Từ lâu "Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" đã trở thành một trong những nét đẹp văn hóa của các gia đình Việt.
1. Ý nghĩa của phong tục "Đầu năm mua muối"
Dân gian quan niệm, muối có màu trắng có ý nghĩa tinh khiết, sạch sẽ và có sự kết tinh. Muối còn thể hiện sự thắm thiết, mặn nồng của tình cảm đôi lứa. Vì vậy, đầu năm mua muối bày tỏ mong muốn cả gia đình thêm gắn kết, con cái và cha mẹ yêu thương nhau, vợ chồng hòa thuận.
Hơn nữa, vị mặn của muối có thể xua đuổi tà ma, chống xú uế, giải xui đem đến năm mới ngập tràn may mắn.
Hiện nay, tại nhiều địa phương trên nước ta nhất là tại đồng bằng Bắc Bộ người dân vẫn duy trì tập tục sáng mùng 1 hoặc sau giao thừa mua muối. Họ quan niệm rằng mua muối đầu năm sẽ đem đến may mắn cho gia đình, không khí gia đình mới êm ấm, hòa thuận.
Theo phong thủy thì "mua muối đầu năm" có một số ý nghĩa sau:
- Xua tà khí cho cả năm: Cho muối vào đầy 3/4 bát hoặc ly thủy tinh, đặt 6 đồng xu xếp theo hình vòng tròn vào bát, mặt dương của xu ngửa lên trên để làm bát muối phong thủy cầu may.
- Sáng mùng 1 đầu năm mới: Đặt một túi muối nhỏ vào trong ví tiền cầu mong cả năm được may mắn, mặn mà, tiền bạc dồi dào.
- Với những người làm kinh doanh buôn bán: Bên cạnh việc để muối vào túi tiền, hãy đặt thêm túi muối ở quầy hàng để cầu may mắn về tài lộc.
- Những người đi du lịch xa có thể đặt túi muối trong vali hoặc treo trên ô tô để có một chuyến đi bình an, may mắn.
- Các chuyên gia phong thủy cho rằng khi gia chủ mua muối đầu năm nêu gia chủ muốn cầu mong năm mới tiền bạc nhiều như nước thì góc nhà hướng Đông Nam là vị trí đặt bát muối tốt nhất. Vì đây cũng chính là cung Tài lộc.
- Trong trường hợp gia chủ muốn cầu mong về sức khỏe của gia đình và bản thân thì đặt bát hương ở hướng Đông cung gia đạo là hợp lí. Hơn nữa, chuyên gia phong thủy cũng cần cân nhắc nên thay bát muối 1 lần sau 2 tháng.
2. Ý nghĩa của phong tục "Cuối năm mua vôi"
"Cuối năm mua vôi" để xây nhà, trang hoàng cho nhà cửa sạch sẽ, sáng sủa để đón chào một năm mới tràn đầy hy vọng. Vôi trát nhà còn là để xóa bỏ những vết tích của năm cũ, sửa chữa những sai lầm, khôi phục lại những thất bát đã qua.
Bên cạnh đó, cuối năm mau vôi còn để tiếp vôi cho "ông bình vôi", vật dụng dùng để ăn trầu của các cụ ngày xưa. Tuy nhiên, người ta chỉ cho ông vôi vào cuối năm, tránh thêm vôi vào đầu năm vì sợ "bạc như vôi".
Không những thế, tục mua muối đầu năm còn là để cha mẹ nhắc nhở con cái “ăn dè, ăn nhịn”, tiết kiệm để dành tiền “cuối năm mua vôi” xây nhà.
Hơn nữa, tập tục mua vôi cuối năm là một hành động tượng trưng cho sự xóa bỏ những chuyện cũ, điều cũ, những thứ không may mắn trong năm vừa rồi để đón một năm mới may mắn và hạnh phúc.
