Citrullus lanatus là tên khoa học của quả dưa hấu, thuộc họ Cucurbitaceae, là loại cây leo có nguồn gốc từ vùng Sahara ở châu Phi. Quả dưa hấu không những thơm ngon, giòn và mát, mà còn giàu vitamin có lợi cho cơ thể. Nước là thành phần chủ yếu của dưa hấu, chiếm tới 91% trọng lượng, trong khi carbs chiếm 7,5%. Quả này còn nổi bật với lượng calo thấp, chỉ khoảng 30 kcal cho mỗi 100g. Bên cạnh đó, trong dưa hấu còn có 0,6g protein, 6,2g đường, 0,4g chất xơ và 0,2g chất béo.
Không chỉ là một loại trái cây thú vị, dưa hấu còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe không ngờ tới mà nhiều người chưa biết đến.
Dưa hấu hỗ trợ sức khỏe thận
Được biết đến như một loại trái cây tự nhiên có khả năng thanh lọc thận, dưa hấu giúp loại bỏ các độc tố tích tụ trong cơ thể từ nhiều nguồn khác nhau. Ăn dưa hấu không chỉ giúp tăng cường lượng nước tiểu mà còn thúc đẩy quá trình tiểu tiện một cách tự nhiên, mà không làm tăng áp lực lên thận như khi uống rượu hay cà phê. Ngoài ra, dưa hấu còn hỗ trợ gan trong việc lọc chất amoniac, làm giảm áp lực lên thận trong việc xử lý chất lỏng, do đó đóng vai trò như một loại trái cây có ích cho việc duy trì sức khỏe thận.
Tuy nhiên, những người đang gặp phải các vấn đề về thận, bao gồm bệnh thận hay suy thận, cần phải hạn chế ăn dưa hấu do nó có chứa lượng kali cao. Tiêu thụ quá mức có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề tim mạch, dẫn đến suy giảm chức năng thận và gặp trục trặc trong quá trình lọc máu của thận.
Hỗ trợ chức năng gan
Nước ép dưa hấu đóng vai trò như một phương pháp tự nhiên để làm mát và giải độc cho gan. Dưa hấu không chỉ có hàm lượng calo thấp mà còn giàu vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa, hỗ trợ việc loại bỏ các độc tố khỏi cơ thể hiệu quả. Các nghiên cứu khoa học cũng gợi ý rằng việc tiêu thụ dưa hấu mang lại nhiều ích lợi cho người bị xơ gan, đặc biệt là ở những trường hợp gặp phải biến chứng tăng áp tĩnh mạch cửa, một tình trạng thường gặp trong các ca xơ gan.
Quản lý lượng đường trong máu
Dưa hấu có chứa đường tự nhiên nhưng vẫn có thể là một phần của chế độ ăn uống cân đối cho những người bị tiểu đường, miễn là họ tiêu thụ loại quả này một cách điều độ.
Theo thông tin từ Tiến sĩ Sonali Shivaji Kagne, người đang công tác tại Bệnh viện Sir H. N. Reliance Foundation ở Mumbai, Ấn Độ, dưa hấu có chỉ số đường huyết (GI) ở mức khá cao, đạt 72. Tuy nhiên, loại quả này chủ yếu chứa nước, chiếm đến 92% và cũng giàu chất xơ, điều này giúp làm giảm tốc độ hấp thụ đường vào máu sau khi ăn, từ đó hỗ trợ việc kiểm soát đường huyết.
Dựa theo thông tin từ Healthline, một trang web chuyên về sức khỏe, dưa hấu có chỉ số tải lượng đường huyết (GL) thấp, chỉ 5 cho mỗi phần ăn 120 gram. Một chén dưa hấu đã cắt thành từng miếng nhỏ, nặng khoảng 152 gram, chỉ chứa khoảng 12 gram carbohydrate. Đối với người mắc bệnh tiểu đường, việc tiêu thụ 15 gram carbohydrate mỗi lần ăn được coi là an toàn. Do đó, họ vẫn có thể thưởng thức dưa hấu nhưng cần phải điều chỉnh lượng tiêu thụ dựa trên mức kiểm soát glucose trong máu và khả năng dung nạp carbohydrate cá nhân. Tuy nhiên, cần lưu ý đặc biệt đến nước ép dưa hấu vì nó có chỉ số tải lượng đường huyết cao và thiếu chất xơ, có thể ảnh hưởng không tốt đến đường huyết.
Phòng chống các bệnh ung thư
Hai thành phần chính trong dưa hấu, lycopene và cucurbitacin E, được cho là có khả năng làm giảm rủi ro phát triển nhiều dạng bệnh ung thư, bao gồm ung thư tuyến tiền liệt, ung thư đại tràng, ung thư vú, và ung thư phổi. Các nghiên cứu từ Đại học Harvard cũng gợi ý rằng, một chế độ ăn uống giàu lycopene có thể liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc các loại ung thư cụ thể. Việc bổ sung dưa hấu vào chế độ ăn hàng ngày có thể hỗ trợ trong việc phòng ngừa nhiều hình thức ung thư khác nhau.
Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Các nghiên cứu cho thấy dưa hấu chứa nhiều vitamin A, C, B6 cùng với kali và magie có thể hỗ trợ giảm huyết áp và mức cholesterol trong máu. Nhờ đó, loại quả này có thể đóng góp vào việc bảo vệ tim mạch. Ngoài ra, lượng lycopene trong dưa hấu không chỉ giúp giảm huyết áp, cholesterol mà còn có khả năng chống lại quá trình oxy hóa cholesterol, từ đó ngăn chặn tổn thương oxy hóa có thể xảy ra.
Bảo vệ sức khỏe mắt
Dưa hấu không chỉ có lợi cho gan, thận và giúp kiểm soát đường huyết mà còn là nguồn cung cấp beta-carotene quan trọng, có khả năng được cơ thể biến đổi thành vitamin A. Vitamin này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sắc tố cần thiết cho võng mạc, góp phần phòng ngừa thoái hóa điểm vàng. Thêm vào đó, lutein và zeaxanthin tự nhiên có trong quả dưa hấu cũng giúp bảo vệ mắt khỏi các tác hại oxy hóa, hỗ trợ việc ngăn chặn sự thoái hóa điểm vàng, một vấn đề thường gặp ở người cao tuổi, đồng thời giảm thiểu rủi ro phát triển các bệnh lý về mắt. Ăn dưa hấu có thể coi là một biện pháp đơn giản để cải thiện và duy trì thị lực.
Cung cấp nước cho cơ thể
Dưa hấu là một lựa chọn lý tưởng để bổ sung nước cho cơ thể trong thời tiết nắng nóng hoặc khi bạn cần tăng cường lượng nước để giữ cân bằng độ ẩm. Lý do là dưa hấu chứa tới 92% là nước, làm cho nó trở thành một trong những loại trái cây lý tưởng để cung cấp đủ nước cho cơ thể.