Cây rau sắng, còn được gọi là rau ngót rừng, mang tên khoa học là Melientha suavis. Loại cây này có thân gỗ và thường mọc tự nhiên trong các khu rừng, thường thấy trên các vách đá vôi ở độ cao khoảng 200 mét so với mực nước biển. Rau sắng phân bố chủ yếu tại các tỉnh như Lạng Sơn, Lào Cai, và Quảng Ninh. Đặc biệt, cây rau sắng có thể vươn cao đến hàng chục mét, cành lá rất tươi tốt, do đó để thu hoạch những ngọn non và lá, người ta thường phải trèo lên những thân cây cao.
Thời điểm từ tháng 3 đến tháng 4 hàng năm chính là lúc cây cối đua nhau ra lá, tạo nên sự phong phú cho thiên nhiên. Trong đó, rau sắng là một loại rau rừng nổi bật với vị ngọt tự nhiên và hương vị đặc trưng, khiến ai đã một lần nếm thử cũng đều phải lòng. Từ xa xưa, người dân nơi đây đã biết khai thác và chế biến rau sắng qua các món luộc, xào đầy hấp dẫn.
Ngày nay, rau sắng không chỉ trở thành món ăn phổ biến mà còn là một đặc sản đắt đỏ tại các thành phố lớn, được người tiêu dùng yêu thích. Trong những thời điểm khan hiếm hoặc bắt đầu mùa, giá rau sắng ở Hà Nội có thể chạm mốc 180.000 đồng/kg, trong khi hoa rau sắng có thể lên đến 200.000 đồng/kg. Ở mức giá thông thường, rau sắng dao động từ 120.000 đến 150.000 đồng/kg.
Ở mức giá thông thường, rau sắng dao động từ 120.000 đến 150.000 đồng/kg
"Trước đây, rau sắng mọc hoang ở bìa rừng, chỉ được người dân hái về để chế biến thành các món ăn mộc mạc. Với thời gian, vị ngon ngọt của rau sắng được truyền tụng, khiến ai cũng muốn tìm mua để thưởng thức", chị Hải từ Lạng Sơn chia sẻ.
Trên thị trường hiện có hai loại rau sắng: rau sắng rừng và rau sắng được trồng. Rau sắng rừng tự nhiên, với hương vị đặc trưng và hiếm có, thường có giá cao hơn hẳn so với rau sắng được trồng bởi người dân.
Ngoài rau sắng, hoa của loại cây này cũng là một món ăn phong phú và được nhiều người yêu thích. Hoa rau sắng có thể được chế biến cùng với tôm nõn, thịt bằm hoặc ruốc, từng món ăn đều mang đến hương vị đặc trưng và thanh mát.
Lá và chồi non của cây sắng có màu xanh thẫm, óng ả và mịn màng, chứa hàm lượng protein và axit amin cao hơn so với nhiều loại rau khác. Trong 100g rau sắng, có khoảng từ 6,5 đến 8,2g protein, 0,23g lysin, 0,19g methionin, 0,08g tryptophan, 0,25g phenylalanin, 0,45g threonine, 0,22g valine, 0,26g leucine và 0,23g isoleucine, cùng với 11,5mg vitamin C và 0,6mg carotene...
Lá và chồi non của cây sắng có màu xanh thẫm, óng ả và mịn màng, chứa hàm lượng protein và axit amin cao hơn so với nhiều loại rau khác
Rau sắng không chỉ là món ăn thú vị mà còn rất bổ dưỡng, đặc biệt có lợi cho sức khỏe của phụ nữ mang thai. Từ lâu, ông bà ta đã xem rau sắng không chỉ là thực phẩm thông thường, mà còn mang lại tác dụng chữa các vấn đề như dị ứng, đổ mồ hôi trộm hay chứng đái dầm ở trẻ nhỏ...
Một số tác dụng nổi bật của rau sắng bao gồm:
- Lợi tiểu, thanh nhiệt, giải độc: Với vị ngầy ngậy và tính mát, rau sắng có khả năng thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết và lợi tiểu rất hiệu quả.
- Chữa nhiệt miệng: Nhờ vào tính mát, rau sắng cũng hỗ trợ điều trị nhiệt miệng. Nếu gặp phải tình trạng này lâu ngày không khỏi, chỉ cần giã nát rau sắng, chắt lấy nước cốt uống trong khoảng 2 ngày sẽ thấy cải thiện rõ rệt.
- Khắc phục táo bón: Rau sắng nổi bật với tính mát, giúp điều trị hiệu quả tình trạng táo bón. Việc tiêu thụ nước cốt rau sắng hoặc các món ăn chế biến từ loại rau này sẽ hỗ trợ cải thiện chức năng đường ruột và mang đến lợi ích cho hệ tiêu hóa tổng thể.
Rau sắng nổi bật với tính mát, giúp điều trị hiệu quả tình trạng táo bón
- Điều trị tưa lưỡi cho trẻ em: Trẻ nhỏ có thể gặp phải tình trạng tưa lưỡi, gây ra cảm giác khó chịu và cản trở việc ăn uống. Rau sắng là giải pháp hiệu quả để chữa trị vấn đề này. Chỉ cần giã nát rau sắng lấy nước cốt, pha loãng với mật ong, rồi dùng bông hoặc gạc thoa nhẹ nhàng hỗn hợp lên lưỡi và vòm họng của trẻ, sau vài lần thực hiện sẽ cải thiện tình trạng.
- Hỗ trợ phụ nữ sau sinh: Rau sắng và rễ rau sắng có khả năng kích thích co bóp tử cung, do đó rất có lợi cho phụ nữ vừa sinh con hoặc trải qua tình trạng sảy thai.
- Giảm thiểu sót rau thai: Để hỗ trợ phụ nữ sau sinh trong việc xử lý sót rau thai, hãy giã khoảng 40 g rau sắng, thêm một chút nước đun sôi để nguội, rồi chắt khoảng 100 ml nước cốt để uống vài lần trong ngày.
- Hỗ trợ giảm cân: Với hàm lượng chất xơ, axit amin, vitamin và các hợp chất như lysin, protit, methionin, caroten, rau sắng có hiệu quả trong việc hỗ trợ quá trình giảm cân, đặc biệt là đối với phụ nữ.
