Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2019, Thanh tra Bộ NN-PTNT và Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường đã phát những vi phạm nghiêm trọng tại 3 công ty sản xuất nước mắm và nước mắm bán thành phẩm.
3 doanh nghiệp vi phạm gồm: Công ty TNHH MTV Điều Hương (ấp Hòa Phú 1, thị trấn An Châu, Châu Thành, An Giang); Công ty TNHH chế biến thực phẩm Hòa Hiệp (47 Trần Phú, phường 4, TP Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long); Công ty TTHH thực phẩm Tấn Phát (tổ 1, ấp Tân Đông, xã Tân Quới, huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long). Các công ty trên bị xử phạt hành chính hơn 780 triệu đồng do hành vi sử dụng nguyên liệu là hóa chất công nghiệp để sản xuất nước mắm.
Trong quá trình kiểm tra, thanh tra Bộ Nông nghiệp và an ninh kinh tế Bộ Công an đã phát hiện các cơ sở trên có những vi phạm trong vệ sinh, an toàn thực phẩm, đặc biệt trong đó là sử dụng hóa chất tẩy rửa để sản xuất nước mắm.
Ông Nguyễn Văn Tiến - chánh Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, các doanh nghiệp kể trên đã sử dụng nguyên liệu đầu vào là "nước hoa cà" và nước bột ngọt cho chạy qua hệ thống xác cá. Trong đó, "nước hoa cà" (còn gọi là dịch chấm hoặc nước mắm bán thành phẩm) được làm bằng cách sử dụng soda công nghiệp trung hòa axít trong bột ngọt và bổ sung dịch chưng cất đầu tôm để tăng độ đạm.
Loại soda mà các công ty sử dụng là soda Ash Light - Na2CO3. Chất này được dùng trong công nghiệp tẩy rửa (như xà phòng), dệt nhuộm, không có trong danh mục các phụ gia thực phẩm được cấp phép.
Kết quả kiểm tra của đoàn thanh tra cho thấy, các công ty này đã mua số lượng soda lớn về sản xuất nước mắm. Cụ thể, quy trình sản xuất 800 lít "nước mắm" độ đạm 25-35% được thực hiện như sau: đun trong 40-50 giờ 17.000 lít hỗn hợp có 95% là dịch bột ngọt có vị chua, 5% dịch nước tôm, 120kg soda. Kết quả thu được 800 lít nước mắm và 700 lít muối kết tủa.
Trong thời gian thanh tra, cả 3 công ty trên bị yêu cầu tạm ngừng sản xuất. Nước mắm thành phẩm được làm từ soda chuyển sang sử dụng cho gia xúc.
Trước đó, có thông tin sản phẩm nước mắm Liên Thành của Công ty CP Chế biến thủy hải sản Liên Thành (ấp 4, Tân Kiên, huyện Bình Chánh, TP HCM) cũng có liên quan đến việc dùng soda trong sản phẩm. Tuy nhiên, đại diện công ty lên tiếng giải thích rằng đơn vị không sử dụng soda trong quá trình chế biến nước mắm. Sau quá trình thanh tra, công ty này bị xử phạt về vi phạm hệ thống xử lý nước thải bị ngập nước do triều cường chứ không liên quan gì đến nội dung xử phạt 3 công ty còn lại.