Trầu cau là một lễ vật thường xuất hiện trong các lễ cúng dịp Tết, giỗ chạp, cưới hỏi, cúng Thần Tài - Ông Địa. Lễ vật này gắn liền với nét văn hóa truyền thống của người Việt, mang theo nhiều ý nghĩa tốt đẹp.
Ý nghĩa của việc dâng cúng trầu cau trên bàn thờ thần linh, tổ tiên
Đầu tiên, trầu cau là vật đại diện cho sự gắn kết, thủy chung. Lá trầu và quả cau đi lền với nhau giống như âm dương hòa hợp, thể hiện mối quan hệ vợ chồng gắn bó bền chặt, hòa thuận.
Ngoài ra, dâng cúng trầu câu cũng mang ý nghĩa dâng lên thần linh, tổ tiên sự mộc mạc, chân thành, thuần khiết.
Về ý nghĩa phong thủy, trầu cau giúp kích hoạt năng lượng tích cực ở khu vực thờ cúng.
Cách đặt trầu cau trên bàn thờ
Trầu cau là vật phẩm mang tính biểu tượng, gắn với truyền thống, phong tục của người Việt được lưu truyền qua nhiều đời. Món lễ vật dân dã này thể hiện sự gắn bó, sự chung thủy, đại diện cho sự thanh khiết, trong sạch. Vì vậy, việc đặt trầu cau trên bản thờ đòi hỏi sự chỉn chu, tuân theo một số nghi lễ nhất định. Làm đúng điều này nhằm thể hiện sự tôn trọng, trang nghiêm ở nơi thờ cúng.
Gia chủ nên chọn những quả cau có hình dáng tròn đều, vỏ xanh, bóng mượt, không bị héo úa, không bị dập nát. Về lá trầu, hãy lựa lá không quá non cũng không quá già (thường gọi là lá bánh tẻ). Bề mặt lá màu xanh thẫm, mượt, không có đốm sâu.
Lá trầu có thể đem rửa sạch rồi để khô hoặc lau khô nhằm đảm bảo vệ sinh.
Nhiều gia đình sẽ đặt lá trầu lên đĩa, để quả cau lên trên. Ngoài ra, cũng có nơi dùng lá trầu cuốn quanh quả cau rồi lấy lạt mềm hoặc sợi chỉ đỏ buộc quanh để tạo sự trang trọng.
Trầu cau thường được xếp theo cặp 1 trầu đi với 1 câu. Điều này đại diện cho âm dương hòa hợp, gắn bó keo sơn, thể hiện sự thủy chung. Gia chủ có thể chọn đặt 3, 5 hoặc 7 cặp trầu cau tùy theo mục đích muốn dâng lên cúng giỗ chạp, lễ Tết hay khai trương.
Đặt trầu cau lên đĩa sứ hoặc đĩa thủy tinh sạch. Để tăng thêm tính thẩm mỹ cũng như độ trang nghiêm, có thể lót giấy đỏ hoặc khăn điều bên dưới.
Về vị trí đặt trầu cau trên bàn thờ, gia chủ sẽ đặt vật phẩm này ở phía trước bát hương, bên cạnh mâm ngũ quả hoặc bình hoa. Lưu ý, không đặt đĩa trầu cau ở phía sau bát hương (tức là để trầu cau ở nơi khuất tầm nhìn, bị các vật phẩm khác che chắn). Ngoài ra, không đặt trực tiếp trầu cau lên bàn thờ mà không có đĩa lót bên dưới.
Ở bàn thờ Thần Tài - Ông Địa, gia chủ có thể đặt một đĩa trầu cau nhỏ, vị trí ở bên trái hoặc bên phải bàn thờ đều được, miễn sao cho các vật phẩm thờ cúng được bố trí cân đối.
Không nên để trầu cau quá lâu trên bàn thờ vì chúng rất dễ héo. Để trầu cau héo trên bàn thờ không mang lại ý nghĩa may mắn, làm mất đi sự thanh tịnh của nơi thờ cúng.
Có thể thay trầu cau vào ngày mùng 1, Rằm hoặc ngày vía. Khi thấy trầu cau bị khô héo, gia chủ cũng nên hạ lễ vật cũ xuống và thay bằng lễ vật mới.
Trầu cau không dùng để ăn có thể đem chôn dưới gốc cây hoặc đốt để trả về với tự nhiên
Một số lưu ý khi đặt trầu cau trên bàn thờ
Do bàn thờ là nơi linh thiêng nên không được dùng trầu cau héo, dập nát hoặc bị sâu bệnh để làm vật dâng cúng thần linh, tổ tiên. Đặt trầu cau hư hỏng lên bàn thờ sẽ làm mất đi ý nghĩa thanh tịnh, không thể hiện được lòng thành kính của con cháu đối với bề trên.
Trầu cau cần được xếp gọn gàng, đặt lên đĩa và bày ở vị trí phù hợp, không để bừa bãi.
Khi dùng trầu cau để dâng cúng thần linh, tổ tiên, hãy nhớ đặt vật phẩm này ở phía trước bát hương, bên cạnh bình hoa hoặc mâm quả.
* Thông tin mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm.
