Lò vi sóng là thiết bị quen thuộc trong mỗi căn bếp hiện đại. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều người lo ngại rằng việc sử dụng lò vi sóng có thể khiến thức ăn nhiễm phóng xạ hoặc gây hại cho sức khỏe. Vậy thực hư vấn đề này ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Lò vi sóng có tạo ra bức xạ gây hại không?
Trang Vox cùng nhiều tổ chức uy tín như CDC, FDA và EPA của Mỹ đã khẳng định: lò vi sóng là thiết bị an toàn nếu được sử dụng đúng cách. Nỗi lo về “bức xạ hạt nhân” từ lò vi sóng thực chất là hiểu lầm phổ biến.
Phân biệt giữa bức xạ ion hóa và không ion hóa
Bức xạ ion hóa, như loại phát ra từ bom hạt nhân hay tia X, có khả năng phá vỡ DNA, gây đột biến tế bào và dẫn đến ung thư. Đây là loại bức xạ nguy hiểm cần được kiểm soát nghiêm ngặt.
Lò vi sóng không sử dụng bức xạ ion hóa. Loại bức xạ mà lò vi sóng tạo ra là bức xạ không ion hóa, tương tự như sóng radio hay ánh sáng từ đèn. Dạng bức xạ này không đủ năng lượng để làm biến đổi cấu trúc di truyền hay khiến thực phẩm bị “nhiễm xạ” như nhiều người lo sợ.
Theo CDC (Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ), con người tiếp xúc với bức xạ không ion hóa mỗi ngày, từ ánh sáng mặt trời, wifi, đến sóng điện thoại. Miễn là thiết bị hoạt động đúng chuẩn, nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe gần như bằng không.
Có thể làm nóng an toàn và giữ dưỡng chất
Không chỉ an toàn, lò vi sóng còn được đánh giá là một trong những phương pháp làm nóng và nấu ăn ít làm mất dinh dưỡng nhất.
Bác sĩ Anthony Komaroff (Đại học Harvard) từng viết vào năm 2019 rằng:
“Nấu bằng lò vi sóng thực ra là một trong những cách ít làm mất chất dinh dưỡng nhất.”
Nguyên nhân là vì lò vi sóng làm nóng thực phẩm trong thời gian ngắn, giúp giảm thiểu sự phân hủy vitamin và khoáng chất do nhiệt độ cao kéo dài. Điều này khiến nhiều loại rau củ giữ lại được nhiều dưỡng chất hơn so với khi luộc – vốn dễ khiến chất dinh dưỡng tan vào nước.
Dù không phải lúc nào cũng vượt trội so với nướng, chiên hay xào, nhưng xét về tổng thể, lò vi sóng là một lựa chọn không hề kém cạnh về mặt giá trị dinh dưỡng.
Các cơ quan y tế nói gì về độ an toàn?
FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ) kiểm soát nghiêm ngặt tiêu chuẩn sản xuất lò vi sóng để đảm bảo hạn chế tối đa rò rỉ bức xạ. Theo cơ quan này, các sự cố liên quan đến bức xạ từ lò vi sóng là cực kỳ hiếm và chỉ xảy ra nếu thiết bị bị hư hỏng nghiêm trọng.
EPA (Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ) cũng khẳng định:
“Bức xạ không ion hóa trong lò vi sóng không khiến thức ăn bị nhiễm xạ và cũng không làm giảm giá trị dinh dưỡng của thực phẩm.”
Như vậy, hoàn toàn có thể yên tâm khi sử dụng lò vi sóng đúng cách trong nấu nướng hằng ngày.
Những lưu ý quan trọng để dùng lò vi sóng an toànMặc dù bản thân lò vi sóng không gây phóng xạ, nhưng người dùng vẫn cần chú ý đến vật dụng đựng thực phẩm và cách sử dụng để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
1. Tuyệt đối không dùng đồ kim loại
Cho kim loại vào lò vi sóng có thể tạo ra tia lửa điện, gây cháy nổ hoặc hư hỏng thiết bị. Các vật dụng như thìa, nĩa, hộp thiếc cần được loại bỏ hoàn toàn khỏi lò.
2. Tránh sử dụng nhựa không chuyên dụng
Một trong những mối lo lớn hiện nay là vi nhựa và hóa chất độc hại như BPA, PFAS từ hộp nhựa khi bị làm nóng. Các chất này có thể thấm vào thức ăn, ảnh hưởng đến tim mạch, tiêu hóa, chức năng nhận thức và các cơ quan nội tạng.
Lời khuyên là nên sử dụng đồ đựng bằng thủy tinh hoặc gốm sứ có nhãn “an toàn cho lò vi sóng”, và thay mới nếu đồ vật bị nứt, trầy xước sau thời gian dài sử dụng.
3. Cẩn trọng khi lấy thực phẩm nóng ra
FDA cảnh báo: nguy cơ bỏng từ lò vi sóng là vấn đề đáng lo hơn bức xạ. Lò vi sóng có thể làm nóng không đều, khiến một số phần cực kỳ nóng mà ta không phát hiện ngay. Vì vậy, hãy để thực phẩm nguội vài phút trước khi ăn và sử dụng găng tay khi lấy đồ ra khỏi lò.
Lò vi sóng không gây phóng xạ, không làm nhiễm độc thực phẩm, và thậm chí còn giúp giữ lại nhiều chất dinh dưỡng hơn các phương pháp nấu ăn truyền thống. Tuy nhiên, việc chọn đúng vật đựng và sử dụng đúng cách là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn cho cả gia đình.
Nếu bạn từng lo ngại về sức khỏe khi sử dụng lò vi sóng, hãy yên tâm rằng: thiết bị này đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả trong căn bếp hiện đại, miễn là bạn biết cách dùng đúng chuẩn!
