Với sự xuất hiện của giống dâu và giống tằm mới cùng với các kỹ thuật nuôi hiện đại, nghề trồng dâu nuôi tằm đang mang đến cuộc sống khá giả cho nhiều người dân, thể hiện rõ qua câu nói "nuôi heo cả năm, bằng nuôi tằm một lứa".
Anh Phạm Văn Quyết, cư dân xã Đức Tín, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận, chia sẻ rằng cách đây 7 năm, khi cây tiêu bị dịch bệnh tàn phá và đàn heo bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch tả heo châu Phi, anh đã tiên phong chuyển đổi cơ cấu cây trồng và vật nuôi nhằm tìm kiếm giải pháp hiệu quả hơn.
Anh Quyết đã dành nhiều thời gian và công sức để học hỏi kinh nghiệm từ nhiều địa phương khác nhau về cách trồng dâu nuôi tằm. Sau khi tích lũy đủ kiến thức, anh quyết định đầu tư trồng 1 ha cây dâu giống mới cùng với 150m² nhà nuôi tằm. Với diện tích này, anh đã nuôi được 4 hộp tằm con, mỗi lứa nuôi kéo dài 20 ngày theo kỹ thuật nuôi nhà trệt với nền tráng xi măng.
Anh Quyết đã dành nhiều thời gian và công sức để học hỏi kinh nghiệm từ nhiều địa phương khác nhau về cách trồng dâu nuôi tằm
Sau một năm chuyển đổi, anh Phạm Văn Quyết nhận thấy hiệu quả rõ rệt từ mô hình trồng dâu nuôi tằm với thu hoạch ổn định. Hiện nay, giá bán bình quân kén tằm thành phẩm dao động từ 160.000 - 170.000 đồng/kg. Sau khi trừ các chi phí, anh nhận ra rằng mô hình này mang lại thu nhập ổn định và khả quan.
Anh Quyết chia sẻ: "Một hộp tằm nuôi trong khoảng 15-18 ngày, cho ra từ 45 - 65kg kén, tùy thuộc vào kích thước hộp. Để đảm bảo đủ nguồn thức ăn cho mỗi đợt nuôi tằm, cần phải chủ động trồng đến 2 sào dâu. Khu vực nuôi tằm cũng phải thông thoáng và mát mẻ, với nhiệt độ duy trì từ 25 - 28 độ C. Khi tằm chín lên mé, cần có nắng gió lưu thông để kén có màu trắng ngà, phẩm cấp đẹp, bán được giá cao."
Tại xã Đức Tín, các hộ nông dân đã cùng nhau thành lập Tổ hợp tác trồng dâu nuôi tằm và không ngừng mở rộng số lượng thành viên cũng như diện tích canh tác.
Tại xã Đức Tín, các hộ nông dân đã cùng nhau thành lập Tổ hợp tác trồng dâu nuôi tằm và không ngừng mở rộng số lượng thành viên cũng như diện tích canh tác
Chị Bùi Thị Thu Tâm, một thành viên của Tổ hợp tác, chia sẻ rằng chị đã gắn bó với nghề trồng dâu nuôi tằm được 5 năm. Theo chị, với cùng một diện tích đất, nghề trồng dâu nuôi tằm mang lại thu nhập cao hơn nhiều so với canh tác cây màu truyền thống. Theo tính toán, việc nuôi một hộp tằm trong vòng 18 ngày có thể mang lại lợi nhuận ít nhất 10 triệu đồng cho người nông dân. Điều này minh chứng rõ ràng cho câu nói "nuôi heo cả năm không bằng nuôi tằm một lứa".
Ông Nguyễn Hữu Hoàng Nam, Phó Chủ tịch UBND xã Đức Tín, cho biết: "Lúc đầu, xã Đức Tín chỉ có 1-2 hộ gia đình trồng dâu và nuôi tằm. Tuy nhiên, đến năm 2023, mô hình này đã phát triển thành Tổ hợp tác với sự tham gia của 25 nông hộ, trồng gần 40 ha dâu. Trong đó, có 16 hộ đang nuôi tằm và canh tác khoảng 25 ha dâu, phần diện tích còn lại đang trong giai đoạn trồng mới."
Ông Nam cũng cho biết thêm: "Trung bình mỗi tháng, Tổ hợp tác tại xã Đức Tín thu hoạch được hơn 2 tấn kén. Với giá bán từ 160.000 - 170.000 đồng/kg kén thành phẩm, người nông dân có lãi."
Với giá bán từ 160.000 - 170.000 đồng/kg kén thành phẩm, người nông dân có lãi
Tùy thuộc vào điều kiện địa phương và kỹ thuật nuôi tằm, các vùng có thể sử dụng các giống tằm khác nhau. Nguyên tắc chung là tằm lưỡng hệ kén trắng thường được nuôi vào các thời vụ mát mẻ như Xuân-Thu, khi dễ nuôi và cho năng suất chất lượng cao. Trong khi đó, tằm vàng (Đa hệ x Lưỡng hệ; Đa hệ nguyên) thích hợp với thời vụ nóng ẩm như mùa hè và những vùng có trình độ chăn tằm còn hạn chế.
Tằm dâu là một loại côn trùng ăn lá dâu, đã được con người thuần dưỡng từ lâu đời. Chúng rất nhạy cảm với môi trường xung quanh, bao gồm thức ăn, nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, gió và các yếu tố khác. Do đó, để nuôi tằm hiệu quả, cần tạo ra các điều kiện sống lý tưởng cho chúng, giảm thiểu các tác động tiêu cực và chủ động phòng ngừa bệnh tật.
Lá dâu là nguồn thức ăn duy nhất của tằm, vì vậy không thể thay thế bằng bất kỳ loại thực phẩm nào khác. Lá dâu dành cho tằm phải giàu dinh dưỡng, xanh đậm, nhiều nhựa, được hái đúng độ tuổi, bảo quản tốt và đủ số lượng. Nếu lá dâu quá già, quá nhiều nước, nhiều đạm hoặc quá non so với tuổi của tằm, sẽ gây ảnh hưởng xấu như phát triển không đồng đều, dễ mắc bệnh, tạo kén kém chất lượng, dẫn đến sản lượng thấp.
