Sự việc bùng phát dịch cuối tháng 2, N.H.N. - bệnh nhân Covid-19 thứ 17 tại Việt Nam đã du lịch sang Anh, Italy và Pháp, sau đó trở lại Hà Nội ngày 2/3 không khai báo y tế. Tính đến sáng 7/3, khoảng 200 người trong các diện tiếp xúc với bệnh nhân phải cách ly.
Danh sách những người tiếp xúc gần với bệnh nhân và những người tiếp xúc thứ phát đang tiếp tục được điều tra. Vấn đề khiến nhiều người quan tâm là người mắc Covid-19 có thể tiếp tục lây cho người khác sau bao lâu nhiễm SARS-CoV-2?
Virus sẽ lây lan trong thời gian bao lâu?
TS.BS Lê Quốc Hùng, Trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM, cho biết sau khi đi vào vùng hầu họng, virus sẽ xâm nhập vào các tế bào niêm mạc và nhân lên nhanh chóng.
Khi phát triển đủ lớn cả về số lượng và cấu trúc, chúng sẽ phá vỡ tế bào để tràn lan ra ngoài và mỗi con lại tìm cách chui vào một tế bào mới. Cứ như thế, chu trình phát triển được lặp lại nhiều lần và ngày càng đi sâu hơn vào cơ thể. Đây gọi là giai đoạn ủ bệnh.
Đến một lúc nào đó, tuỳ thuộc vào sức khỏe mỗi người, số lượng virus đủ lớn sẽ phá vỡ cơ chế tự bảo vệ của con người, bệnh sẽ phát ra. Đây là giai đoạn phát bệnh. Như vậy, trong giai đoạn ủ bệnh, người mang virus không có triệu chứng nên người khác không thể biết. Do đó, họ có khả năng âm thầm lây truyền virus sang người khác.
“Bệnh nhân trong thời gian ủ bệnh có thể lây truyền virus cho người xung quanh và mẫu bệnh phẩm xét nghiệm PCR cho kết quả âm tính hay dương tính tuỳ theo lượng virus trong cơ thể. Do đó, khi nghi ngờ tiếp xúc gần với người có nguy cơ mắc bệnh hoặc đi về từ vùng dịch tễ, người dân cần khai báo y tế, cách ly đủ thời gian quy định để theo dõi sức khỏe, phát hiện bệnh và điều trị kịp thời”, bác sĩ Hùng nói.
TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM, cũng cho biết người mắc Covid-19 có thời gian ủ bệnh từ 1-14 ngày, thường là 5 ngày. Thời gian ủ bệnh được tính từ khi bị nhiễm virus cho tới khi người bệnh xuất hiện các triệu chứng đầu tiên của bệnh.
Đa số trường hợp mang virus sẽ lây cho người khác khi bắt đầu có triệu chứng hô hấp. Do đó, bác sĩ Châu cho rằng việc làm xét nghiệm PCR cho những trường hợp không có hoặc chưa có triệu chứng bất thường, dù là ca nghi ngờ có thể đã nhiễm virus (do có tiếp xúc nguồn bệnh), ít có ý nghĩa trong thực hành cách ly kiểm dịch.
TS Châu khuyến cáo trong thời gian từ lúc phát bệnh cho đến khi điều trị khỏi bệnh và có kết quả xét nghiệm âm tính, người bệnh vẫn có thể lây virus cho người khác nếu không áp dụng cách ly, phòng ngừa nghiêm ngặt.
Con đường lây nhiễm Covid-19
Không có kết quả nghiên cứu lâm sàng nào cho thấy virus corona chủng mới (nCoV) gây bệnh viêm đường hô hấp cấp Covid-19 có thể lây truyền qua da - đó là khẳng định của nhà khoa học Zhou Qi, thuộc Viện Hàn lâm khoa học Trung Quốc.
Phát biểu tại một cuộc họp báo chiều 21/2 ở Bắc Kinh, ông Zhou Qi nhấn mạnh các giọt như nước bọt hoặc đờm do ho, hắt hơi, nói hoặc thở... và tiếp xúc gần với những người nhiễm bệnh là những con đường chính khiến Covid-19 lây lan. Theo đó, điều cần thiết là phải cắt đứt các con đường cho phép virus xâm nhập vào cơ thể thông qua miệng, mũi và mắt.
Covid-19 có thể được truyền khi ai đó tiếp xúc với nồng độ khí dung cao trong môi trường tương đối kín trong một thời gian dài, trong khi xác suất truyền khí dung trong môi trường làm việc và sinh hoạt bình thường là rất thấp. Ông Zhou Qi cũng khuyến cáo các nhà máy và doanh nghiệp cần lưu ý vấn đề lưu thông không khí trong không gian làm việc, đeo khẩu trang đúng cách và các nhân viên giữ khoảng cách thích hợp với các đồng nghiệp ở nơi làm việc.
Chuyên gia Zhou Qi cũng nhấn mạnh mọi người cần rửa tay đúng cách và thường xuyên, điều này cũng có hiệu quả rất lớn trong công tác phòng dịch. Ông bày tỏ sự lạc quan rằng: "Khi số lượng bệnh nhân mới xác nhận và bệnh nhân nghi nhiễm tiếp tục giảm, tôi tin rằng chúng ta có thể đạt được hiệu quả phòng ngừa và kiểm soát sự lây lan của virus một cách chính xác."
