Chuyện ấy không chỉ là để duy trì nòi giống, còn là một "món ăn tinh thần" để vợ chồng thêm hòa hợp gia đình hạnh phúc. Xoay quanh những kiêng kỵ trong chuyện ấy thì người xưa nhắc tới nhiều điều, đặc biệt phải kiêng vào ngày mùng một hôm rằm.
Kiêng vì tâm linh:
Một số người cho rằng vì lịch phương Đông theo Âm lịch và ngày mùng 1 hôm rằm là ngày thờ cúng nên cần giữ thân mình sạch sẽ chay tịnh, trai giới. Nếu quan hệ việc phòng the là báng bổ nên dễ gặp xui rủi, vận hạn, thậm chí nhiều người cho rằng sẽ gặp đại hạn. Các gia đình quyền quý tướng lĩnh, vua chúa càng kiêng việc này, đặc biệt trước khi ra trận, khi làm đại sự... Thậm chí còn phải ăn chay, không nằm gần nữ giới.
Ngày nay nhiều thầy cúng cũng nhắc chủ đàn phải kiêng giao hợp trước khi chuẩn bị cúng nếu không sẽ bị trách phạt làm ăn không thuận lợi.
Kiêng vì trong nam khinh nữ: Nhưng phần lớn cho rằng quan niệm kiêng kỵ đó xuất phát từ việc tâm linh và quan điểm trọng nam khinh nữ. Ở góc độ tâm linh thì những ngày mùng 1 hôm rằm cần tránh những bẩn thỉu xui rủi và người xưa cho rằng quan hệ nam nữ là bẩn thỉu không sạch sẽ. Còn ở góc độ trong nam khinh nữ thì thời xưa coi thường phụ nữ cho rằng khi chuẩn bị làm việc lớn nên tránh dính vào phụ nữ. Ngày 1, hôm rằm thắp hương cúng kiếng cầu xin cũng nên tránh xa phụ nữ để khỏi nhiễu loạn tâm thì cầu mới được ước mới thấy.
Kiêng vì sức khỏe: Ở góc nhìn Âm dương ngũ hành thì nam thuộc dương, nữ là âm. Ngày rằm mùng một là lúc mặt trăng thịnh suy, âm dương mất cân bằng. Do đó nếu quan hệ vào những ngày này tức là âm dương không thuận nên sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe, nếu thụ tinh vào những ngày này thì sợ con sinh ra ốm yếu dị tật.
Sách Tố nữ kinh, sách cổ nổi tiếng thì viết rằng "Cấm kỵ giao hợp vào những ngày mùng 1, ngày rằm, ngày cuối tháng âm lịch, phạm vào những cấm kỵ này khi sinh con cái ra sẽ bị thương tổn, còn mình thì "không giương lên được", trong mình lúc đó bị giục hỏa thiêu trung nghĩa là hỏa thị dục thiêu đốt tam can nên nước tiểu phát ra có màu đỏ hay màu vàng đậm nhiều khi mang thêm bệnh di tinh, giảm tuổi thọ".
Còn ở góc độ y khoa thì y học dân gian cho rằng có những ngày trời đất âm dương không thuận nên việc giao hợp âm dương vợ chồng cũng không nên vì sẽ gây tổn tại nguyên khí. Theo y học hiện đại thì các chuyên gia không nghiên cứu nhiều về sự ảnh hưởng này tới quan hệ tình dục. Nhưng nếu như những ngày thời tiết không thuận, hoặc khi tâm lý không thoải mái thì y học hiện đại khuyến cáo bạn không nên quan hệ. Việc quan hệ phải được thoải mái cả tâm trí và thể xác. Những ngày mùng 1 hôm rằm, bận rộn đi thắp hương cúng lễ rồi nếu mệt thì cần nghỉ ngơi thư giãn. Thế nên việc kiêng hay không kiêng là tùy thuộc vào tâm lý thể trạng của người bệnh chứ bác sĩ không nói thời điểm này thì phải kiêng hay không kiêng. Các nhà tình dục học hiện đại cho rằng thời điểm không quan trọng bằng sức khỏe và sự sẵn sàng của cặp đôi.
