Các chuyên gia cảnh báo, để sức khỏe hồi phục hoàn toàn, đặc biệt là hạn chế những biến chứng để lại sau khi khỏi bệnh thì mỗi bệnh nhân cần phải có thói quen sinh hoạt lành mạnh và khoa học, không nên chủ quan với sức khỏe vì nếu khi đã yếu đi thì rất khó hồi phục lại nữa.
Vậy người sau khỏi nCoV cần làm gì để hồi phục sức khỏe và tránh những di chứng không mong muốn?
Th.S-BS Ngô Thị Kim Oanh và BS Phạm Ánh Ngân (công tác tại Cơ sở 3 - Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM) cho rằng, sau khi mắc nCov, người bệnh có thể vẫn còn gặp một số di chứng như: Mệt mỏi kéo dài, khó thở, các vấn đề về da, tiêu hóa…
Chính vì vậy, việc duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh là rất cần thiết cho quá trình giúp cơ thể phục hồi hoàn toàn. Cụ thể như sau:
1, Đầu tiên là chúng ta cần duy trì thời gian ngủ nghỉ hợp lý, hạn chế ngủ nhiều vào ban ngày khiến cơ thể trì trệ. Với người lớn tuổi, dễ có triệu chứng chóng mặt do thay đổi huyết áp tư thế sau đợt nằm lâu.
2, Các bác sĩ khuyến khích người bệnh vận động nhẹ nhàng gồm: Đi bộ chậm, tập thể dục nhẹ, đạp xe đạp rất chậm, tập dưỡng sinh…
3, Song song với việc ngủ nghỉ hợp lý thì người bệnh cần tiếp xúc với ánh nắng ít nhất 30 phút/ngày, có thể vào buổi sáng sớm hoặc nắng chiều, sẽ giúp cho nhịp sinh học của cơ thể được điều hòa...
4, Với những người đã xong thời gian tự cách ly, thì bác sĩ khuyến khích tham gia các hoạt động cùng người thân như: chuẩn bị bữa ăn, dọn dẹp nhà cửa, để sớm quay lại trạng thái sinh hoạt thường ngày.
5, Bác sĩ cũng khuyến khích bệnh nhân tham gia các hoạt động tinh thần như: Đọc sách báo, bàn luận về tin tức trong ngày, cầu nguyện (theo tôn giáo và tín ngưỡng). Đặc biệt với người lớn tuổi thì nên trò chuyện cùng người thân trong nhà sẽ giúp giảm sự lo lắng, kích thích hoạt động não sau thời gian nhiễm bệnh.
6, Chú ý hạn chế việc nhìn vào màn hình điện thoại, thiết bị điện tử liên tục trong ngày nha mọi người. Trong trường hợp cần thiết thì nên tìm đến các chuyên gia hỗ trợ tư vấn tâm lý nếu thấy có vấn đề lo lắng, đau buồn kéo dài do quá trình điều trị bệnh.
7, Chế độ dinh dưỡng rất quan trọng. Ở giai đoạn bệnh, mức chuyển hóa cơ bản tăng 10% khi có sốt, khó thở, vì vậy nhu cầu dinh dưỡng cần để bù đắp cho sự chuyển hóa đó cần được duy trì kể cả khi đã qua giai đoạn nhiễm cấp.
Số bữa ăn trong ngày có thể chia từ 3 - 5 bữa tùy theo sức ăn của người bệnh. Nên kết hợp đa dạng thực phẩm trong khẩu phần ăn.
- Đối với người có hội chứng chuyển hóa, lượng chất béo < 25%, cholesterol < 300 mg/ngày với người không có rối loạn lipid máu và ≤ 200 mg/ngày với người có rối loạn lipid máu.
- Với người có rối loạn chuyển hóa đường, ưu tiên kết hợp với những nhóm thực phẩm có chỉ số đường huyết (GI) thấp như: Kiwi, gạo lứt, củ từ, đậu trái (đậu que, đậu đũa,…). Nên cung cấp chất xơ từ 20 - 30 gram/ngày, rau quả từ 400 - 500 gram/ngày.
Hình thức chế biến nên hạn chế chiên xào nhiều dầu mỡ, nên kèm thêm các món súp xay, canh hầm (với xương, các loại đậu, hạt sen, đại táo, câu kỷ tử,…) để giúp việc tiêu hóa tốt hơn.
Kẽm đặc biệt cần bổ sung ở nhóm bệnh nhân có triệu chứng: Mệt mỏi, kém tập trung, buồn ngủ, tiêu hóa kém dễ bị tiêu lỏng. Với dạng viên uống có thể bổ sung từ 30 - 100 mg kẽm nguyên tố/ngày kéo dài từ 2 - 3 tháng tùy tình trạng cơ thể. Kẽm còn có trong các loại thức ăn như: Hàu, sò, thịt gia súc, gia cầm, tôm, cua, cá,… Nên bổ sung cùng với nhóm thực phẩm giàu vitamin C để tăng cường hấp thu kẽm.
Bác sĩ Phạm Ánh Ngân, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM cơ sở 3 chia sẻ: Bên cạnh chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt, việc tập dưỡng sinh giúp hỗ trợ người bệnh trong thời gian tự cách ly mau hồi phục. Người bệnh có thể thực hành các bài tập thở 4 thời kết hợp xoa ngũ quan...
Để thực hiện bài tập thở 4 thời, người bệnh nằm ngửa thẳng, kê một gối ở mông cao thấp tùy sức. Tay trái để trên bụng, tay phải để ở ngực.
Thời 1: Hít vào đều, sâu, tối đa, ngực nở, bụng phình và căng. Thời gian 4-6 giây, hít ngực bụng nở.
Thời 2: Giữ hơi, mở thanh quản bằng cách liên tục hít thêm, đồng thời giơ một chân giao động qua lại, cuối thời hạ chân xuống. Thời gian 4-6 giây. Giữ hơi hít thêm.
Thời 3: Thở ra, tự nhiên, thoải mái, không kiềm thúc. Thời gian 4-6 giây.
Thời 4: Nghỉ, thư giãn, chân tay nặng ấm. Chuẩn bị trở lại thời 1. Thời gian 4-6 giây.
"Đối với người có triệu chứng khó thở, hụt hơi, nên có người thân bên cạnh khi tập luyện, tập chậm và không gắng sức khi tập. Duy trì thời gian tập 15-30 phút/ ngày. Trước khi tập, có thể kết hợp các bài tập kéo giãn cơ, khởi động khớp như: động tác xem xa xem gần, sờ đất vươn lên, đạp xe đạp tại chỗ,... Ngoài ra, tập kèm với dụng cụ như khăn hoặc gậy để kéo dãn hết tầm vận động của khớp", bác sĩ Ngân khuyên.
Việc tạo thành một nhóm cùng tập luyện, từ những người thân trong gia đình hoặc nhóm trên mạng xã hội, sẽ giúp người bệnh có tinh thần và kỷ luật cho quá trình tập luyện. Khi độ bền và thể lực của người bệnh được luyện tập, sẽ giúp cải thiện các triệu chứng như: sợ lạnh, nặng ngực, mệt mỏi.
Đối với người bệnh có triệu chứng tiêu hóa như: đầy hơi, khó tiêu, đi phân lỏng kéo dài sau nhiễm virus, nên kết hợp bài tập xoa tam tiêu (làm ấm ngực - bụng) và sử dụng túi chườm thảo dược (hoặc túi chườm ấm) để giữ ấm vùng bụng, sẽ hỗ trợ cải thiện triệu chứng. Đối với người bệnh còn ho khạc đàm kéo dài, trong quá trình tập, người thân có thể hỗ trợ vỗ lưng khạc đàm để giúp bệnh nhân tập ho khạc hiệu quả.
Trong quá trình hồi phục, việc đồng hành rất quan trọng, đặc biệt khi người bệnh phải trải qua một thời gian dài cách ly.
"Nếu các triệu chứng kéo dài, gây cản trở đến sinh hoạt và tinh thần, người bệnh cần đến các cơ sở y tế có điều trị 'hậu Covid-19' để được thăm khám và điều trị sớm", bác sĩ khuyến cáo.
