Xôi là một món ăn đặc trưng của Việt Nam. Trước đây nấu xôi thường đồ chõ, xửng hấp và đồ 2 lần cho dẻo. Hạt nếp sau khi đồ xong dẻo nhưng không được nát bết. Tuy nhiên trong các gia đình việc đồ/hấp xôi bằng chõ/xửng hấp đôi khi lích kích mất thời gian. Chỉ cần nồi chống dính bạn cũng có thể nấu xôi nhanh ngon để thắp hương hoặc để làm bữa sáng, bữa cuối tuần đổi món cho gia đình.
Chuẩn bị nguyên liệu:
Gạo nếp 500g (nhiều ít tùy thuộc vào thành viên gia đình)
Các loại hạt nấu cùng: đỗ xanh đã cà vỏ, đậu đen, lạc, gấc, tùy theo sở thích.
Một chút muối, một chút dầu ăn/mỡ gà, muối vừng lạc ăn kèm
Sơ chế
Đỗ xanh đậu đen, lạc nên ngâm nước trước khi nấu để hạt nhanh mềm.
Đỗ xanh sẽ chín cùng nếp nên nếu nấu gạo nếp đỗ xanh thì chỉ cần ngâm đậu xanh trước nửa tiếng rồi trộn đều cùng nếp.
Còn đậu đen có 2 cách: Ngâm 2 tiếng sau đó cho vào nấu cho sôi lên để đậu mềm rồi mới trộn cùng gạo. Đậu đen có thêm bí bíp ngâm xong rang trên chảo cho khô sẽ giúp đậu thêm thơm mềm.
Lạc thì ngâm khoảng 2 tiếng rồi cho vào ninh trước cho lạc chín sơ qua thì khi nấu cùng nếp hạt lạc sẽ mềm và nếp thì dẻo. Còn nếu cho lạc vào nấu cùng ngay với nếp thì lạc chín không đủ mềm ăn sẽ bị sượng.
Chọn gạo nếp
Nếp muốn ngon phải là nếp cái hoa vàng, hạt đều mẩy và hạt tránh mua hạt gạo vỡ nát. Nếp trắng không có đầu đen, không hôi dầu. Hạt màu trắng đục ngon hơn hạt nếp trắng trong.
Cách nấu xôi bằng nồi cơm điện
Gạo nếp mang vo sạch như gạo thông thường. Cách nấu xôi nếp bằng nồi cơm điện thì không cần ngâm gạo. Gạo thời nay hút nước hơn gạo nếp thời xưa nên khi nấu xôi bằng nồi cơm điện thì việc không ngâm giúp bạn dễ nấu hơn.
Cách 1 nấu bằng lượng nước vừa đủ: Gạo nếp vo xong, và các loại hạt đậu, lạc đã làm xong bước sơ chế nấu qua ở trên, mang trộn với nhau. Cho vào một chút muối để khử chát cho gạo. Sau đó bạn cho hỗn hợp vào nồi cơm. Cho nước xâm xấp bề mặt gạo. Khi nồi chuyển về chế độ ấm thì bạn dùng đũa tre đảo đều lên, lý do là vì nước xâm xấp nên một số hạt gạo bên trên sẽ chưa đủ hơi để chín, không đảo lên thì sau đó vài hạt này sẽ bị cứng. Trong lúc đảo bạn cho thêm thìa dầu ăn hoặc mỡ gà vào đảo cùng. Đảo lên xong bạn đậy vung lại cho nếp tiếp tục chín bằng hơi. Làm theo tác này phải nhanh để giữ nhiệt, tránh việc phải bật lại nút cook thì nguy cơ xôi sẽ bị xém ở đáy nồi. Tầm 10 phút sau mở vung nồi ra tránh để lâu thì hơi nước trên vung nồi rơi lại vào nếp làm nếp bị ướt nát. Tránh để lâu xôi sẽ bị dính tảng lại khi ăn xôi sẽ không tơi.
Xôi nếp đơm ra đĩa thắp hương hoặc ăn cùng với muối lạc, muối vừng ruốc, thịt kho trứng...
Cách 2 nấu xôi bằng nhiều nước: Cách này thì bạn không cần căn số nước mà cho nhiều hơn lượng nước thông thường. Bạn cho hỗn hợp nếp và đậu vào nồi. Tưới nước sôi vào cho ngập mặt khoảng 1 centimet. Khi nồi sôi lại lại 1 phút thì bạn chắt hết nước ra sau đó nấu tiếp, cho tới khi nồi cơm bật về nút giữ ấm, bạn đợi 10 phút thì mở ra cho chút dầu ăn/mỡ gà vào đảo đều cho xôi bóng đẹp. Đậy vung lại tầm 5 phút nữa là xới xôi ra.
Hạt xôi bóng và ăn sẽ ngậy nhờ dầu ăn/ mỡ gà.
Nếu bạn có nước dừa thì nấu nước dừa thay cho nước lọc sẽ giúp hạt xôi thơm và ngậy vị dừa. Khi nấu chín thay dầu ăn/mỡ gà bằng chút nước cốt dừa vào.
Một bí kíp nữa để xôi ngon đậm vị và gạo thơm ngọt là bạn có thể thêm 1 xíu đường, 1 chút thôi nhé ví dụ nửa cân gạo nếp thì cho 1 thìa cà phê đường, để xôi không bị lên vị ngọt nhưng lại khử hết vị chát của gạo.