Cá ngần sông Đà
Nổi tiếng là đặc sản của vùng sông Đà, cá ngần là loại cá không xương, thân dài 5-7cm, màu trắng và mềm như những cọng bún. Theo người dân sống bên dòng sông Đà, cá ngần không phải loại cá nuôi, chúng xuất hiện ngoài tự nhiên và được người dân đánh bắt đem đi bán.
Loại cá này khi ăn có vị ngọt, không tanh, thường được dùng để nấu canh, làm chả cá hay chiên giòn,... Song, mỗi năm cá ngần chỉ xuất hiện đúng một lần ở vùng sông Đà vào thời điểm tháng 5, tháng 6 nên chúng là đặc sản hiếm có .
Mấy năm gần đây, đặc sản cá ngần được nhiều người tìm mua. Thậm chí, thời điểm cuối mùa, các gia đình thường mua số lượng khá lớn về cấp đông ăn dần. Bởi hết mùa, có tiền cũng khó có thể mua được cá ngần tươi.
Thời điểm này đang vào mùa cá ngần sông Đà. Giá cá dao động từ 200.000-300.000 đồng/kg, thậm chí có nơi bán tới 400.000 đồng/kg vẫn hút khách mua. Một số cửa hàng còn liên tục "cháy hàng".
Cá ngần sông Đà mùa nào có?
Đây là loài cá nổi tiếng sinh sống ở vùng nước trong của sông Đà. Loài cá mềm như bún và trong như thủy tinh này thường được người dân Hà Thành biết đến với rất nhiều món ngon. Tuy nhiên, vì cá chỉ xuất hiện một mùa duy nhất vào khoảng tháng 4 – 5 hàng năm nên mọi người thường tranh thủ tìm mua.
Cá ngần mới chỉ xuất hiện ở đoạn sông Đà chảy qua Lai Châu, Điện Biên vài năm gần đây, sau khi sông Đà nắn dòng làm thủy điện. Trước đó, loại cá này chủ yếu sống ở vùng Sơn La, Hòa Bình và cũng chưa được biết đến nhiều.
Những con cá bé xíu, con dài nhất cũng chỉ bằng ngón tay út, con nhỏ thì trông như sợi bún. Thân chúng trắng muốt như thủy tinh, chỉ điểm một vệt đen duy nhất là mắt. Cá ngần sông Đà chỉ xuất hiện duy nhất một mùa trong năm nên những người sành ăn tại thành phố kháo nhau "tranh thủ ăn kẻo tiếc".
Cá ngần đầu tháng Tư bao giờ cũng là đợt ngon và béo nhất. Bởi chúng vừa trải qua một mùa Đông dài nhịn đói nên khi trời nắng trở lại, chúng sẽ đi thành đàn kiếm ăn bù. Thức ăn của loài cá này chỉ là vi tảo, phù du trôi nổi, đã tạo nên thân hình con cá một màu trắng ngần. Ngoài ra, loài cá này chỉ sống được trong tự nhiên, nơi vùng nước sạch chứ không thể nuôi nhốt như các loài cá khác.
Mùa này, cá bơi thành từng đàn như cá mương. Đánh bắt rất khó vì thấy động là chúng rẽ nước, tản ra mất tăm, khi yên ả mới tụ thành đàn bơi lội. Phải là người có kinh nghiệm sông nước mới có thể đánh bắt, mỗi lần đơm lưới cũng được dăm ba cân.
Thời gian đầu hè – thời điểm nước hồ chuyển màu hoa mơ, chúng thường bơi ngược dòng nước để đẻ trứng. Bà con dân tộc Mường, Thái… nói rằng cá ngần vị ngọt mát có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, xua tan mệt nhọc… Cá ngần sống ở vùng nước sạch sông Đà, cá sống tự nhiên chứ không phải là cá nuôi nên thịt đảm bảo sạch. Dù đắt nhưng nhiều người vẫn không tiếc tiền mua về để thưởng thức loại cá chỉ xuất hiện một lần trong năm.
