Chị Lê Bắc đang làm việc tại Bệnh viện Ung bướu ở Đà Nẵng sau nhiều lần thử nghiệm thất bại cách trồng vườn rau sạch trên sân thượng của gia đình đã đúc rút được những bí quyết quý báu từ các bước chuẩn bị đến thực hiện gieo trồng, chăm sóc.
Để có được thành quả là vườn rau sạch chất lượng như hiện nay, cả chị và chồng đã cùng nỗ lực đầu tư và nghiên cứu đầy đủ cách thức làm đất, bón phân, tiêu diệt sâu bọ…
Những kinh nghiệm để chăm được vườn rau sạch tại nhà tốt tươi
1. Chuẩn bị:
- Chống thấm cho nhà:
Muốn trồng cây tại nhà, cần phải chú ý đến việc chống thấm, chống ngấm nước, đặc biệt khi trồng rau trên sân thượng. Nếu trần nhà đã được xử lý chống thấm tốt thì tốt nhưng nếu nhà nào chưa xử lý tốt thì nên lót một tấm bạt lớn ở dưới.
Khi trồng, tất cả các thùng xốp phải được kê cao lên. Trong quá trình chăm sóc và tưới nước nên chú ý tưới ít một cho đất ngấm nước, tránh để tràn ra ngoài quá nhiều.
- Thùng xốp:
Thùng xốp rất dễ kiếm, có thể xin ở các cửa hàng hoa quả hoặc tìm mua ngoài chợ.
Đối với những loại rau như rau mồng tơi, rau cải, rau cải bó xôi….thì chỉ cần mua loại thùng bình thường vì những loại này không cần quá nhiều đất.
Đối với loại như bầu, mướp, dưa chuột thì cần nhiều đất nên phải sử dụng thùng to, ghép 2 thùng lại với nhau thì lượng đất mới đủ để ra quả.
- Đất:
Đất là khâu vất vả nhất. Đất lấy về phải phơi nắng mấy ngày, sau đó trộn vôi bột, xới tơi đất, trộn phân đầy đủ rồi mới sử dụng. Việc phơi đất và trộn vôi bột là cực kỳ quan trọng vì để diệt mầm mống của trứng sâu bệnh.
 |
| Giàn bầu sai trĩu nhà chị Bắc |
2. Phân bón
- Ủ phân:
Công đoạn ủ phân này thực ra cần làm từ trước khi lấy đất cả tháng. Chị Bắc thích dùng phân hữu cơ tự ủ từ thức ăn thừa, cọng rau hoặc lá cây ủ hoai mục. Chị làm mấy thùng xốp to có nắp đậy để đựng thức ăn thừa như canh rau, xương cá, gà, vỏ trứng….. Thức ăn đã chiên xào thì cho nước vào gạn qua để bớt mặn và mỡ. Tất cả đổ vào thùng rồi sau đó lấp một lớp đất lên trên. Cứ sau mỗi bữa ăn lại làm như vậy thì sau khoảng gần một tuần là đầy một thùng.
Khi ủ, chú ý không cho nước vào thùng và mở hé nắp thùng cho không khí lưu thông. Như vậy, phân sẽ hoai mục nhanh. Thường thì mất khoảng 1 tháng đến 1,5 tháng là phân bón có thể sử dụng được.
 |
| Rau cải sạch tốt tươi |
* Trong các loại thực phẩm ủ phân thì vỏ chuối là tốt nhất. Vỏ chuối chứa nhiều Kali rất tốt để bón cho cây thời kỳ ra hoa, ra quả.
- Một cách khác để ủ phân là cắt nhỏ hoa quả, vỏ hoa quả thừa cho vào trong nước để lên men. Sau một tuần, pha nước đó với nước sạch để tưới cho rau. Gia đình nào hay làm sữa đậu nành và dầu dừa cũng lấy luôn bã đậu nành, bã dừa ủ trộn vào đất bón cho cây.
Chị Bắc chia sẻ phân hữu cơ của gia đình không bị quá nhiều mùi. Nếu gia đình nào không có thời gian và ngại mùi nặng có thể sử dụng phân NPK bán sẵn.
- Sử dụng phân NPK:
Với một số loại cây dài ngày như mướp, bầu thì cần phải bón thêm NPK bổ sung cho cây được khỏe, nhất là giai đoạn cây ra hoa, quả. Thông thường, NPK mỗi tuần cần bón khoảng 1 tuần/lần, và dừng bón trước 15 ngày khi thu hoạch.
Bên cạnh loại NPK trộn sẵn, mọi người cũng có thể mua riêng từng loại của NPK là Kali (K), Đạm (N), Lân (P) để có thể điều chỉnh liều lượng phù hợp cho từng giai đoạn phát triển của cây.
 |
| Cà chua trĩu quả |
Tác dụng của từng loại phân như sau:
+ (N) Phân đạm là loại dinh dưỡng quan trọng nhất, có tác dụng làm cây xanh tốt, sinh trưởng chiều cao và khối lượng thân lá, hình thành hoa quả, mầm chồi...Đạm có màu trắng tinh
+ (P) Phân lân có tác dụng tốt cho việc ra rễ, ra hoa...Lân có màu đen
+ (K) Phân kali có tác dụng tốt cho việc tổng hợp đường bột, xellulo, làm cây cứng cáp, giúp trái lớn nhanh, hạt mẩy, tăng độ ngọt và mầu sắc trá...Kali có màu đỏ.
3. Gieo trồng
- Gieo hạt giống:
Khâu chuẩn bị hạt giống có tính quyết định về độ đồng đều của rau trái. Trước khi gieo hạt, các bạn nên phơi hạt trong nắng nhẹ một nắng để tiêu diệt mầm bệnh của cây. Tiếp đó, ngâm hạt giống theo công thức 2 sôi, 3 lạnh khoảng 7 tiếng. Hạt sau khi ngâm nước sẽ mềm vỏ, dễ nứt nanh. Lúc này, các bạn vớt hạt lên ủ vào khăn ướt hoặc giấy ướt, giấy lau…khoảng 1 ngày là hạt bắt đầu nhú nanh trắng.
Hạt vừa nứt nanh đem gieo vào đất, vừa loại bỏ được hạt hỏng mà phần rễ chưa đủ dài để bị đứt. Nên gieo hạt vào lúc chiều mát. Trong quá trình gieo, hạt thường bị ướt và dính vào nhau, nhất là những loại hạt nhỏ như hạt rau cải canh. Chị Bắc chia sẻ bí quyết học được của mọi người trong Đà Nẵng là trộn thêm chút cát khô vào hạt.
Hạt sau khi gieo, bạn ủ một lớp trấu hoặc lớp đất mỏng lên trên. Nếu gieo vào buổi chiều tối thì cứ để mở thùng rau ra như vậy, để qua đêm cho sương xuống. Sáng hôm sau thì lên đậy hé thùng xốp lại. Đất sẽ ít bị thoát nước bề mặt nên cây ra rễ và phát triển nhanh hơn. Khi cây lớn được khoảng 3 cm thì bỏ nắp hoàn toàn.
Hàng ngày, tưới nước đều đặn cho cây bằng bình xịt để cây đỡ bị xê dịch và ngả rạp.
 |
| Rau muống xanh mơn mởn |
Lưu ý:
+ Đối với hạt rau muống thì khi ngâm nước không theo tỉ lệ 2 sôi, 3 lạnh đâu. Mọi người ngâm theo tỉ lệ 3 sôi, 1 lạnh. Hạt rau muống cứng nên cần ngâm nước ấm hơn để nảy mầm đồng đều.
+ Đối với hạt mướp, sau khi ngâm nước một ngày, thì phải bẻ một chút phần đầu nhọn của hạt. Nhờ vậy, mầm mới chồi lên nhanh được.
- Trồng bằng cành có sẵn:
Đối với một số loại cây không cần thiết phải gieo hạt mà có thể trồng luôn bằng cành hoặc cây có sẵn. Ví dụ như cần tây, khi chị Bắc mua ở ngoài chợ thường có cây còn cả rễ. Về nhà, chị Bắc cắt gần sát gốc rồi mang trồng xuống thùng xốp. Khoảng 2 tuần sau thì cần bắt đầu nhú những lá mới. Hành lá cũng vậy, chị Bắc thường chỉ cắt phần lá xanh, còn phần rễ trắng thì cắm xuống đất để trồng. Củ sả mua về ngâm trong nước mấy ngày cho ra rễ, sau đó đem trồng thùng xốp, chỉ mộttháng là tốt um lên.
Nếu bạn xin được cành rau ngót già cắt vát đi rồi cắm xuống đất. Chỉ sau vài ngày cố gắng giữ ẩm cho đất, bón thêm một chút NPK là cây sẽ nảy mầm, ra rễ nhanh chóng. Rau muống mua về để chừa lại một phần cuộng khoảng 5 cm, sau đó vặt hết lá đi rồi cắm xuống đất. Tưới thật nhiều nước, khoảng một tuần rau sẽ mọc mầm và lên lá. Những lần sau ăn thì ngắt gần sát gốc, rau sẽ tự mọc lại để ăn các đợt tiếp theo. Lá lốt cũng trồng bằng cành, chỉ cần cắm xuống đất là tự mọc lên tốt um. Ngải cứu mua về lấy phần lá, để lại cành cắm xuống đất cũng tự mọc được...
 |
| Rau đay xanh tốt mọc cao ngất |
4. Chăm sóc cây
Nếu các bạn đã chuẩn bị đầy đủ khâu làm đất, ủ phân rồi thì bây giờ chỉ việc chăm sóc, tưới tắm đầy đủ cho cây là được.
Nhà chị Bắc trồng trên sân thượng, nắng cực gắt nên phải tưới nước 2 lần/ngày. Tuy hơi vất vả chút, nhưng chị Bắc lại thích thời gian mò mẫm trên đó với cây cối vườn tược nên không thấy vất vả.
Vườn nhà chị phù hợp với đa số các loại cây cần phải nhiều nắng mới ra quả và không bị bệnh phấn trắng như ớt, dưa chuột, bầu, mướp, cà chua….Những loại cây này nếu trồng trong bóng râm hoặc nắng chiếu thời gian không đủ thì sẽ không ra quả, hoặc ra quả rất ít và nhỏ. Chị đã từng một lần trồng dưa chuột và ớt ở hành lang tầng 2. Lá thì tốt um, mà quả thì chẳng thấy đâu.
Một số loại cây lại không ưa nắng như lá lốt, rau càng cua,....thường được để ở vị trí râm mát dưới giàn dưa chuột hoặc giàn mướp.
 |
| Những thùng rau luôn được chăm sóc cẩn thận, kỹ càng |
5. Thu hoạch
Đối với việc thu hoạch, mọi người cần lưu ý là không nên để trái quá già và quá chín mới thu hoạch. Trái không chỉ bớt ngon mà còn hại cho cây vì phải dồn hết dinh dưỡng để nuôi quả.
Mọi người nên thu hoạch khi quả vừa bắt đầu chín. Ví dụ như cà chua, chị Bắc thường thu hoạch lúc quả ương ương, để 1, 2 hôm là quả chín mọng. Đối với các loại rau cải thì chỉ tỉa lá ăn. Lá tỉa hết thì lứa mới lại mọc lên, không cần tốn công gieo hạt nhiều lần.
Cảnh báo: Những ông chồng đang giết vợ vì thói quen nguy hiểm (Xã hội) - (Phunutoday) - Cảnh báo những thói quen cực kỳ nguy hiểm của các ông chồng chính là lưỡi dao tử thần nhắm vào những người phụ nữ. |
