Dưới góc độ của y học cổ truyền, các chuyên gia tại Bệnh viện Bạch Mai đã đưa ra những khuyến nghị hữu ích để phòng bệnh cúm một cách đơn giản, hiệu quả, giúp người dân nâng cao sức khỏe.
Cúm mùa là gì?
Bệnh cúm mùa (cúm A, B) trong y học cổ truyền được nhận định là "ôn dịch", một khái niệm trong học thuyết "ôn bệnh học", hay còn được gọi là "cảm mạo ôn bệnh". Đây là loại bệnh ngoại cảm, có tính lây lan mạnh mẽ trong cộng đồng.
Nguyên nhân chính gây ra cúm mùa là sự tác động của các yếu tố "dịch lệ", thường xuất hiện vào thời điểm giao mùa, đặc biệt là vào cuối đông và đầu xuân. Thêm vào đó, thời tiết bất thường cũng tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của bệnh.
Theo lý thuyết y học cổ truyền, căn cứ vào các triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh, có thể thấy rằng vị trí ảnh hưởng của cúm mùa chủ yếu tập trung ở tạng "phế" (hệ hô hấp), với nguyên nhân bệnh lý là "thấp độc" (các yếu tố dịch bệnh trong môi trường ẩm ướt).
Tùy thuộc vào trạng thái chính khí của mỗi cá nhân cùng với sự kết hợp của các yếu tố như: nhiệt, thấp, đàm... mà thời gian khởi phát bệnh, các thể loại bệnh và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng lâm sàng sẽ khác nhau.
Tùy thuộc vào trạng thái chính khí của mỗi cá nhân cùng với sự kết hợp của các yếu tố như: nhiệt, thấp, đàm... mà thời gian khởi phát bệnh, các thể loại bệnh và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng lâm sàng sẽ khác nhau
Biện pháp phòng chống cúm mùa theo y học cổ truyền
Với mục tiêu "phòng bệnh hơn chữa bệnh", mỗi cá nhân cần chú trọng nâng cao sức khỏe cho bản thân và duy trì vệ sinh cho không gian sống xung quanh.
Y học cổ truyền mang lại nhiều phương pháp hiệu quả để phòng ngừa cúm mùa. Dưới đây là một số cách đơn giản mà mọi người có thể áp dụng:
Vệ sinh môi trường (nhà cửa, nơi làm việc):
Nguyên liệu: Sử dụng các loại thảo dược có tinh dầu như cây sả, chanh, quế, mùi, bưởi, tràm gió, gừng tươi, kinh giới, tía tô, bồ kết... hoặc các chế phẩm từ tinh dầu của những loại dược liệu này.
Cách thực hiện: Bạn có thể lựa chọn một hoặc kết hợp nhiều loại dược liệu khác nhau, mỗi loại từ 100 - 400 gram tùy thuộc vào từng loại và diện tích không gian cần vệ sinh.
Đặt dược liệu vào nồi, thêm nước ngập các nguyên liệu, đậy nắp và đun sôi nhẹ, sau đó mở nắp để hơi nước cùng tinh dầu khuếch tán ra không gian tỏa hương. Tiếp tục nấu ở lửa nhỏ thêm 30 phút, rồi đóng kín cửa phòng khoảng 20 phút. Thực hiện 2 lần mỗi ngày, vào buổi sáng và buổi chiều.
Lưu ý: Không nên xông có tinh dầu trong phòng ngủ của trẻ nhỏ dưới 30 tháng tuổi, trẻ đang sốt, có tiền sử co giật do sốt cao, bệnh động kinh hoặc những người có dị ứng với các loại thảo dược này.
Vệ sinh cá nhân hiệu quả
Xông mũi: Bạn có thể sử dụng nồi để đun sôi các loại lá có chứa tinh dầu, hoặc các loại tinh dầu thiên nhiên khác. Sau đó, hãy trùm khăn lên đầu và mặt để xông, thời gian xông khoảng 15 - 20 phút. Một số loại lá bạn có thể lựa chọn bao gồm: lá lốt, lá trầu, lá trà, lá ngũ sắc, lá bạch đàn, tỏi, sả, bồ kết, gừng, lá bưởi... Bên cạnh đó, các loại tinh dầu như tinh dầu khuynh diệp, tinh dầu bạc hà, hoặc tinh dầu sả cũng rất thích hợp.
Xông hơi với nhiệt độ cao giúp đẩy lùi sự lây lan của virus trong giai đoạn đầu nhiễm bệnh, khi virus chỉ mới ở khu vực mũi, miệng và họng, thậm chí là phổi mà chưa vào máu. Nhiệt độ cao sẽ tấn công virus và ngăn chặn khả năng sinh sản của chúng.
Súc miệng: Bạn có thể sử dụng 10g hương nhu nấu cùng 200ml nước, sau đó súc miệng vào buổi sáng và trước khi đi ngủ để bảo vệ sức khỏe miệng họng.
Ngoài ra, hãy duy trì thói quen rửa mũi và súc miệng bằng nước muối sinh lý hàng ngày để bảo vệ sức khỏe.
Xông hơi với nhiệt độ cao giúp đẩy lùi sự lây lan của virus trong giai đoạn đầu nhiễm bệnh, khi virus chỉ mới ở khu vực mũi, miệng và họng, thậm chí là phổi mà chưa vào máu
Cách chữa ho và đau rát họng
Theo y học cổ truyền, một phương pháp hiệu quả là sử dụng tỏi ngâm mật ong.
Nguyên liệu cần chuẩn bị: 200ml mật ong, 30g tỏi (khoảng 30 nhánh), và một lọ thủy tinh dung tích 300ml.
Cách thực hiện: Đầu tiên, bóc vỏ tỏi, sau đó đập dập hoặc băm nhỏ và để ngoài trong khoảng 10 phút để hoạt chất phát huy. Tiếp theo, cho tỏi vào lọ thủy tinh chứa 200ml mật ong. Ngâm hỗn hợp trong khoảng 2 tuần là có thể sử dụng. Nếu cần gấp, bạn có thể hấp hỗn hợp tỏi mật ong trong 20 phút.
Lưu ý: Mặc dù tỏi có khả năng kháng khuẩn mạnh, hiệu quả của nó chủ yếu trong trường hợp viêm họng do virus, dị ứng hoặc các nguyên nhân không phải nhiễm trùng. Tránh sử dụng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi, những người đang bị tiêu chảy hoặc có triệu chứng đầy bụng.
