Khi trẻ vào độ tuổi ăn dặm, các bà mẹ Việt nuôi con nhỏ thường có thói quen ninh xương ống, xương gà, xương heo...lọc lấy nước để quấy bột hoặc cháo cho con. Thế nhưng, cách làm mà các bà, các mẹ xem là hàng đầu trong việc chăm sóc sức khỏe của trẻ này lại là sai lầm nghiêm trọng. Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết chính việc cho trẻ dưới 3 tuổi thường xuyên ăn nước hầm xương sẽ khiến cho trẻ thấp còi, nhẹ cân và kém tiêu hóa.
Trao đổi với chúng tôi về điều này, BS CK I Trần Thị Minh Nguyệt (Viện Nutifood Việt Nam) cho rằng: “Đây là một sai lầm trong chăm sóc trẻ, nước hầm xương có vị ngọt thơm tạo cảm giác ngon miệng, nhiều bà mẹ cho rằng bao nhiêu tinh túy bổ dưỡng nằm ở đó nên cho trẻ ăn thường xuyên. Tuy nhiên, nước hầm xương hầu như không có các chất dinh dưỡng như đạm, canxi mà thành phần nhiều nhất trong nước hầm là mỡ động vật. Trong xương có canxi nhưng là canxi vô cơ, cơ thể không hấp thu được và cho dù hầm kỹ đến đâu cũng không theo ra nước hầm được, đạm cũng không tan trong nước nên không có trong nước hầm”.
Do đó theo BS Nguyệt, việc cho bé ăn nước hầm xương thường xuyên có nguy cơ gây suy dinh dưỡng do thiếu chất và mất cân đối thành phần dinh dưỡng trong khẩu phần.
- Thiếu chất dinh dưỡng
Nước hầm xương chứa nhiều nitơ, tạo cảm giác ngọt, mùi thơm, ngon miệng, dễ ăn nhưng ít đạm, canxi, lại cản trở việc hấp thụ các chất dinh dưỡng khác. Vì thế nếu chỉ dùng nước xương hầm nấu cháo cho trẻ, trẻ sẽ có nguy cơ bị thiếu chất dinh dưỡng nghiêm trọng.
- Còi xương, chậm mọc răng
Canxi là một thành tố quan trọng trong cấu trúc xương và răng, giúp xương bé phát triển mạnh mẽ và tăng trưởng chiều cao. Khi ninh xương lượng canxi trong xương không có nhiều và không thể ra nước 100% được. Ngoài ra, canxi có trong xương ống chủ yếu là canxi vô cơ, cơ thể trẻ không thể hấp thụ. Do đó bé dễ còi xương, chậm mọc răng khi mẹ thường xuyên dùng nước hầm xương chế biến đồ ăn cho con.
- Trẻ lười nhai, chán ăn
Ở giai đoạn ăn dặm, nếu như trẻ thường xuyên được nấu cháo nhuyễn với nước hầm xương mà không có thêm các thành phần khác như thịt, cá, rau xanh... trẻ sẽ dần hình thành thói quen lười nhai và kén ăn, ngại ăn các loại thực phẩm khác, vì cháo nấu bằng nước xương luôn tạo cảm giác thơm ngon và ngọt hơn. Về lâu dài, việc này ảnh hưởng cực kì nghiêm trọng đến thói quen ăn uống của trẻ.
- Bị tiêu chảy hoặc khó tiêu
Mặc dù, nước hầm xương cũng chứa nhiều chất béo nhưng đó chỉ là chất béo động vật, khó tiêu hóa. Nếu trẻ ăn quá nhiều sẽ dẫn đến bị tiêu chảy. Chính vì vậy, quan điểm dùng nước hầm xương để nấu cháo, nấu bột cho trẻ là hoàn toàn sai lầm.
Thực tế, nước hầm xương chỉ có tác dụng là mang lại vị ngọt và mùi thơm. Trong nước thịt, nước xương hầm có nhiều nitơ, tạo cảm giác ngon miệng, vị thơm nhưng có chữa rất ít đạm và canxi. Ngoài vị thơm ra, nước xương không có đủ dinh dưỡng, hơn nữa, còn gây khó tiêu, dễ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ.
- Trẻ thiếu chất xơ, bị táo bón
Cho dù chỉ tồn tại ở bã thì trong thịt, cá, tôm…vẫn chứa nhiều protein. Nếu trẻ chỉ ăn nước sẽ dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng và thiếu máu. Các vitamin C, E, A, sắt, kẽm trong rau…khi sẽ bị hòa tan khi nấu canh. Do đó, trẻ dễ bị táo bón, thiếu chất xơ nếu mẹ chỏ cho con ăn nước. Vì vậy, mẹ nên cho trẻ ăn tất cả các phần bằng cách nghiền, xay hoặc băm nhỏ để đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng.
Để đảm bảo đủ dinh dưỡng, thức ăn hằng ngày của trẻ phải đầy đủ các dưỡng chất sau:
- Tinh bột (gạo, lúa mì, ngô, khoai tây…): cung cấp nhiều năng lượng cần thiết cho trẻ
- Protein (thịt, cá, tôm, cua…): cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ.
- Chất béo (dầu ăn): cần thiết cho sự phát triển của não, cung cấp nhiều năng lượng, giúp hấp thu các vitamin tan trong chất béo.
- Rau quả không chỉ cung cấp vitamin, sắt và các khoáng chất khác cần thiết cho cơ thể, mà còn cung cấp chất xơ ít để giúp ngăn ngừa táo bón.
