Cá chuồn, biểu tượng của sự tự do trên biển cả, là một loại hải sản được người sành ăn đánh giá cao. Tuy nhiên, đây lại là một loài cá ít được biết đến, thậm chí nhiều người còn không rõ đây là loại cá gì, liệu có thể ăn được hay không, và làm thế nào để chế biến thành những món ăn hấp dẫn.
Ngoài tên gọi là cá chuồn thì loài cá này còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như cá bay, cá cánh dơi biển hoặc cá vạc, là một loại cá biển đặc biệt với đôi cánh rộng giống như cánh dơi. Đặc điểm nổi bật của chúng là đôi cánh trước dài và rộng, cho phép chúng di chuyển dưới nước như đang bay, và thậm chí có thể nhảy ra khỏi mặt nước để tránh kẻ thù hoặc săn mồi.
Cá chuồn không phải là loại cá được tiêu thụ nhiều ở Việt Nam như cá thu, cá mòi hay cá trích, nhưng chúng vẫn xuất hiện ở một số vùng biển, đặc biệt là các vùng biển phía Nam. Người dân thường đánh bắt chúng để chế biến thành thực phẩm và từ cá chuồn, người ta đã tạo ra một số món ăn truyền thống. Tuy nhiên, do đặc điểm sinh học và hành vi di cư, số lượng cá chuồn ở một số khu vực có thể không ổn định và thay đổi theo mùa. Vì vậy, việc mua được chúng không phải lúc nào cũng dễ dàng, theo lời chia sẻ của chị Hậu Vũ, chủ cửa hàng hải sản tại TP.HCM.
Cũng theo chị Hậu Vũ, cá chuồn gồm nhiều loại khác nhau:
- Cá chuồn xanh: Được biết đến là loài cá chuồn lớn nhất và phổ biến nhất. Chúng sở hữu màu xanh dương đậm trên phần lưng và màu trắng ở phần bụng. Cá chuồn xanh thường được săn đuổi trong các cuộc thi câu cá do kích thước lớn và sức mạnh đáng kinh ngạc của chúng.
- Cá chuồn trắng: Loài cá này nhỏ hơn cá chuồn xanh và màu sắc của chúng khá tương tự, nhưng màu sắc ít đậm hơn và thân hình gọn gàng hơn.
- Cá chuồn dạng kiếm là một loài đặc biệt, khác biệt với các loài cá chuồn thông thường bởi “kiếm” dài, cứng cáp nằm ở phía trước đầu của chúng. Chúng chủ yếu sinh sống ở các khu vực nước sâu và là những thợ săn mồi cực kỳ hiệu quả.
- Cá chuồn vằn, loài cá có thân hình được trang trí bởi các dải vằn xanh, thường nhỏ hơn cá chuồn xanh và ưa thích sinh sống ở các vùng nước ấm.
- Cá chuồn đen, một trong những loài cá chuồn to lớn và hùng mạnh nhất, sở hữu màu sắc đen hoặc xanh đậm. Chúng thường sinh sống ở các vùng nước ấm tại Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.
Về ẩm thực, mỗi loại cá chuồn mang một hương vị và mức độ thơm ngon độc đáo. Tuy nhiên, cá chuồn dạng kiếm và cá chuồn xanh thường nhận được nhiều lời khen ngợi vì thịt của chúng mềm mại, ngọt ngào và ít xương. Thịt của hai loại cá chuồn này rất phù hợp để nướng, chiên hoặc chế biến thành các món sashimi”, theo như chị Hậu Vũ đã chia sẻ.
Cá chuồn hiện đang được phân phối tại các siêu thị, cửa hàng bán hải sản và trên các trang web thương mại điện tử với mức giá từ 200.000 đến 250.000 đồng/kg. Những bà nội trợ có thể mua chúng để chế biến thành các món ăn thơm ngon như cá chuồn kho tộ, sốt cà chua, nấu ngót…