Cây sanh, còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như cây xanh, cây gừa..., có tên khoa học là Ficus Benjamina L và được trồng phổ biến ở nhiều quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ, Lào,... Tại Việt Nam, cây sanh thường mọc dại trong rừng hoặc xuất hiện ở các vùng quê. Đây là một trong bốn loại cây thuộc bộ Tứ Linh (bao gồm cây đa, cây si, cây sung) và những năm gần đây, cây sanh được ưa chuộng để làm cây cảnh bonsai trang trí, với giá trị nghệ thuật cao.
Về mặt phong thủy, cây sanh với tán lá rậm rạp, sum suê được cho là mang lại tài lộc và may mắn cho gia chủ. Bên cạnh đó, cây còn biểu trưng cho sự sinh sôi, nảy nở và sự hòa thuận trong gia đình.
Để tạo nên những cây sanh bonsai có kiểu dáng đẹp và mang đậm chất nghệ thuật, người trồng cần phải chăm sóc tỉ mỉ và thường xuyên cắt tỉa để định hình cho cây. Một số kiểu tán lá phổ biến của cây sanh bao gồm tán lá tròn đầy, tán lá thoáng, và tán lá phá cách. Mỗi loại bonsai có kích thước và giá trị khác nhau, tạo nên sự đa dạng trong thị trường cây cảnh.
Để tạo nên những cây sanh bonsai có kiểu dáng đẹp và mang đậm chất nghệ thuật, người trồng cần phải chăm sóc tỉ mỉ và thường xuyên cắt tỉa để định hình cho cây
Thầy giáo âm nhạc Nguyễn Đại Thụ, 28 tuổi, sống tại Hà Nội, đã chọn con đường khởi nghiệp với bonsai cây sanh. Ban đầu, anh phải đối mặt với sự phản đối từ gia đình do lo ngại nghề này vất vả và nặng nhọc. Tuy nhiên, với lòng đam mê và quyết tâm, anh Thụ đã nghỉ việc và dành thời gian quan sát cây cảnh, học hỏi từ những người làm kiểng khác, cũng như tìm hiểu thêm kiến thức về bonsai qua mạng và sách báo.
Khởi đầu, anh Thụ sưu tầm và tạo ra hàng trăm cây bonsai nhỏ để bàn, sau đó đăng bán thử lên mạng xã hội. Nhờ đó, anh được nhiều người biết đến và bắt đầu có đơn đặt hàng mua bonsai. Sau khi tích lũy được một số vốn, anh Thụ mở rộng quy mô, phát triển thêm những cây bonsai lớn và có giá trị cao, đặc biệt là dòng bonsai sanh. Cây sanh bonsai được ưa chuộng với nhiều dáng thế đa dạng, từ sanh quê Nam Định, Tích Giang đến Nam Điền và từ nhiều vùng miền khác nhau.
Hiện tại, anh Thụ sở hữu khoảng 300 cây bonsai sanh, bao gồm cả phôi và cây đã hoàn thiện, với nhiều dáng thế đa dạng như trực, hoành, song thụ, thác đổ,... Những cây này có giá trị từ vài trăm nghìn đồng đến hàng trăm triệu đồng. Anh chia sẻ: "Mỗi tháng, tôi kiếm thêm được hàng triệu đồng nhờ bán hàng chục cây bonsai sanh, từ giai đoạn phôi đến khi hoàn thiện. Đỉnh điểm, có những tháng tôi thu về tới 100 triệu đồng."
Thầy giáo âm nhạc Nguyễn Đại Thụ, 28 tuổi, sống tại Hà Nội, đã chọn con đường khởi nghiệp với bonsai cây sanh
Thực tế, trên mạng xã hội có rất nhiều hội nhóm chuyên về bonsai sanh, nơi mà các thành viên không chỉ mua bán mà còn chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc. Các nhà vườn nhỏ lẻ thường rao bán nhiều loại cây sanh tuyển chọn, từ sanh kiểng đến bonsai dáng đẹp. Những cây bonsai này được tạo dáng công phu, phù hợp để trang trí nhà ở, biệt thự, nhà thờ họ, và các công trình tâm linh. Tùy thuộc vào chiều cao và đường kính gốc, giá trung bình của các cây bonsai dao động từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng.
Ngoài ra, một số cây sanh được định giá lên tới hàng tỷ đồng, khiến nhiều người không khỏi ngạc nhiên. Giá trị của những cây bonsai này phần lớn nằm ở độ khó trong việc tạo tác, một công việc đòi hỏi kỹ thuật và tay nghề cao của các nghệ nhân.
Vào năm 2021, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã chính thức công nhận kỷ lục cây sanh bonsai của ông Nguyễn Phước Lộc, cư trú tại ấp Khánh Nhơn, xã Tân Khánh Đông, thành phố Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp, với đường kính tán cây lớn nhất Việt Nam.
Cây sanh này, có chiều cao trên 5 mét, đường kính tán 6,2 mét và bề hoành gốc 3,5 mét
Cây sanh này, với chiều cao trên 5 mét, đường kính tán 6,2 mét và bề hoành gốc 3,5 mét, đã được ông Nguyễn Phước Lộc mua từ một nhà vườn ở Tiền Giang vào năm 2004. Để tạo nên vẻ đẹp thẩm mỹ cho cây bonsai này, ông Lộc đã bỏ ra nhiều năm chăm sóc, chiết cành, uốn nắn, cắt tỉa và chỉnh sửa. Nhờ sự kiên trì đó, cây đã phát triển bộ tán lớn và được xác lập kỷ lục.
Ông Nguyễn Phước Lộc chia sẻ rằng cây sanh này có tuổi thọ hơn 120 năm và hiện được định giá khoảng 12 tỷ đồng. Hiện tại, cây đang được trưng bày trên mảnh đất của ông, trở thành điểm thu hút du khách đến tham quan, tìm hiểu và chụp ảnh lưu niệm.
Tác phẩm sanh cổ "Mộc thạch nghênh phong" của ông Bùi Văn Thái ở Hoàng Mai, Hà Nội cũng khiến nhiều người sửng sốt bởi giá trị cao, đến mức có thể đổi được 8 lô đất. Theo ông Thái, tác phẩm này có xuất xứ từ một gia đình quý tộc thời phong kiến. Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, sự tương giao hòa hợp giữa cây và đá đã tạo nên một tác phẩm trường tồn cùng thời gian.
Tác phẩm cây cảnh sanh cổ được uốn theo thế "Mộc thạch nghênh phong" nổi bật với chiều cao 3 mét, được trồng trong một chậu lớn. Chu vi của bộ rễ ôm đá đạt tới 5,5 mét, tạo nên một hình ảnh độc đáo và nghệ thuật. Vào ngày 18/12/2010, tác phẩm này đã được Tổ chức Kỷ lục châu Á công nhận là "Cây sanh ôm đá nghệ thuật lớn và cổ nhất châu Á".
