Trong đời sống của các cụ xa xưa, cuộc sống bám vào nông nghiệp nên tháng Tám là tháng vào vụ mùa rất bận rộn. Tháng Tám cũng là lúc chuẩn bị mưa bão thế nên nếu không nhanh chóng thu hoạch thì sẽ bị mưa bão làm hỏng vụ mùa có thể dẫn tới mất trắng, nghèo đói. Tháng Tám cũng là tháng mà thời tiết nắng nóng, dương khí mạnh.
Tháng Chạp trong văn hóa Á Đông là tháng có nhiều lễ nghi như cúng giỗ, mừng thọ, đặc biệt là tháng của cái Tết to nhất trong năm. Thế nên tháng Chạp là tháng cần phụ nữ nội trợ phải vun vén đảm đang khéo léo, lo chu toàn nhiều việc gia đình. Đó là lúc phụ nữ bộc lộ khả năng nữ công gia chánh và đó cũng là lúc phụ nữ vất vả nhất. Tháng Chạp cũng là tháng giá rét, âm khí mạnh.
Đàn ông tháng Tám, đàn bà tháng Chạp là sao?
Trong câu nói của người xưa ý nói là đàn ông đến tháng Tám là phải lo lắng, lao động vất vả, là lúc đàn ông thể hiện mình. Đàn ông bà tháng Chạp là ý nói đàn bà bộc lộ tài năng khả năng nhiều nhất vào tháng Chạp, và đó là lúc họ lo lắng nhiều nhất, làm việc nhiều nhất. Thế nên tháng Tám là tháng vất vả nhất trong năm của đàn ông, tháng Chạp là tháng lo toan nhiều nhất của phụ nữ và muốn đánh giá đàn ông, đàn bà hãy nhìn vào họ biểu hiện trong những thời điểm này.
Hơn nữa câu nói của người xưa còn có ý nói tới chuyện mùa sinh. Đàn ông mà sinh tháng Tám và đàn bà mà sinh tháng Chạp thì số phận thường hay vất vả.
Đánh giá đàn ông nhìn vào tháng tám: Tháng Tám mùa màng vất vả, đàn ông là lao động chính và là trụ cột gia đình. Những người đàn ông khỏe mạnh sẽ thu hoạch mùa màng tốt. Đây là lúc họ lo lắng nhiều nhất, lo làm sao thu hoạch kịp thời đảm bảo đủ lương thực cho gia đình, không gặp mưa bão. Đó là lúc mà người đàn ông trong nhà vất vả nhưng cũng là lúc đánh giá được năng lực của đàn ông. Đàn ông khỏe mạnh, biết tính toán sẽ thu vén được mùa màng tốt nhất. Đàn ông yếu đuối sẽ mệt mỏi lả lướt không lo được vụ mùa. Thời xưa đàn ông là lao động chính thế nên những gia đình thiếu nam nhân sẽ rất vất vả, và nhìn tháng Tám là lúc gia đình cần đàn ông nhất. Những người đàn ông không đủ sức khỏe sẽ không lo được cho vợ con sau này.
Vì tháng Tám là tháng vất vả nhất của đàn ông nên em bé trai ra đời vào tháng này được cho là báo điềm vất vả. Hơn nữa tháng tám lúc thời tiết nóng dương khí mạnh mà bé trai vốn dĩ là dương nên theo âm dương ngũ hành thì đàn ông sinh ra vào tháng tám là không được mùa sinh, dương gặp dương sẽ bùng phát mạnh không hòa hợp cân bằng âm dương.
Đánh giá đàn bà tháng Chạp: Tháng Chạp giá buốt nhưng lại là lúc gia đình họ hàng có nhiều lễ nghi như mừng thọ, tảo mộ, sum họp, tết... Vì thế tháng Chạp phụ nữ phải thức khuya dậy sớm nên đó là lúc đánh giá sự chăm chỉ của họ. Hơn nữa đó là lúc phụ nữ thể hiện khả năng nữ công gia chánh từ may vá thêu thùa quần áo cho chồng con người thân sắp tết, quà tặng lão niên gia trong nhà, lo cúng lễ...Bởi thế đánh giá đàn bà chính là vào lúc này. Cũng bởi vì thế nên đàn bà thường sợ tháng Chạp, lo lắng nhiều bề.
Tháng Chạp cũng là lúc giá rét nên tính âm mạnh, trong khi đó đàn bà là âm nên bé gái sinh ra vào tháng Chạp thì không tốt. Tháng Chạp giá rét mà lại là lúc những người đàn bà trong nhà bận rộn với đủ lễ nghi thì em bé gái chào đời lúc này không được quan tâm nhiều bằng lúc rảnh rỗi. Hơn nữa chào đời vào lúc giá rét thì khả năng sống sót thấp hơn. Thế nên số mệnh những bé gái sinh tháng Chạp thường bị cho là không tốt như sinh vào tháng khác.
Quan niệm đó ngày nay còn đúng?
Xét về góc độ quan niệm âm dương ngũ hành thì tháng Tám dương khí mạnh, tháng Chạp âm khí mạnh nên việc con trai sinh tháng tám, con gái sinh tháng Chạp vẫn là "không tốt mùa sinh theo luật âm dương cân bằng như mùa khác". Trong quan niệm của người xưa thì mọi thứ cần phải có cân bằng âm dương, không nên thịnh bên nào. Thế nên nam giới tính dương thì nên sinh vào tháng tính âm, và ngược lại thì cuộc sống cân bằng.
Còn về việc đàn ông lo tháng tám, đàn bà lo tháng chạp thì ngày nay đã không còn phù hợp như xưa nữa, bởi lẽ bây giờ nam nữ bình quyền, cùng nhau làm việc và câu chuyện tháng tám tháng chạp đã có thay đổi. Riêng chuyện tháng Chạp lo cúng giỗ, lễ nghi vẫn còn tương đối giống xa xưa nhưng đã không còn nặng nề như trước.
Chuyện đánh giá đàn ông, đàn bà nhìn vào biểu hiện trong hai tháng đó thì không còn đúng nữa bởi nếp sinh hoạt bây giờ đã khác hơn nhiều và nghề nghiệp cũng đã thay đổi, tương quan vai trò nam nữ trong gia đình cũng như xã hội đã có nhiều dịch chuyển.
*Thông tin mang tính tham khảo