Một số thành ngữ, tục ngữ hay danh ngôn vẫn còn nguyên nghĩa và có giá trị đến tận ngày nay. Tuy nhiên, cũng có những câu bị biến tấu cách hiểu, hơi mất hương vị và không còn đúng ý nguyên gốc muốn truyền đạt của tiền nhân, ví dụ câu “Ba mươi như sói, bốn mươi như hổ” truyền miệng thành ham muốn tình dục của phụ nữ ở độ tuổi ba, bốn mươi.
1. Nguồn gốc của câu nói “Ba mươi như sói, bốn mươi như hổ”
Thực tế, câu nói “Ba mươi như sói, bốn mươi như hổ” của người xưa bắt nguồn từ suy tư của Khổng Tử. Khổng Tử từng viết rằng: “Ngô thập hữu ngũ nhi chí vu học, tam thập nhi lập, tứ thập nhi bất hoặc, ngũ thập nhi tri thiên mệnh, lục thập nhi nhĩ thuận, thất thập nhi tòng tâm sở dục bất du củ”. Tạm dịch là: “Ta, năm 15 tuổi chí ở học hành, 30 tuổi có thể tự lập, 40 tuổi không còn nghi hoặc, 50 tuổi biết được mệnh Trời, 60 tuổi ta biết điều phải trái, 70 tuổi tâm theo ý mình, có thể làm một cách tùy ý nhưng lại không vượt quá quy tắc”.
Ở độ tuổi 30 là độ tuổi trưởng thành, thời điểm có thể coi bước ngoặt của cuộc đời. Con người ở độ tuổi này về cơ bản đã có thể xác định được đường đi lối rẽ cho mình. Họ cũng có thể tự thân tự lực mà gánh vác những việc lớn trong đời.
Trong khi đó, 40 tuổi là độ tuổi có thể nhìn thấu vạn vật trên thế gian, có thể dùng bất biến để ứng vạn biến, là độ tuổi chín muồi. Họ có đủ sự tỉnh táo để nhìn nhận bản thân, về mọi người và những sự vật sự việc xung quanh mình. Họ nhìn được sự biện luận giữa mỗi quan hệ con người trong tập thể, xã hội. 40 tuổi cũng là đã hiểu thấu bản thân mình. Chính là khiến nội tâm mình dần dần trở nên lớn mạnh trong quá trình tôi luyện, biến những thứ bên ngoài trở thành năng lượng bên trong. Người 40 tuổi là người có độ tuổi thực tế nhất, không nên phạm quá nhiều sai lầm và đi đường vòng. Đặc điểm lớn nhất của người 40 tuổi là hiểu rõ trách nhiệm của bản thân mình. Họ phải gánh vác trách nhiệm xã hội, trách nhiệm gia đình, hiếu thuận với cha mẹ, và chịu trách nhiệm dưỡng dục con cái. 40 tuổi là thời kỳ huy hoàng trong đời người, cũng là thời kỳ có cống hiến lớn nhất cho gia đình và xã hội.
Có thể nói, câu trên chính là tổng kết của Khổng Tử về cuộc đời mình. Đứng vững ở tuổi 30 nhưng không bối rối ở tuổi 40 nghĩa là ở tuổi 30 bạn đã được mọi người xung quanh công nhận, có địa vị xã hội và trở thành người độc lập, tuổi 40 không phải viển vông mà nhờ sự nỗ lực cố gắng. Bạn đã có lý tưởng của riêng bạn.
Đây là kinh nghiệm riêng của Khổng Tử, và cũng là điều mà người xưa yêu cầu ở bản thân. Và khi nó trở thành: “Ba mươi giống như một con sói, bốn mươi giống như một con hổ”, để mô tả khí chất của người đàn ông lúc này.
2. Tại sao câu thành ngữ miêu tả và khuyên người đàn ông nên vất vả gánh vác trách nhiệm bản thân lại trở thành câu nói thường dùng để miêu tả người phụ nữ?
Thực tế, câu nói này giống như một tiếng thở dài của Khổng Tử, là một lời tổng kết về cuộc đời của mình. Ý nghĩa của câu nói muốn chỉ về những cột mốc thời gian quan trọng trong đời người. Ở tuổi 30, bạn đã được mọi người xung quanh công nhận, có địa vị xã hội nhất định và là một người độc lập. Đến tuổi 40, bạn càng trở nên thành thục hơn và có lý tưởng của riêng mình. Những người ở tuổi 40 cũng đã hiểu rõ trách nhiệm của bản thân, họ phải gánh vác trách nhiệm gia đình, trách nhiệm xã hội, vừa dưỡng dục con cái vừa phải hiếu thuận với cha mẹ. Tuổi 40 là độ tuổi huy hoàng trong đời người, cũng là thời kỳ có cống hiến lớn nhất cho gia đình và xã hội.
Trên thực tế, những người đàn ông phóng đãng thời xưa đã dùng cách nói “Ba mươi như sói, bốn mươi như hổ” để hủy hoại phụ nữ. Có nghĩa là khi phụ nữ đến tuổi ba mươi, bốn mươi tuổi ham muốn tình dục của phụ nữ sẽ rất mãnh liệt. Theo một số khảo sát, ham muốn tình dục quả thực có liên quan mật thiết đến tuổi tác. Đối với nam giới, testosterone tăng cao trong thời kỳ thanh thiếu niên, đạt đỉnh vào khoảng 20 tuổi; đối với phụ nữ, ham muốn tình dục tăng chậm, đạt đỉnh vào khoảng 30 tuổi. Dù là đàn ông hay đàn bà, khi đến tuổi 30 và 40 tuổi đều đang ở độ tuổi trẻ trung, cường tráng. Thật ra, phụ nữ lúc này cũng có kinh nghiệm sống, cũng có năng lực, phát huy được thế mạnh của riêng mình. Tuy nhiên, phụ nữ cũng cần phải làm việc nhà và chăm sóc con cái, đối nội đối ngoại.
Tuy nhiên, trong xã hội cổ đại, nhiệm vụ của phụ nữ gần như là chăm sóc gia đình và con cái. Họ không được ra ngoài xã hội và chỉ quanh quẩn bếp núc, giặt giũ và con cái. Đặc biệt, một người đàn ông có thể tam thê tứ thiếp. Họ có thể vung tiền cưới thêm thê thiếp trẻ mà quên đi người vợ đầu tiên đã đầu gối vai ấp với mình. Họ không hiểu, phụ nữ ở độ tuổi 30 và 40 rất cần tình yêu thương của chồng. Khi đang ở độ tuổi “sung mãn”, chồng họ lại mải mê tìm kiếm thú vui, cái mới lạ bên ngoài mà lạnh nhạt với người vợ tào khang của mình. Điều này khiến người vợ cảm thấy trống trải, dẫn đến tình trạng một số người bắt đầu tìm kiếm đối tượng phù hợp với mình để chia sẻ nỗi cô đơn, tìm hiểu và kết thân. Vì vậy, những người này cũng bị kết luận rằng: “Phụ nữ 30 tuổi như sói, 40 tuổi như hổ”. Thực tế, nếu đàn ông chăm sóc vợ chu đáo, chung thuỷ một vợ một chồng thì đã không có câu nói biến tướng như vậy.
