Ngày nay, khi xu hướng sống về thiên nhiên càng được chú trọng thì các bài thuốc Đông y càng dần phổ biến hơn. Dù là loại thuốc quý, có nhiều ở Việt Nam và được các quốc gia coi là “kim cương đỏ” nhưng người Việt còn dùng rất khiêm tốn trong đời sống hàng ngày mặc dù nó dùng để pha trà hay nấu cháo đều ngon.
1. Quả kỷ tử, vị thuốc quý
Kỷ tử hay còn được biết với cái tên khủ khởi, câu khởi, địa cốt tử,... nhưng cái tên quen thuộc nhất vẫn là kỷ tử. Bộ phận hay dùng nhất của cây kỷ tử là quả khô rụng. Khi chín quả có màu đỏ tươi hoặc đỏ cam, quả có da nhăn nheo.
Quả kỷ tử được sử dụng làm thuốc là chính, do đó khi thu hoạch người ta thường phơi trong bóng mát để giữ nguyên hoạt chất chữa bệnh. Khi lớp vỏ ngoài có dấu hiệu nhăn lại thì mới đem phơi ngoài nắng để khô hoàn toàn. Mùa sai quả nhất của cây kỷ tử là tầm tháng 8-9 hằng năm ở các vùng có không khí lạnh và mát mẻ như Hà Giang, Lào Cai,..
Thành phần dược liệu của kỷ tử
Kỷ tử được Đông y dùng từ rất lâu, được xem là một loại dược liệu có tính bình, vị ngọt. Và được dùng trong các bài thuốc cường thịnh âm đạo, an thần, nhuận phế, trừ phong, ích khí,..
Theo Sổ tay lâm sàng trung dược bên trong kỷ tử có chứa khoảng 0.09% betaine (hoạt chất có nhiều trong củ cải đường, rau bina,...) có tác dụng quan trọng trong việc làm đẹp tóc và da, chống hình thành nếp nhăn phụ nữ,...
Theo Nghiên cứu của Từ Quốc Quân và Triệu Thủ Huấn (Trung Quốc): Trong 100g kỷ tử có 3,96mg caroten, 150mg canxi, 6,7mg photpho,...
Theo quyển Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam ngoài những thành phần nêu trên, bên trong kỷ tử còn có protein, chất béo, axit linoleic,...
Lợi ích của kỷ tử với với sức khỏe
+ Tăng cường chức năng sinh lý, hỗ trợ điều trị bệnh alzheimer
Kỷ tử có tác dụng tăng cường sinh lý, tăng ham muốn và nồng độ testosterone, chất lượng tinh trùng kém, xuất tinh sớm, rối loạn cương dương,..
Một nhóm nghiên cứu ở Trung Quốc đã chỉ ra rằng kỷ tử có thể hỗ trợ quá trình điều trị bệnh alzheimer. Nó làm chậm quá trình lão hóa của các tế bào thần kinh - một trong những nguyên nhân gây ra bệnh alzheimer. Năm 2007, một bài nghiên cứu trong Tạp chí Y học phân tử (International Journal of Molecular Medicine) đã chỉ ra chiết xuất của kỷ tử có tác dụng như một liệu pháp điều trị alzheimer ở người lớn tuổi.
+ Tăng cường chức năng miễn dịch
Bên trong kỷ tử có hoạt chất lysozyme - enzym tiêu hóa, hoạt chất này có công dụng giúp cơ thể ngăn sự tấn công của vi khuẩn, ảnh hưởng của thay đổi thời tiết lên cơ thể, và tăng khả năng miễn dịch.
+ Tăng cường chức năng gan
Bên trong kỷ tử có Betaine hydrochoride là tăng phospholipids trong huyết thanh và gan từ đó bảo vệ gan trước những tác động xấu. Không chỉ có lợi cho gan mà còn tốt cho thận, hỗ trợ quá trình phục hồi cơ thể thông qua quá trình thải độc tố.
Theo quyển Hóa học thực phẩm (Food Chemistry) được xuất bản năm 2007, một nhóm nghiên cứu của Úc đã chỉ ra rằng kỷ tử có khả năng chống oxy hóa mạnh và có khả năng loại bỏ các kim loại nặng ra khỏi cơ thể, giúp thải độc gan.
+ Giúp giảm cân
Kỷ tử có hàm lượng calo thấp, rất giàu chất dinh dưỡng, vitamin A, C... nên rất thích hợp nếu như bạn thêm loại quả này vào danh sách những thực phẩm hỗ trợ việc giảm cân. Không chỉ thế, bên trong kỷ tử có lượng đường khá thấp nên rất lành tính cho cơ thể, không gây mệt, hơn nữa còn có hàm lượng chất xơ dồi dào giúp bạn mau có một vóc dáng đẹp lý tưởng.
+ Tăng cường thị lực
Một nhóm nghiên cứu từ trường đại học John Johns Hopkins (Baltimore) và đại học Đại học Trung Hoa (Hồng Kông) đã chỉ ra rằng bên trong kỷ tử có chứa hoạt chất zeaxanthin - một hoạt chất chống oxy hóa có lợi ích tuyệt vời cho đôi mắt.
Những người già thường xuất hiện bệnh thoái hóa điểm vàng ảnh hưởng đến thị lực, nên cần bổ sung kỷ tử để cải thiện tình trạng này. Hoạt chất này còn bảo vệ mắt trước tác động của tai cực tím, và các tác động của gốc tự do,...
+ Làm đẹp da
Giàu vitamin C, beta- carotene nên kỷ tử được dùng để cải thiện sắc tố da, giúp làn da sáng hồng và mịn màng hơn. Thậm chí nếu như bạn đang có tình trạng bị mụn, thì đừng lo kỷ tử cũng sẽ đánh bay các vết mụn, hỗ trợ cả bên trong và bên ngoài, kháng viêm và ngăn không cho mụn quay trở lại.
