Con người sống không thể bỏ qua các mối quan hệ xã hội. Mối liên quan mật thiết giữa người với người góp phần tạo nên đặc trưng riêng của loài người. Trong đó người ta đặc biệt hay thăm hỏi, quan tâm nhau trong các lễ hiếu hỉ. Những kiêng kị của người xưa truyền lại: “Đám cưới không tặng ô, chúc thọ không tặng thuốc, đám tang không đưa tiền phúng sau” trong ba phong tục cưới hỏi, sinh nhật, tang lễ.
1. Đám cưới không tặng ô
Bản thân ô là một loại vật dụng cần thiết hàng ngày dùng để che nắng, che mưa. Nhưng tại sao chúng ta không thể tặng ô trong đám cưới? Thực ra nguyên nhân rất đơn giản, vì trong tiếng Hán, “ô” và “tán” là từ đồng âm, còn “tán” mang nghĩa là chia ly, không may mắn.
Hôn nhân là ưu tiên hàng đầu trong cuộc đời mỗi người, đặc biệt trong xã hội phong kiến ngày xưa, đám cưới gần như gắn hai con người, hai sinh mạng đến cuối đời. Việc ly hôn gần như là một sự xấu hổ, sỉ nhục không những với bản thân, gia đình mà còn ảnh hưởng đến cả dòng họ. Trong đám cưới, họ hàng, bạn bè, làng xóm sẽ chúc phúc cho đôi tân lang tân nương bằng nhiều lời tốt đẹp. Nếu bạn tặng một chiếc ô như một món quà, sẽ khiến cặp đôi hiểu lầm rằng bạn đang nguyền rủa cuộc hôn nhân của họ và mong họ sẽ tan rã càng sớm càng tốt. Do vậy, đây là món quà kiêng kỵ nhất trong đám cưới.
2. Chúc thọ không tặng thuốc lá
Từ xa xưa đến nay, người Việt có truyền thống chúc thọ cho người cao tuổi vào những năm tròn chục như 60, 70, 80 và 90. Mười năm một lần, lễ chúc thọ diễn ra nên việc chuẩn bị một bữa tiệc và mời các thành viên trong gia đình, họ hàng, hàng xóm thân thiết và bạn bè đến quây quần bên nhau là điều không thể tránh khỏi.
Con, cháu có thể tặng quà sinh nhật tuổi sao bằng nhiều cách như vàng, ngọc, quần áo, hoa, bánh nhưng thứ duy nhất không thể không tặng là thuốc lá. Thuốc lá dù cao cấp đến đâu cũng không thể là quà tặng. Nguyên nhân bắt nguồn từ trong tiếng Hán, “yếu hầu” và “thuốc lá” là từ đồng âm, từ "yết hầu" chỉ "khói" và "yết hầu" là từ đồng âm. Không thể chúc người lớn tuổi nuốt hơi thở của họ càng sớm càng tốt. Vào ngày mừng thọ, việc gửi thuốc lá cho người lớn tuổi rất xui xẻo, ý muốn ám chỉ họ nhanh chóng ra đi.
3. Đám tang không đưa tiền phúng sau
Lo việc tang ma là chuyện đại sự, gồm có rất nhiều quy củ, vì vậy tặng lễ cũng không được tùy ý quá mức, nhất là phải chú ý thời điểm. Trong tình huống bình thường, chẳng hạn đám cưới, mừng thọ, chúng ta có thể bổ sung tiền biếu sau cũng được, chủ nhà cũng sẽ không để ý những chuyện đó nhưng tang sự thì không thể như vậy. Theo quan niệm của người xưa, khi làm như vậy, thứ nhất là trái quy củ, mất lễ tiết, làm người nhà không vui. Thứ hai, tang sự đối với chủ nhà là một chuyện vô cùng đau buồn, nếu chúng ta sau đó mới bổ sung tiền phúng thì sẽ làm gợi lại vết thương trong lòng họ lần nữa. Sinh lão bệnh tử là quy luật tự nhiên, nhà nào cũng đều sẽ gặp phải tình huống như vậy. Chính vì thế đó là chuyện tế nhị, không nên vì chuyện tiền phúng điếu mà làm mất lòng người khác.
