Trong khi nhiều nước mất hàng thập kỷ, thậm chí là thế kỷ mới bước vào giai đoạn dân số già thì Việt Nam chỉ mất 16-18 năm. Năm 2009, Tổng cục Thống kê dự báo đến 2017 nước ta mới bước vào giai đoạn già hóa dân số. Nhưng chỉ 2 năm sau dự báo này đã trở nên lạc hậu. Năm 2011, Việt Nam chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số.
Tốc độ già hóa dân số của nước ta nhanh hàng đầu châu Á và cũng thuộc diện nhanh nhất thế giới.
 |
| Dân số Việt Nam già hóa nhanh nhất thế giới |
Nguyên nhân của thực trạng này là do tuổi thọ bình quân ngày càng tăng trong khi tỷ suất sinh và tỷ suất chết giảm. Tuổi thọ của người Việt Nam tăng gấp khoảng 1,5 lần mức gia tăng tuổi thọ trung bình trên thế giới.
Tuy nhiên, theo ông Tân, tuổi thọ khỏe mạnh của Việt Nam chưa cao. Trung bình mỗi người cao tuổi ở nước ta phải chịu 14 năm bệnh tật trong cuộc sống của mình. 95% người cao tuổi có bệnh, chủ yếu là các bệnh mãn tính như tim mạch, huyết áp, đái tháo đường...; trung bình một người mắc 2,69 bệnh.
Ông Dương Quốc Trọng, Tổng cục trưởng Tổng cục dân số Việt Nam cho biết, già hóa dân số thể hiện tuổi thọ của người dân tăng cao là thành quả của phát triển kinh tế xã hội; thành công của chính sách giảm sinh. Tuổi thọ trung bình người dân đã đạt 73.
Tuy nhiên, tuổi thọ cao nhưng chất lượng sống của người cao tuổi chưa cao, số năm mắc bệnh tât còn lớn. Chỉ khoảng trên 30% người cao tuổi có lương hưu hoặc trợ cấp từ ngân sách; 30% người cao tuổi không có bảo hiểm y tế; 70% người cao tuổi không có tích lũy vật chất; 18 % người cao tuổi sống trong hộ nghèo.
Trong khi đó, tỷ lệ ung thư của Việt Nam được đánh giá là cao nhất thế giới. Đó là thông tin từ hội thảo khoa học "Ung bướu quốc gia" lần thứ VII với chủ đề “Phòng chống ung thư ở phụ nữ” diễn ra ngày 25/10/2013 tại Cần Thơ, Việt Nam. Theo đó, mỗi năm nước ta có khoảng 150.000 người mới mắc ung thư và 75.000 người tử vong vì căn bệnh này.
Với số lượng 90 triệu dân, quy mô dân số Việt Nam đứng thứ 14 thế giới, thứ 8 châu Á và thứ 3 trong khu vực Đông Nam Á. Việc dân số già hóa nhanh sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống xã hội. Quỹ hưu trí, tử tuất của bảo hiểm xã hội Việt Nam đang và sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức rất lớn.
