Các chuyên gia cho biết bữa sáng là bữa ăn thiết yếu trong ngày, giúp bổ sung các chất dinh dưỡng, song không phải bữa ăn quan trọng nhất.
Nhiều người cho rằng bữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày, sau một đêm dài cơ thể không được nạp năng lượng và calo. Quan điểm này được nhắc đến lần đầu vào những năm 1960, sau khi nhà dinh dưỡng học người Mỹ Adelle Davis khuyến khích "ăn sáng như một vị vua, ăn trưa như một hoàng tử và ăn tối như kẻ ăn mày" để giữ dáng và tránh béo phì.
Tuy nhiên, theo TS.BS Từ Ngữ - Tổng thư ký Hội Dinh Dưỡng Việt Nam, người Việt ta đa phần ăn sáng chưa thực sự khoa học và hợp lý."Khi chúng ta đã gọi là bữa ăn (bữa sáng) thì điều quan trọng nhất là ăn khoa học và hợp lý. Đó phải là bữa ăn cân đối giữa các món. Tuy nhiên bữa sáng của rất nhiều người chưa có sự cân đối đó".
Với bún và xôi, TS. Từ Ngữ phân thích: Dù lựa chọn món nào thì bữa sáng vẫn không có sự cân đối về các chất. Chẳng hạn, xôi xéo là món mọi người ăn ăn, có protein, lipit từ đậu xanh, mỡ và hành phi nhưng số lượng rất ít. Thành phần chính của món này là gluxit. Còn các loại bún như bún chả, bún cá… thì có nhiều chất hơn, giàu protein hơn xôi nhưng hàm lượng chất xơ, vitamin lại hạn chế.
Do đó, ông kết luận: Nếu so sánh về mặt chất lượng thì một bát bún sẽ cân đối hơn 1 gói xôi. Song, nếu đảm bảo tiêu chí no bụng thì bún không bằng xôi.
Ông cũng khuyên mọi người: Bữa sáng phải có tinh bột (gluxit) và nên bổ sung thêm nhiều rau xanh. Vì tinh bột nạp vào cơ thể chiếm tới 50% thành phần bữa ăn, nó rất quan trọng với sức khỏe. Chỉ có điều, hiện nay nhiều người lại giảm lượng tinh bột để giảm cân, nhất là vào bữa sáng. Tuy nhiên, điều này rất nguy hiểm.
Nói tóm lại, bữa sáng cần bổ sung thêm nhiều rau. Đây là thực phẩm giá rẻ nhưng lại vô cùng cần thiết dù bạn ăn sáng bằng xôi, bún hay là phở.
Ngoài ra, bạn có thể cân nhắc ăn những thực phẩm nào vào bữa sáng?
Trứng
Ăn trứng vào bữa sáng không chỉ tăng cảm giác no lâu, giảm lượng calo vào bữa ăn tiếp theo, mà còn giúp duy trì lượng đường và insulin trong máu ổn định Ngoài ra, lòng đỏ trứng có chứa lutein và zeaxanthin. Những chất chống oxy hóa này giúp ngăn ngừa các rối loạn về mắt như đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng. Trứng cũng là một trong những nguồn choline tốt nhất, một chất dinh dưỡng rất quan trọng đối với sức khỏe của não và gan.
Mặc dù, trứng có hàm lượng cholesterol cao nhưng trứng không làm tăng mức cholesterol ở hầu hết mọi người. Trên thực tế, ăn cả quả trứng có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim bằng cách điều chỉnh hình dạng của cholesterol xấu, tăng cholesterol tốt và cải thiện độ nhạy insulin. Hơn nữa, ba quả trứng lớn cung cấp khoảng 20 gram protein chất lượng cao.
Trứng cũng rất đa năng, có thể luộc nhanh, chiên, xào, ốp la,...
Ngô
Các chuyên gia dinh dưỡng cho hay: 1 bắp ngô luộc nặng khoảng 164gr sẽ chứa 177 calo và rất nhiều omega 6 cũng như chất xơ. Những điều này mang tới nhiều lợi ích cho sức khỏe hệ tiêu hóa. Đồng thời, cung cấp năng lượng cho các tế bào ruột. Nhờ vậy, có thể ngăn chặn nguy cơ mắc bệnh ở ruột, trong đó có cả ung thư.
Khoai lang
Các chuyên gia dinh dưỡng nhận định: Sử dụng khoai lang vào buổi sáng vô cùng có ích cho sức khỏe. Nó giúp cung cấp đầy đủ năng lượng cũng như dinh dưỡng đầy đủ để bắt đầu ngày mới.
Khoai lang cũng rất giàu dinh dưỡng như đạm, beta carotene, vitamin C, B1 và hơn 10 loại nguyên tố vi lượng cần thiết cho sức khỏe con người.
Chuối
Bắt đầu ngày mới với chuối cũng là sự lựa chọn thích hợp. Loại quả này rất giàu chất xơ, ít calo. Do đó, nó có thể là sự lựa chọn thay thế thích hợp cho bún, phở nhiều tinh bột, nhiều dầu mỡ.
Trong 1 quả chuối lớn có chứa 100kcal, nhưng có tới 4-5g chất xơ (chiếm khoảng 15% lượng chất xơ mà cơ thể cần mỗi ngày). Nhờ đó, có thể kiểm soát lượng thực phẩm mà bạn nạp vào.
Mặt khác, ăn chuối buổi sáng sẽ kích thích hệ tiêu hóa hoạt động và tăng tốc độ trao đổi chất. Chuối cũng giúp cân bằng mức natri trong cơ thể, kiểm soát hiệu quả.
Sữa chua Hy Lạp
Sữa chua Hy Lạp là một đồ ăn thơm ngon, bổ dưỡng, được sản xuất bằng cách lọc váng sữa và chất lỏng khác từ sữa đông, tạo ra một loại sữa chua chứa nhiều chất đạm.
Sữa chua và các sản phẩm từ sữa khác cũng có thể giúp kiểm soát cân nặng vì chúng làm tăng mức độ hormone thúc đẩy sự đầy đặn, bao gồm PYY và GLP-1. Hơn nữa, sữa chua đầy đủ chất béo có chứa axit linoleic liên hợp (CLA), làm tăng chất béo và giảm nguy cơ ung thư vú.
Một số loại sữa chua Hy Lạp là nguồn cung cấp men vi sinh tốt giúp đường ruột khỏe mạnh.
Bột yến mạch
Bột yến mạch là lựa chọn bữa sáng tốt nhất cho những người yêu thích ngũ cốc. Nó được làm từ yến mạch, có chứa một loại sợi độc nhất gọi là yến mạch beta-glucan. Chất xơ này có nhiều lợi ích sức khỏe như giảm cholesterol.
Hơn nữa, yến mạch beta-glucan giúp thúc đẩy cảm giác no, tăng mức độ hormone đầy đủ PYY.
Yến mạch cũng rất giàu chất chống oxy hóa. Những chất chống oxy hóa này cũng có thể có lợi cho sức khỏe của tim và làm giảm huyết áp.
Quả mọng
Các loại quả mọng phổ biến như: quả việt quất, quả mâm xôi, dâu tây,... Các loại quả này có lượng đường thấp hơn hầu hết các loại trái cây, nhưng chứa lượng chất xơ cao hơn.
Trên thực tế, trong 120 gram quả mâm xôi cung cấp 8 gram chất xơ. Các loại quả mọng cũng chứa các chất chống oxy hóa như: anthocyanin đem lại lợi ích cho trái tim khỏe mạnh. Đồng thời, quả mọng có tác dụng làm giảm các dấu hiệu viêm, ngăn ngừa cholesterol trong máu khỏi quá trình oxy hóa và giữ cho các tế bào lót các mạch máu khỏe mạnh.
Bạn có thể kết hợp các loại quả mọng với sữa chua Hy Lạp hoặc phô mai vào bữa sáng để bổ sung dinh dưỡng.
Trái cây
Tất cả các loại trái cây đều chứa vitamin, kali, chất xơ và lượng calo tương đối thấp. Một chén trái cây xắt nhỏ cung cấp khoảng 80 - 130 calo, tùy thuộc vào loại.
Trái cây họ cam quýt cũng rất giàu vitamin C. Trên thực tế, một quả cam lớn cung cấp hơn 100% lượng vitamin C cần thiết mỗi ngày. Trái cây cũng chứa hàm lượng chất xơ và nước cao.
Kết hợp ăn trái cây với trứng, phô mai hoặc sữa chua Hy Lạp cho một bữa sáng cân bằng dinh dưỡng và no lâu trong nhiều giờ.
