Khi nói tới ngày vía Thần Tài, nhiều người sẽ nghe tới lễ vật dâng cúng có tên gọi Tam sên. Thông thường tam sên chỉ thường xuất hiện vào ngáy vía thần tài, còn những ngày khác lễ cúng thường có gà xôi, trầu cau...
Bộ tam sên là gì, mang ý nghĩa gì?
Tam sên là bộ lễ vật dâng cúng gồm 3 món đại diện cho 3 môi trường Thổ - Thủy - Thiên, thường được dùng trong các lễ cúng Thần Linh. Sắm sửa bộ tam sên dâng cúng thể hiện sự thành kính và tạ lễ của gia chủ đối với các thần linh, cầu mong sự bình an, sức khỏe và tài lộc cho gia đình. Bộ tam sên cũng mang ý nghĩa phong thủy, hài hòa giữa các nguyên tố thiên nhiên. Bộ tam cúng phẩm tam sên còn có ý nghĩa là ba loại sanh trong bốn loại sanh: thai sanh, noãn sanh và thấp sanh.
Bộ cúng phẩm tam sên thường xuất hiện trong các lễ cúng vía thần tài, Thổ Địa, khai trương, thôi nôi, đầy tháng…
Bộ tam sên cúng chuẩn nhất gồm có:
Một miếng thịt ba chỉ luộc, đại diện cho loài sinh vật sống trên mặt đất (Thổ) và là dạng thai sinh (sinh ra từ bào thai). Ba con tôm luộc hoặc một con cua luộc, đại diện cho loài sinh vật sống dưới nước (Thủy) và thấp sinh (sinh ra ở nơi ẩm thấp). Một hoặc 3 quả trứng luộc, đại diện cho Thiên hay Noãn Sinh, là những loài sinh ra từ trứng.
Ngày nay thì tam sên được biết nhiều nhất khi lễ cúng vía Thần tài ngày 10 tháng Giêng hàng năm.
Cúng Thần tài ngoài tam sên còn cần gì?
Ngoài bộ tam sên cúng ngày vía thần tài thì gia chủ vẫn cần chuẩn bị những cúng phẩm như thông thường gồm hoa cúc kim cương, mâm ngũ quả, nhang rồng phụng, đèn cầy, gạo hũ trắng, muối hũ trắng, trà khô bắc, rượu nếp trắng, nước trắng, giấy cúng động thổ, bánh kẹo, trầu cau tươi, xôi gấc đậu xanh, chè đậu trắng, bánh hỏi và cháo trắng.
Ở một số địa phương thì ngày vía thần tài còn có thêm món cá lóc nướng và chuối xiêm.
Trong các lễ cúng tất niên,động thổ xây nhà, khai trương, thôi nôi, nhà mới... ngoài cúng phẩm là mâm/đĩa bày bộ tam sên thì vẫn có các cúng phẩm khác như gà trống, xôi, bánh chưng, ngũ quả... tùy theo điều kiện sắm sửa của gia chủ.
Tuy nhiên cần lưu ý khi làm bộ tam sên phải chú trọng thực phẩm tươi ngon, thịt là thịt ba chỉ, thịt tươi không nên dùng thịt rã đông, trứng thì nên dùng trứng gà (ít người dùng trứng vịt), trứng luộc xong nên bóc vỏ, tôm cua phải tươi không dùng hàng đông lạnh hoặc thực phẩm ươn thiu.
Sau khi thắp hương thì có thể hạ bộ tam sên thụ lộc như các cúng phẩm khác.
*Thông tin mang tính tham khảo chiêm nghiệm