Người lớn thường cho rằng trẻ nhút nhát, e ngại khi tiếp xúc người lạ là do độ tuổi non nớt, cảm xúc nhạy bén, hoặc bản tính hướng nội. Nhưng những lý do sau đây có thể khiến cha mẹ phải cân nhắc lại quan điểm này.
Cha mẹ hay cằn nhằn
Cha mẹ thường xuyên nhắc đi nhắc lại cùng một điều có thể vô tình gây ra phản ứng nổi loạn ở trẻ, khiến chúng phản kháng lại sự "quá khích" trong lời nói của người lớn.
Chẳng hạn, trong những chuyến thăm viếng, dù ban đầu trẻ có thể chủ động chào hỏi, nhưng sự thúc giục quá mức của cha mẹ lại khiến trẻ cảm thấy khó chịu. Càng bị nhắc nhở, trẻ càng trở nên lì lợm và từ chối chào hỏi.
Để ngăn chặn tình trạng này, cha mẹ cần tôn trọng khả năng tự chủ trong giao tiếp của trẻ, cho phép chúng tự nguyện chào hỏi mà không bị ép buộc. Trong trường hợp trẻ chưa hiểu biết về cách giao tiếp cơ bản, cha mẹ có thể nhẹ nhàng hướng dẫn, thay vì liên tục cằn nhằn mà không đạt được hiệu quả.
Trẻ nhút nhát có thể do cha mẹ hay cằn nhằn
Cha mẹ không làm gương
Trẻ em thường học hỏi từ những gì chúng quan sát được ở cha mẹ mỗi ngày, bao gồm cả việc giao tiếp và chào hỏi người khác.
Nếu cha mẹ tự thân không mẫu mực trong việc này, lảng tránh chào hỏi hàng xóm hay người quen, trẻ sẽ tiếp thu tư tưởng rằng chào hỏi không quan trọng và bắt chước theo.
Trước khi cha mẹ bắt đầu giáo dục con cái về một hành vi cụ thể, họ cần tự phản tỉnh xem mình có đang mắc phải vấn đề tương tự không. Sự gương mẫu của cha mẹ có ảnh hưởng lớn đến việc con cái học theo, và nếu cha mẹ không thể làm gương, con cái cũng sẽ khó mà noi theo được.
Cha mẹ không xây dựng cho trẻ kỹ năng giao tiếp
Cha mẹ cần xây dựng cho trẻ kỹ năng giao tiếp
Một số trẻ thể hiện sự ngần ngại và thiếu hứng thú trong giao tiếp, không biết cách chào hỏi khi gặp mặt người khác, phần lớn là do thiếu cơ hội thực hành kỹ năng này. Khó khăn trong việc tìm kiếm chủ đề trò chuyện, xác định cách xưng hô phù hợp có thể làm trẻ cảm thấy e ngại và tự cô lập mình.
Cha mẹ có vai trò quan trọng trong việc khắc phục vấn đề này bằng cách cung cấp hướng dẫn và tạo dựng những cơ hội giao tiếp thực tế cho con cái. Khi trẻ được trang bị kiến thức cơ bản về cách thức giao tiếp và xưng hô, chúng sẽ tự tin hơn và dần trở nên mở cửa và thân thiện với môi trường xã hội xung quanh.
Cha mẹ gắn nhãn cho con
Thay vì nhận ra rằng con mình cần thêm thời gian để thích nghi với giao tiếp, một số cha mẹ vội vàng đánh giá con mình là kém giao tiếp hoặc quá nội tâm khi trẻ không chào hỏi ngay lập tức. Điều này, theo thời gian, có thể khiến trẻ ngày càng thu mình và hạn chế tương tác với người khác.
Cha mẹ cần tránh việc đặt nhãn cho con cái một cách vội vã, mà hãy thể hiện sự tôn trọng và hiểu biết về cá tính riêng biệt của từng đứa trẻ. Bên cạnh đó, việc tìm ra phương pháp hỗ trợ và khích lệ từng bước mỗi ngày sẽ giúp trẻ vượt qua sự rụt rè. Sự kiên nhẫn và tin tưởng của cha mẹ là yếu tố quan trọng giúp trẻ mở lòng hơn trong giao tiếp.
Cha mẹ cần tránh gắn nhãn cho con một cách vội vã
Cha mẹ để con sống trong môi trường đơn điệu
Trẻ em sống trong một môi trường kín đáo và thiếu sự mới mẻ có thể phát triển nên sự e dè và ngần ngại trong giao tiếp. Sự thiếu hụt này không chỉ hạn chế khả năng làm quen với người mới mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển linh hoạt của trẻ khi đối mặt với các tình huống ngoài dự kiến.
Nếu điều này kéo dài, trẻ có thể trở nên càng thêm khép kín và gặp khó khăn trong việc thích nghi với những hoàn cảnh mới, cảm thấy bất an và sợ hãi khi gặp gỡ người lạ.
Do đó, cha mẹ cần chủ động đưa trẻ tham gia vào các hoạt động xã hội, như chơi ở công viên hay tham gia các nhóm vui chơi, để mở rộng kinh nghiệm sống và cải thiện kỹ năng giao tiếp của trẻ. Đây là bước đi quan trọng giúp trẻ trở nên linh hoạt và tự tin hơn trong môi trường không quen thuộc.
Tóm lại, các vấn đề về giao tiếp ở trẻ em thường phản ánh phương pháp giáo dục tại gia đình. Thay vì biện minh rằng con mình tự nhiên hướng nội, cha mẹ cần tự phản ánh và cải thiện cách tiếp cận giáo dục của mình để hỗ trợ trẻ mở cửa với thế giới và phát triển kỹ năng giao tiếp mạnh mẽ.
