Trong hành trình nuôi con, tiền rất quan trọng. Trong đời người tiền là phương tiện sống quan trọng. Nhưng càng với trẻ nhỏ, sự nghèo khó càng không đáng sợ như những điều dưới đây. Bởi với trẻ những cảm xúc này mà cha mẹ mang lại khiến cho chúng hãi hùng hơn cả việc nghèo túng.
Những đứa trẻ lớn lên từ nghèo khó vẫn có thể vui vẻ tự hào khi cha mẹ có lối sống đúng, trong khi những cha mẹ chu cấp cho con nhiều tiền bạc, nhưng lại mắc phải 3 điều sau thì trẻ sẽ gặp nhiều tổn thương, thậm chí dành cả phần thời gian trưởng thành đi chữa lành tổn thương do cha mẹ gây ra khi còn nhỏ.
1. Cha mẹ nóng nảy, dùng bạo lực làm công cụ dạy dỗ
Có câu: “Một lời nói có thể cứu người, một lời nói cũng có thể giết người.” Ở nhiều gia đình, sự nóng nảy, quát tháo và thậm chí bạo lực lại được ngụy biện bằng cái gọi là “muốn tốt cho con”. Thực tế, bạo lực không bao giờ là cách giáo dục hiệu quả, mà chỉ khiến con cái dần trở nên sợ hãi, thu mình, hoặc phản kháng tiêu cực.
Những đứa trẻ lớn lên trong môi trường thường xuyên bị cha mẹ quát mắng, đánh đập sẽ hình thành tâm lý bất an, lo lắng, mất niềm tin vào người thân, lâu dần dẫn đến trầm cảm, rối loạn cảm xúc hoặc phát triển nhân cách lệch lạc.
Một người cha mẹ có thể nghèo về vật chất, nhưng nếu biết kiểm soát cảm xúc, dùng lời lẽ tích cực và thái độ kiên nhẫn, thì đứa trẻ vẫn có thể cảm thấy an toàn, được yêu thương, từ đó phát triển lành mạnh.
2. Cha mẹ so sánh, hạ thấp con trước mặt người khác
“Con nhà người ta”, “Sao con không được như bạn kia”, “Mày đúng là đồ vô dụng”… là những câu nói tưởng chừng vô hại nhưng lại gây tổn thương sâu sắc đối với tâm hồn con trẻ. Khi cha mẹ không nhìn nhận nỗ lực của con mà chỉ chăm chăm so sánh, hạ thấp con, thì trong mắt con, cha mẹ không còn là chỗ dựa tinh thần nữa, mà trở thành nguồn áp lực nặng nề.
So sánh tạo nên sự ganh tị, tự ti, khiến trẻ không dám thể hiện bản thân và luôn nghi ngờ chính mình. Những đứa trẻ này thường lớn lên với tâm lý sợ thất bại, sợ bị chê bai và dễ rơi vào trầm cảm nếu không đạt được kỳ vọng của người khác.
Điều mà trẻ cần ở cha mẹ không phải là sự áp đặt tiêu chuẩn từ người ngoài, mà là sự lắng nghe, thấu hiểu và động viên kịp thời. Cha mẹ càng biết cách khích lệ con phát huy điểm mạnh của riêng mình, con càng dễ thành công trong tương lai.
3. Cha mẹ không làm gương, nói một đằng – làm một nẻo
Trẻ con không chỉ học từ lời dạy, mà học từ hành vi, cách sống của cha mẹ mỗi ngày. Nếu cha mẹ dạy con phải lễ phép, nhưng chính họ lại hay chửi bới người khác; nếu cha mẹ yêu cầu con học hành chăm chỉ, nhưng bản thân lại lười biếng, than vãn – thì mọi lời khuyên đều trở nên sáo rỗng.
Một trong những điều khiến trẻ tổn thương và mất định hướng nhất chính là sự mâu thuẫn giữa lời nói và hành động của cha mẹ. Trẻ sẽ cảm thấy hoang mang, không biết nên tin vào đâu, và lâu dần cũng sẽ trở thành người “hai mặt”, dễ đánh mất giá trị sống cốt lõi.
Ngược lại, dù nghèo khó, cha mẹ sống trung thực, tử tế, làm việc chăm chỉ và giữ lời hứa với con, thì đó đã là tấm gương đạo đức lớn nhất cho trẻ noi theo. Trẻ được nuôi dưỡng trong môi trường như vậy sẽ hình thành ý thức tự lập, tinh thần trách nhiệm và lòng kiên định.
Con không cần cha mẹ giàu có, nhưng rất cần, luôn cần cha mẹ yêu thương đúng cách. Con không cần cha mẹ hoàn hảo, nhưng cần cha mẹ biết nhìn lại và sửa đổi.Con không sợ cha mẹ nghèo, nhưng sợ cha mẹ nóng nảy, so sánh, và thiếu làm gương.
Giá trị lớn nhất mà cha mẹ có thể để lại cho con không phải là tài sản, mà là nhân cách và cách sống. Khi cha mẹ thay đổi, con cái sẽ thay đổi. Khi gia đình có nền tảng yêu thương và thấu hiểu, mọi khó khăn đều có thể vượt qua.
