học cổ truyền, atiso mang tính lạnh, vì vậy không nên dùng nhiều cho những người có tỳ vị hư hàn hay những ai đang gặp phải tình trạng tiêu chảy. Bệnh nhân mắc các bệnh nghiêm trọng liên quan đến gan và thận cũng cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi tiến hành sử dụng trà atiso.
