5 lý do virus Ebola nguy hiểm hơn các virus khác
Tay người nhiễm bệnh Ebola. Anhr WHO
Theo WHO, tỷ lệ sống sót khi mắc bệnh này rất thấp. Cơ hội sống sót gần như bằng 0, đặc biệt ở châu Phi. Nó giết 90% số người nhiễm. Cái chết là chắc chắn nếu bệnh nhân bị chảy máu. Gây chảy máu là "thương hiệu" của Ebola.
Từ quan điểm y tế, bất cứ ai nhiễm bệnh này đều nên bị cách ly mà trên thực tế cũng chỉ là để đợi cái chết. Nó giết người nhanh hơn AIDS và gây kịch tính không kém. Người chết không thể được chôn theo cách thông thường vì bệnh nhân còn sống hay đã chết đều có khả năng truyền bệnh.
Hiện nay chưa có thuốc hay biện pháp điều trị hoặc văcxin để ngừa bệnh. Có 4 loại virus khác nhau gây bệnh này. Cách điều trị được dùng cho bệnh Ebola chỉ là để người bệnh ra đi đỡ đau đớn và thanh thản hơn. Thuốc kháng virus không có giá trị gì.
Nghiêm trọng hơn, bệnh này rất dễ lây: HIV/AIDS lây qua tiếp xúc máu hay quan hệ tình dục, Ebola chỉ cần tiếp xúc với cơ thể nhiễm bệnh. Nguy cơ nhiễm Ebola cao nhất lại là nhân viên y tế, người thân và bạn bè của người bệnh. Thợ săn khỉ, dơi và những người hay ăn thịt cũng cần cẩn thận.
Không có cách cụ thể nào để bảo vệ chính mình: Có vài cách để ngừa HIV/AIDS. Cũng có một số cách để phòng bệnh sốt rét nhưng không có cách nào cụ thể, rõ ràng để ngăn ngừa Ebola. Bạn được khuyên là rửa sạch tay thường xuyên với xà phòng và nước, tránh tiếp xúc với người nhiễm bệnh (và các chất tiết, máu của họ), tránh tiếp xúc với những người đã tiếp xúc với người bệnh.
Dịch Ebola đã lan nhanh như thế nào
Vụ dịch kinh hoàng bắt đầu là một đốm nhỏ, với 23 người chết tại Guinea, do một "bệnh sốt xuất huyết bí ẩn", bắt đầu từ ngày 19/3 năm nay. Ở thời điểm đó, chính quyền không biết rằng họ sẽ phải đối mặt với vụ bùng phát Ebola lớn nhất kể từ khi virus chết người này được phát hiện năm 1976.
Chỉ sau vài ngày, dịch đã lan đến thủ đô của nước này, với gần 50 người chết. Cuối tháng tư, Ebola đã tràn sang Liberia, rồi đe dọa Sierra Leone. Ngày đầu tháng 4, đã có 70 người chết ở Guinea. Đến tháng 7, cả 3 quốc gia trên đều có hàng trăm ca tử vong, trong đó một nửa là ở Guinea. Hiện nay dịch bệnh do vi rút Ebola đã bùng phát trở lại tại 4 quốc gia vùng Tây Phi là: Guinera, Lebiria, Sierra Leone và Nigeria.
Tính đến ngày 6/8/2014 đã ghi nhận tổng cộng 1.779 trường hợp mắc, trong đó có 961 trường hợp tử vong. Tổ chức Y tế thế giới đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp và đưa ra các khuyến cáo nhằm hạn chế việc lây lan của vi rút Ebola.
Dấu hiệu và triệu chứng
Các triệu chứng có thể bột phát bất cứ thời điểm nào trong vòng 2-21 ngày nhiễm virus nhưng chủ yếu là giữa ngày 8 và 10 với các triệu chứng tương tự như cúm, tả, thương hàn và sốt rét.
Triệu chứng cụ thể bao gồm: Sốt, đau đầu, đau cơ, đau khớp, suy nhược, tiêu chảy, nôn mửa, đau dạ dày và biếng ăn.
Tiếp theo là ói mửa, tiêu chảy, phát ban, suy giảm chức năng gan và thận, thậm chí trong một số trường hợp còn gây xuất huyết trong và ngoài. Xuất huyết có thể từ mắt, tai, mũi, miệng và hậu môn.
Một người nhiễm Ebola thì máu và chất bài tiết cũng có chứa virus.
Việc phát hiện sớm bệnh Ebola trong vài ngày nhiễm đầu là rất khó bởi vì nó có những triệu chứng ban đầu - như viêm mắt và phát ban – rất giống với những căn bệnh thông thường khác.
Một bệnh nhân mắc bệnh Ebola đang được bác sĩ điều trị.
Cách phòng ngừa lây virus Ebola
Virus Ebola lây truyền từ động vật sang người khi tiếp xúc gần với máu, chất tiết của động vật bị nhiễm; lây truyền từ người sang người do tiếp xúc trực tiếp với máu, các chất tiết của cơ thể (phân, nước tiểu, nước bọt, tinh dịch) của người mắc bệnh, hoặc các vết xước trên da, niêm mạc của người lành tiếp xúc với môi trường bị ô nhiễm với các chất tiết của người nhiễm virus (quần áo, ga trải giường nhiễm bẩn hay kim tiêm đã qua sử dụng).
Hiện chưa có văcxin phòng bệnh do virus Ebola. Nâng cao nhận thức về các yếu tố nguy cơ của bệnh và các biện pháp phòng tránh cho người dân hiện nay là biện pháp duy nhất để giảm số ca mắc và tử vong.
Do virus Ebola lây truyền từ người sang người, các biện pháp sau đây có thể được thực hiện để phòng chống lây nhiễm và hạn chế hay cắt đường lây truyền bệnh:
Hiểu rõ đặc điểm của bệnh, đường lây truyền, biện pháp phòng chống dịch bệnh.
Nếu nghi ngờ một ai đó nhiễm virus Ebola, cần động viên và giúp đỡ họ đến khám và điều trị tại cơ sở y tế.
Nếu có ý định chăm sóc bệnh nhân mắc virus Ebola tại nhà, cần thông báo cho cán bộ y tế để được cung cấp găng tay, phương tiện phòng hộ cá nhân và được hướng dẫn cách chăm sóc bệnh nhân, cách bảo vệ bản thân và gia đình khỏi bị lây nhiễm, cách tiêu hủy phương tiện sau khi sử dụng.
Khi thăm bệnh nhân trong bệnh viện hay chăm sóc bệnh nhân tại nhà, cần rửa tay với xà phòng hoặc chất sát khuẩn sau khi tiếp xúc với người bệnh, hay tiếp xúc với dịch tiết cơ thể hoặc sờ vào các vật dụng của người bệnh.
Cần tránh tiếp xúc với các động vật có nguy cơ cao nhiễm virus Ebola như dơi ăn quả, khỉ, hay vượn... tại khu vực có rừng nhiệt đới.
Không giết mổ động vật nghi ngờ bị nhiễm bệnh.
Thịt và tiết của động vật nên được nấu chín kỹ trước khi ăn.
Người đi du lịch cần tránh mọi tiếp xúc với người mắc bệnh. Nếu từng ở những nơi có các trường hợp mắc mới được thông báo, nên theo dõi xem có thấy xuất hiện các triệu chứng của bệnh, và đến ngay cơ sở y tế nếu thấy có các dấu hiệu bệnh đầu tiên.
