Cua là một loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, nhiều protein, canxi... Trong góc nhìn của Đông y, cua đồng vị mặn, mùi tanh, tính lạnh, tác dụng tán huyết, bổ gân cốt, khớp xương. Còn phân tích dinh dưỡng hiện đại cho thấy cua đồng giàu canxi, protein.
Đặc tính cua đực là càng to, ít gạch hơn nhiều thịt hơn. Cua cái thì nhiều gạch hơn, càng nhỏ ăn béo ngậy hơn. Do đó cua đực hay cái đều giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên khi mua nhiều người sẽ chọn cua cái để cho nhiều gạch để khi nấu canh thì canh béo ngậy gạch cua vàng ngậy ngon hơn còn cua đực càng to, nhiều thịt, ngọt nước hơn.
Do đó tùy theo nhu cầu có thể chọn nhưng quan trọng phải là chọn những con cua khỏe, không bị óp, không gãy rụng càng. Cua cái thì tránh chọn cua có yếm hở, có con, không chọn cua to quá hoặc nhỏ quá. Đặc biệt không ăn cua chết vì rất có nguy cơ bị ngộ độc. Cua giàu dinh dưỡng nhưng khi chết thì chất dinh dưỡng chuyển hóa thành chất độc có thể gây ngộ độc nghiêm trọng. Những con cua sau chết sẽ sinh ra độc tố có tên acid amin histidine, có thể gây độc khiến người ăn bị đau bụng, nôn mửa, thậm chí bị ngộ độc nghiêm trọng. Lượng độc tố này sinh ra càng nhiều khi cua chết để càng lâu. Khi ăn lại chế biến không kỹ dễ ngộ độc cấp.
Hơn nữa cua có nguy cơ nhiễm ký sinh trùng nên phải cân thận khi sơ chế tránh để lây lan ký sinh trùng, khi ăn phải nấu thật chín.
Khi sơ chế cần bỏ mai cua, chỉ lấy gạch, bỏ nước đen trong thân cua, gỡ cua xong nhớ rửa qua nước để tránh bị khai, tanh và sạch tạp chất, bùn bẩn, ký sinh trùng.
Khi mua cua đã xay cần cẩn thận bởi có thể người bán xay lẫn cua chết hoặc cối không sạch. Do đó cần quan sát kỹ người bán khi mua cua.
Khi xay cua nên cho thêm muối để mục đích giúp cho kết tảng protein trong cua để khi nấu cua nổi tảng nhiều và ngon hơn, nước trong hơn.
Cua đồng là món ăn bổ dưỡng, giúp giải nhiệt trong mùa hè, nhất là khi kết hợp một số loại rau như rau đay, mướp, mùng tơi, rau ngót để nấu canh. Tuy nhiên, đây cũng là thực phẩm không phải ai cũng ăn được, vì trường hợp dị ứng với hải sản, khi ăn có thể phải nhập viện cấp cứu.
Phụ nữ có thai tránh ăn cua đồng. Cua đồng tính hàn nên những người hay bị nhiễm lạnh, dính gió, đặc biệt là bị ho hen và cảm cúm không nên ăn. Người bị tiêu chảy, huyết áp cao, bệnh tim mạch, gout, cơ địa dị ứng cũng cần hạn chế dùng.