Rau khúc còn có tên gọi khác là thanh minh thảo, tên khoa học là Gnaphalium Uliginosum. Đây là một loại thực vật thuộc họ Cúc, thân len bao gồm hoa cúc, cỏ phấn hương, cúc tần, cúc vạn thọ và nhiều loài cây khác.
Lá của rau khúc thường được người dân Việt Nam làm thực phẩm chế biến các món ăn như rau khúc nấu xôi, rau khúc làm bánh... Do đó, không thể phủ nhận loại cây này mang đến rất nhiều lợi ích cho con người.
Theo Đông y, rau khúc có ngọt, tính bình; vào 3 kinh Phế, Tỳ và Vị; có công dụng khu phong tán hàn, hóa đàm, giảm ho, lợi thấp, giải độc; dùng trong trường hợp cảm mạo phong hàn, ho nhiều đờm, khí suyễn, phúc tả, bạch đới, tỳ hư thủy thũng, còn dùng chữa phong thấp đau nhức. Dùng ngoài chữa lở ngứa ngoài da, phong chẩn mẩn tịt, mụn nhọt sưng đau...
Để làm thuốc, thường hái lá hoặc toàn cây, tốt nhất vào lúc trước khi cây ra hoa hoặc tuy đã có hoa nhưng chưa nở. Dùng tươi hoặc phơi khô dùng dần. Rau khúc có nhiều loài biến chủng song đều được sử làm thuốc với cùng tác dụng.
Rau khúc có thể có tác dụng kích thích tình dục và chống trầm cảm. Cây khúc được sử dụng cả bên trong và bên ngoài trong điều trị viêm thanh quản, viêm đường hô hấp trên và viêm amidan. Đặc biệt ở Nga loại cây này cũng được sử dụng trong điều trị huyết áp cao.
Một số bài thuốc từ cây rau khúc
Rau khúc được biết đến như một loại thảo mộc rất tốt cho sức khỏe con người. Nhiều bộ phận của cây được sử dụng làm nguyên liệu trong nhiều bài thuốc khác nhau.
Dưới đây là một số bài thuốc từ rau khúc:
- Chữa ho có đờm: Rau khúc khô 20g, đường phèn 15-20g; sắc nước uống trong ngày. Hoặc dùng rau khúc tươi, thái nhỏ cho vào một ít đường, hấp vào nồi cơm, gạn lấy nước uống.
- Chữa cảm lạnh, sốt, ho: Rau khúc 20g (hoặc 40g tươi), tía tô 12g, kinh giới 12g, sắc uống trong ngày.
- Hỗ trợ điều trị viêm khí quản mạn tính: Rau khúc khô 60g, sắc lấy nước đặc; chia thành 3 phần, uống trong ngày, uống liền 12 ngày là 1 liệu trình.
- Trị viêm họng, hen suyễn, nhiều đờm: Rau khúc khô 30g, ma hoàng 6g, khoản đông hoa 9g, hạnh nhân 9g, bạch tiền 9g; sắc uống.
- Thang điều trị cao huyết áp: Rau khúc khô 12g, câu đằng 9g, tang ký sinh 9g; sắc uống trong ngày.
- Chữa đầy bụng, tiêu chảy: Rau khúc khô 60g, kê nội kim (màng mề gà) 1 cái; sắc uống trong ngày.
- Chữa cảm nắng, sốt, ho: Rau khúc 30g, thanh cao 15g, bạc hà 9g; sắc nước uống trong ngày.
- Giảm đau nhức do thống phong: Lá và cành non cây rau khúc, rửa sạch, giã nát đắp vào chỗ đau, băng cố định lại.
- Hỗ trợ điều trị gân cốt sưng đau, đòn ngã tổn thương: Toàn cây rau khúc khô 60g; sắc uống trong ngày.
- Chữa vết thương sưng tấy, vết thương không liền miệng: Toàn cây rau khúc khô 30g, sắc nước uống trong ngày.
- Chữa nhọt đầu đinh mới mọc: Lá rau khúc tươi trộn với cơm nguội và vài hạt muối đắp vào nơi tổn thương.