Một trong những tuyến giao thông đường bộ quan trọng của Hà Nội là Vành đai 1. Tuyến đường này chạy xung quanh nội đô, bao trọn lấy Thủ đô. Đó chính là dự án Vành đai 1 đoạn Hoàng Cầu – Voi Phục. Vành đai 1 chiều dài hơn 2,2km, mặt cắt ngang 50m. Nếu hoàn thiện, dự án này sẽ có vai trò quan trọng trong thúc đẩy kinh tế, xã hội, đánh dấu bước ngoặt lớn cho phát triển kinh tế đô thị ở Hà Nội.
Tổng đầu tư dự án Vành đai 1 gần 7.800 tỷ đồng từ ngân sách thành phố, trong đó chi phí giải phóng mặt bằng 6.400 tỷ đồng, xây dựng đường 627 tỷ đồng. Dự án được phê duyệt từ 12/2017, dự kiến hoàn thành năm 2020, nhưng đến nay chưa xong.
Một trong những nguyên nhân lớn nhất khiến Vành đai 1 mãi chưa hoàn thiện được là khúc mắc trong giải phóng mặt bằng. Có 2.017 hộ dân phải nhường đất làm đường nhưng đến năm 2023, 442 hộ chưa đồng ý cho đo đạc. 139 hộ dân ở giữa đường Đê La Thành và Vành đai 1 đoạn Hoàng Cầu – Láng Hạ, hộ giáp trụ sở Đài Truyền hình Việt Nam nhiều năm qua liên tục kiến nghị về quy hoạch.
Về chi phí giải phóng mặt bằng đường Vành đai 1, càng theo thời gian con số càng tăng cao. Tháng 2/2008, Vành đai 1 đoạn Kim Liên – Xã Đàn thông xe. Tuyến này dài 550m, tổng mức đầu tư 773 tỷ đồng. Con đường này khi đó đã giành danh hiệu “đắt nhất hành tinh” khi trung bình chi phí là 1,41 tỷ đồng/km.
Nhưng 3 năm sau, đoạn Ô Chợ Dừa – Hoàng Cầu dài 547m đã khánh thành với tổng chi phí khoảng 800 tỷ đồng. Như vậy, 1km đường ở đây đã trị giá 1,5 tỷ đồng.
Tháng 7/2016, đường Ô Đống Mác – Nguyễn Khoái với chiều dài 570m, tổng mức chi phí 1.139 tỷ đồng. Chi phí để hoàn thiện 1 km lúc này nâng lên 2 tỷ đồng.
Giờ đây Vành đai 1 còn đoạn Hoàng Cầu – Voi Phục là chưa thể hoàn thiện vì vướng mắc vấn đề giải phóng mặt bằng và hỗ trợ tái định cư. Đoạn đường này hiện đã phá kỷ lục về tổng kinh phí đầu tư trên mỗi km đường. Dự kiến, mỗi m đường ở đây sẽ tốn 3,44 tỷ đồng. Với con số khủng như vậy, không mấy bất ngờ khi dự án đường Vành đai 1 nhận danh hiệu đường “đắt nhất hành tinh”.
Theo Tiến sĩ Phan Lê Bình (chuyên gia giao thông), các dự án vành đai thường tốn nhiều thời gian để khép kín hoàn toàn, trung bình là 10-20 năm. Các thành phố lớn ở Trung Quốc, Pháp hay Đức cũng phải mất vài chục năm mới khép kín được các đường vành đai.
