Thời điểm CCCD không gắn chip hết hạn
Khoản 1 Điều 21 Luật Căn cước công dân 2014 quy định thẻ căn cước công dân phải được đổi khi công dân đủ 25 tuổi, đủ 40 tuổi và đủ 60 tuổi. Trường hợp thẻ căn cước được cấp, đổi, cấp lại trước 2 năm so quy định thì thẻ này sẽ có giá trị sử dụng đến độ tuổi đổi thẻ tiếp theo.
Bên cạnh đó, Khoản 2, Điều 3, Thông tư số 06/2021 của Bộ Công an nêu rõ mặt trước của thẻ CCCD có ghi thời gian sử dụng đến ngày tháng năm nào. Để biết thẻ CCCD còn thời hạn sử dụng hay không người dân có thể dựa vào ngày tháng năm hết hạn ghi trong mặt trước của thẻ CCCD hoặc dựa vào độ tuổi của bản thân để xác định.
Trường hợp bắt buộc phải đổi sang CCCD gắn chip
Điều 21, 23 Luật Căn cước công dân 2014 quy định 8 trường hợp người sử dụng CCCD (cả có chip và không có chip) phải đổi hoặc xin cấp lại thẻ CCCD gắn chip mới:
- Khi công dân đủ 25 tuổi, đủ 40 tuổi và đủ 60 tuổi;
- Thẻ bị hư hỏng không sử dụng được;
- Thay đổi thông tin về họ, chữ đệm, tên;
- Thay đổi đặc điểm nhân dạng;
- Xác định lại giới tính, quê quán;
- Có sai sót về thông tin trên thẻ CCCD;
- Bị mất thẻ Căn cước công dân;
- Được trở lại quốc tịch Việt Nam theo quy định của Luật quốc tịch Việt Nam.
Theo Điều 5 Nghị định 05/1999/NĐ-CP, có 6 trường hợp phải đổi từ CMND sang CCCD gắn chip:
- CMND hết thời hạn sử dụng là 15 năm kể từ ngày cấp (hướng dẫn bởi Mục 2 Phần II Thông tư 04/1999/TT-BCA);
- CMND hư hỏng không sử dụng được;
- Thay đổi họ, tên, chữ đệm, ngày, tháng, năm sinh;
- Thay đổi nơi đăng ký hộ khẩu thường trú ngoài phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương;
- Thay đổi đặc điểm nhận dạng;
- Bị mất CMND.
Nếu thuộc các trường hợp phải đổi sang CCCD gắn chip mà không đổi thì bị phạt ra sao?
Nếu thuộc một trong 14 trường hợp trên, người sử dụng CMND, CCCD không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ CCCD có thể bị phạt.
Theo khoản 1 Điều 10 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Không xuất trình giấy chứng minh nhân dân, chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân hoặc giấy xác nhận số chứng minh nhân dân khi có yêu cầu kiểm tra của người có thẩm quyền.
b) Không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước công dân.
c) Không nộp lại giấy chứng minh nhân dân, chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân cho cơ quan có thẩm quyền khi được thôi, bị tước quốc tịch, bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam; không nộp lại giấy chứng minh nhân dân, chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, cơ quan thi hành án phạt tù, cơ quan thi hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Chưa hết hạn CMND, CCCD không chip thì có nên đổi không?
Theo Điều 38 Luật Căn cước công dân, CMND đã được cấp trước ngày Luật này có hiệu lực (01/01/2016) vẫn có giá trị sử dụng đến hết thời hạn theo quy định; khi công dân có yêu cầu thì được đổi sang thẻ Căn cước công dân.
Theo khoản 2 Điều 4 Thông tư 06/2021/TT-BCA:
- Thẻ cước công dân đã được cấp trước ngày 23/01/2021 vẫn có giá trị sử dụng đến hết thời hạn theo quy định.
- Khi công dân có yêu cầu thì được đổi sang thẻ CCCD gắn chip
Như vậy, trường hợp công dân đã được cấp CMND, CCCD mã vạch (CCCD không gắn chip) mà vẫn còn nguyên vẹn, còn thời hạn sử dụng, không thuộc trường hợp phải đổi, cấp lại, nếu người dân chưa có như cầu đổi sang CCCD gắn chip thì vẫn có thể sử dụng đến khi hết hạn.
Tuy nhiên, CCCD gắn chip có những ưu điểm khác biệt rõ rệt dưới đây so với CMND, CCCD không chip.
Lưu trữ nhiều thông tin quan trọng
CCCD gắn chip chứa được rất nhiều thông tin quan trọng của cá nhân như mã định danh cá nhân; số CMND cũ; họ và tên; ngày tháng năm sinh; giới tính; địa chỉ thường trú; quê quán; vân tay, võng mạc, hình ảnh, đặc điểm nhân dạng…
Độ bảo mật cao
Đối với CCCD gắn chip, chỉ có cơ quan chức năng mới được trang bị đầu đọc chip chuyên dụng để trích xuất thông tin được tích hợp trên thẻ. Người dân có thể yên tâm trong trường hợp làm mất CCCD gắn chip, người nhặt được cũng khó đọc các thông tin các nhân lưu trữ trên chip.
Tích hợp nhiều giấy tờ cá nhân trong tương lai
Nước ta đã và đang từng bước thay thế các giấy tờ các nhân bằng cách tích hợp, xác thực thông tin vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, hướng tới việc người dân chỉ cần sử dụng thẻ CCCD khi tham gia thực hiện các giao dịch, thủ tục hành chính.
Theo Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư ban hành kèm Quyết định 06/QĐ-TTg, Chính phủ đang tập trung thực hiện ngay việc tích hợp CCCD với một số giấy tờ quan trọng như bảo hiểm y tế, giấy phép lái xe, mã số chứng chỉ hoặc giấy phép hành nghề, tiêm chủng, giáo dục, y tế...
