Gần đây, trang Sohu đã đăng tải một bài viết từ bác sĩ Trương, người có nhiều năm kinh nghiệm trong việc điều trị bệnh nhân ung thư, đặc biệt là ung thư dạ dày.
Trong bài viết, bác sĩ Trương chia sẻ rằng ông thường xuyên nhận được câu hỏi đầy day dứt từ nhiều người: "Tại sao gia đình chúng tôi không ăn mặn, không dùng thực phẩm nhiều dầu mỡ, cũng không có thói quen sinh hoạt xấu, nhưng vẫn bị ung thư dạ dày?".
Theo ông, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này nằm ở cách bảo quản thực phẩm không đúng quy cách. Bác sĩ Trương nhấn mạnh: "Qua nhiều năm làm việc trực tiếp với bệnh nhân, tôi phát hiện ra một vấn đề sức khỏe đáng lo ngại. Đó là việc lưu trữ thực phẩm quá lâu trong tủ lạnh, hành động tưởng chừng vô hại, lại có thể là yếu tố nguy cơ gây ung thư dạ dày".
Canh lưu trữ qua đêm
Bác sĩ Trương từng tiếp nhận một bệnh nhân nữ ở độ tuổi trung niên với các triệu chứng điển hình của bệnh dạ dày, bao gồm buồn nôn, chán ăn và khó tiêu. Ban đầu, chị nghĩ rằng mình chỉ mắc viêm dạ dày thông thường nên không quá lo lắng. Tuy nhiên, khi những cơn đau bụng trở nên dữ dội hơn, chị quyết định đến bệnh viện kiểm tra. Kết quả cho thấy dạ dày của chị đã bị viêm loét nghiêm trọng, thậm chí xuất hiện dấu hiệu tiền ung thư.
Sau khi tìm hiểu về thói quen ăn uống của bệnh nhân, bác sĩ phát hiện ra rằng chị thường nấu một nồi canh lớn mỗi ngày, bảo quản trong tủ lạnh và hâm nóng lại để dùng dần. Chị tin rằng việc để canh trong tủ lạnh sẽ giữ cho thức ăn không bị hỏng. Thế nhưng, chính thói quen tưởng chừng tiện lợi này lại là nguyên nhân gây ra vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Khi canh được làm nóng và làm lạnh lặp đi lặp lại nhiều lần, các thành phần dinh dưỡng như protein và chất béo sẽ trải qua quá trình oxy hóa. Điều này tạo ra các hợp chất độc hại, đặc biệt là nitrit – một chất có khả năng chuyển hóa thành nitrosamine trong cơ thể. Nitrosamine là hợp chất được biết đến với khả năng gây ung thư, có thể kích thích niêm mạc dạ dày, từ đó làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày.
Khi canh được làm nóng và làm lạnh lặp đi lặp lại nhiều lần, các thành phần dinh dưỡng như protein và chất béo sẽ trải qua quá trình oxy hóa
Hải sản lưu trữ dài ngày trong tủ lạnh
Hải sản vốn là nguồn thực phẩm giàu protein và các vi chất dinh dưỡng quý giá. Tuy nhiên, nếu không được bảo quản đúng cách, chúng có thể trở thành môi trường lý tưởng cho sự phát triển của vi khuẩn. Một số loại vi khuẩn không chỉ gây hại mà còn sản sinh ra độc tố, làm tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm.
Ngoài ra, hải sản để lâu trong tủ lạnh có thể tạo ra histamine – một hợp chất tự nhiên không trực tiếp gây ung thư, nhưng khi kết hợp với một số loại vi khuẩn nhất định, có thể biến đổi thành các chất gây hại, thậm chí liên quan đến nguy cơ ung thư.
Bác sĩ Trương từng điều trị cho một bệnh nhân nam khoảng 50 tuổi, làm nghề nuôi trồng thủy sản. Do đặc thù công việc, anh thường mang hải sản tươi sống về nhà, bảo quản trong tủ lạnh và sử dụng dần trong nhiều ngày. Thói quen này kéo dài suốt nhiều năm, cho đến khi anh bắt đầu cảm thấy đau dạ dày nghiêm trọng. Sau khi đi kiểm tra, bác sĩ phát hiện anh bị viêm loét dạ dày ở mức độ nặng và cuối cùng được chẩn đoán mắc ung thư dạ dày.
Nguyên nhân chính được xác định là do hải sản để lâu trong tủ lạnh, đặc biệt khi không được chế biến và ăn ngay, dễ bị vi khuẩn phân hủy. Quá trình này tạo ra nitrosamine – một hợp chất có mối liên hệ mật thiết với nguy cơ ung thư dạ dày.
Thực phẩm nhiễm mốc
Một bệnh nhân nữ 60 tuổi, từng là giáo viên đã nghỉ hưu, phải chịu đựng các triệu chứng đau dạ dày kéo dài trong nhiều năm. Ban đầu, bà chủ quan cho rằng đây chỉ là vấn đề nhỏ và không đáng lo ngại. Tuy nhiên, khi các triệu chứng ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày, bà mới quyết định đi khám.
Kết quả kiểm tra cho thấy niêm mạc dạ dày của bà đã bị tổn thương nặng nề do viêm mãn tính. Điều đáng chú ý là thói quen ăn uống và bảo quản thực phẩm của bà đóng vai trò lớn trong việc gây ra tình trạng này. Bà thường có thói quen để lại thức ăn thừa như cơm nguội, món chế biến sẵn hay các loại thực phẩm khác trong tủ lạnh suốt cả tuần, thậm chí cả tháng trời.
Bà tin rằng việc bảo quản trong tủ lạnh sẽ giúp thực phẩm luôn tươi và an toàn để sử dụng. Tuy nhiên, sự thật là dù nhiệt độ thấp có thể làm chậm quá trình hư hỏng, nó không thể hoàn toàn ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn hoặc nấm mốc. Những loại thực phẩm có độ ẩm cao như cơm, bánh mì, rau xanh... đặc biệt dễ trở thành môi trường lý tưởng cho nấm mốc sinh sôi. Nguy hiểm hơn, ngay cả khi bề ngoài thực phẩm trông vẫn bình thường, chúng vẫn có thể chứa độc tố vi nấm – những chất gây hại nghiêm trọng cho dạ dày và sức khỏe tổng thể.
Những loại thực phẩm có độ ẩm cao như cơm, bánh mì, rau xanh... đặc biệt dễ trở thành môi trường lý tưởng cho nấm mốc sinh sôi
Gia vị lưu trữ lâu trong tủ lạnh
Gia vị như nước tương, dấm, muối hay các loại sốt chấm là những thành phần không thể thiếu trong mỗi gian bếp. Tuy nhiên, ít người để ý rằng nếu bảo quản quá lâu trong tủ lạnh, chúng có thể biến đổi chất lượng và trở thành mối nguy hại cho sức khỏe.
Một bệnh nhân nam trẻ tuổi làm việc trong lĩnh vực ẩm thực đã phát hiện bị viêm dạ dày nghiêm trọng, thậm chí có dấu hiệu loét dạ dày tiền ung thư, sau một lần khám sức khỏe định kỳ. Qua tìm hiểu thói quen ăn uống và bảo quản thực phẩm, bác sĩ nhận thấy anh thường xuyên tích trữ một lượng lớn gia vị trong tủ lạnh, đặc biệt là các loại nước tương và gia vị chứa hàm lượng muối cao.
Khi được bảo quản quá lâu, các loại gia vị này có thể tăng hàm lượng nitrit. Khi kết hợp với axit amin từ thực phẩm, nitrit có thể chuyển hóa thành nitrosamine – một hợp chất được biết đến với khả năng gây ung thư. Đây chính là nguyên nhân góp phần gây ra tình trạng viêm loét dạ dày nghiêm trọng ở bệnh nhân này.
Từ trường hợp trên, bác sĩ nhấn mạnh rằng để giảm thiểu nguy cơ ung thư dạ dày liên quan đến thực phẩm trong tủ lạnh, mỗi gia đình cần chú ý một số nguyên tắc cơ bản sau:
- Vệ sinh tủ lạnh thường xuyên: Không để thực phẩm tồn đọng quá lâu, đặc biệt là thực phẩm tươi sống và các món đã chế biến sẵn.
- Hạn chế hâm nóng thức ăn nhiều lần: Nếu có canh thừa, chỉ nên bảo quản trong vòng 24 giờ và đảm bảo hâm nóng đúng cách trước khi dùng.
- Sử dụng hải sản càng sớm càng tốt: Tránh tích trữ hải sản trong thời gian dài để ngăn ngừa sự hình thành độc tố có hại.
- Kiểm tra kỹ thực phẩm có dấu hiệu mốc hoặc hư hỏng: Ngay cả khi thực phẩm trông bình thường, hãy chú ý đến hạn sử dụng, mùi vị và màu sắc trước khi sử dụng.
- Loại bỏ gia vị hết hạn hoặc biến chất: Nếu gia vị có dấu hiệu đổi màu, mùi lạ hoặc bị biến chất, cần vứt bỏ ngay thay vì tiếp tục sử dụng.
Những thói quen tưởng chừng đơn giản này thực tế đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là phòng ngừa các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa như viêm loét dạ dày và ung thư dạ dày.
