Trong cúng phẩm dâng lên thắp hương của người Việt thì trầu cau, rượu thuốc, bánh kẹo, hoa quả, xôi thịt... là những thứ quen thuộc. Đặc biệt các cửa hàng chuyên làm đồ cúng còn bày sẵn cả rượu, thuốc, chè trong một gói lễ. Thế nên nhiều người theo thói quen cho rằng cứ đi lễ thì sẽ mua cả bộ lễ rượu chè, trầu cau, xôi thịt...
Thế nhưng trong văn hóa Việt Nam, việc thờ cúng ở mỗi ban thờ có những nghi lễ khác nhau. Người Việt thường có thờ gia tiên, thờ thần linh, thờ Phật thánh. Ban gia tiên là ban thờ không thể thiếu trong các gia đình. Còn những gia đình theo đạo Phật sẽ có thêm ban thờ Phật riêng hoặc sắp xếp cùng ở khu vực ban gia tiên. Những gia đình kinh doanh làm ăn, hay tại các cơ sở làm ăn thì sẽ có thêm ban thờ thần tài. Còn một số tín chủ lập điện miếu thờ tại nhà. Lễ vật dâng cúng tại các vị trí này không hoàn toàn giống nhau.
Thờ Phật tại gia hoặc tới chùa thắp hương rất cần chú ý lễ vật. Phật là một tôn giáo. Nhiều người Việt không tôn giáo Phật nhưng hướng tâm theo Phật nên thường đi chùa thắp hương và hay cúng Phật tại nhà, dù có lập ban thờ riêng hoặc không.
Tại ban thờ Phật, không cúng rượu thuốc, vì sao?
Trong giáo lý Phật dạy, rượu thuốc là những thứ gây ra tai hại cho bản thân và cho người khác. Bởi thế Phật tử được dạy không hút thuốc không uống rượu để giữ gìn sự tinh tấn của tinh thần. Giáo lý Phật dạy con người cũng không nên kinh doanh buôn bán rượu vì điều đó tổn hại mình và tổn hại người khác thì không làm.
Rượu thuốc là những thứ khiến đầu óc tinh thần con người ta sa sút. Theo đạo Phật, rượu gây ra 36 tội lỗi lớn như bất hiếu, ăn nói lộn xộn, không giữ miệng, bỏ bê công việc, đi đứng không nghiêm chỉnh, làm liều...
Bởi vậy khi dâng lễ cúng Phật tại ban tam bảo ở chùa, hay tại ban thờ Phật không có dâng rượu và thuốc lá mà chỉ dâng đồ chay và nước tinh khiết để soi mình, để thanh tịnh.
Chính vì nhiều người chưa rõ điều này nên khi thờ Phật gần ban gia tiên vẫn đặt đủ bộ rượu thuốc trà lễ, và cung chính vì điều này nên ban thờ Phật đặt cùng ban gia tiên sẽ xảy ra hiện tượng cúng phẩm không thực sự phù hợp. Ban gia tiên thì luôn có rượu thuốc nhưng ban thờ Phật thì không.
Đến chùa vẫn mang lễ mặn, rượu thuốc nghĩa là sao?
Tại Việt Nam, chùa không chỉ toàn thờ Phật. Trong quá trình du nhập vào Việt Nam, một số chùa ở Việt Nam không thuần thờ Phật mà có thêm thờ Thánh, thần bên ngoài chùa, một số chùa có thêm điện thờ Mẫu, bên cạnh khu vực thờ Phật. Do đó khi tới những ngôi chùa này thì người Phật tử vẫn có thể mang theo cả lễ mặn, rượu thuốc. Nhưng lễ mặn, rượu thuốc chỉ được đặt ở điện Thánh, điện Mẫu, Thần bên ngoài chùa. Còn trước tam bảo thờ Phật thì không đặt đồ thờ cúng là lễ mặn và rượu thuốc. Ngoài ra ở ban thờ Phật không dâng hoa quả giả, không đặt tiền vàng mã. Phật tử dâng lễ cúng Phật tỏ lòng thành kính Phật và tu thân để sửa mình. Do đó lễ vật cúng Phật mang ý nghĩa không hoàn toàn giống với cúng gia tiên và thần linh.
Bởi thế khi sắp lễ cúng hoặc khi đi thắp hương tại đền chùa miếu phủ bạn phải chú ý lễ vật, tránh đặt sai, chỗ thì đặt thiếu, chỗ lại đặt thừa gây ra tình trạng thiếu chu đáo trong thờ cúng thắp hương.
*Thông tin mang tính tham khảo chiêm nghiệm
