Dựa theo hướng dẫn của Viện Dinh dưỡng, bà mẹ đang nuôi con bằng sữa mẹ nên áp dụng chế độ ăn theo mô hình tháp dinh dưỡng được khuyến nghị sau:
Chia nhỏ bữa ăn hoặc ăn tăng bữa
Do nhu cầu năng lượng tăng cao và sự cần thiết phải đảm bảo cung cấp đủ các loại dưỡng chất, bao gồm cả vi chất, nên thực đơn hàng ngày của bà mẹ cho con bú cần được phân chia thành nhiều bữa ăn nhỏ (khoảng từ 3 đến 6 bữa mỗi ngày).
Khẩu phần ăn đa dạng
Chế độ ăn của bà mẹ đang cho con bú cần bao gồm sự phong phú các loại thực phẩm, ít nhất nên có từ 10 đến 15 loại khác nhau, đồng thời cần đảm bảo cân đối đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng chính là chất bột đường, chất đạm, chất béo, cùng với vitamin và khoáng chất. Ngoài ra, khẩu phần ăn cần đáp ứng được lượng canxi cần thiết là 1300mg mỗi ngày, không chỉ giúp cung cấp canxi cho bé qua sữa mẹ mà còn giúp ngăn ngừa tình trạng mất canxi ở xương của người mẹ.
Bên cạnh việc tiêu thụ các thực phẩm khác giàu canxi như thịt, cá, trứng, và hải sản, bà mẹ đang cho con bú cũng cần đảm bảo tiêu thụ một lượng thực phẩm cung cấp khoảng 100mg canxi mỗi ngày. Có thể chọn uống 100ml sữa nóng, ăn 15g phô mai, hoặc 100g sữa chua hàng ngày để đảm bảo lượng canxi cần thiết. Khi cần, bà mẹ sau sinh nên tìm lời khuyên từ bác sĩ về việc bổ sung vitamin và khoáng chất, đặc biệt là sắt, kẽm, vitamin D và canxi. Hãy chú ý uống đủ nước, khoảng 2,5 đến 3 lít mỗi ngày, tương đương với 12-15 cốc, và ưu tiên uống nước ấm.
Bổ sung các vi chất dinh dưỡng cần thiết
Mẹ sau sinh, được khuyến nghị rằng trong vòng 1 tháng đầu tiên, nên uống một liều vitamin A cao, với hàm lượng 200.000 Đơn vị Quốc tế (UI). Cùng với đó, mẹ sau sinh cũng nên tiếp tục bổ sung sắt thông qua viên sắt hoặc viên đa vi chất, ít nhất là trong tháng đầu tiên sau khi sinh.
Có thời gian làm việc nghỉ ngơi hợp lý, vui vẻ lạc quan
Để đảm bảo sức khỏe tốt, bà mẹ sau sinh không chỉ cần một chế độ ăn uống cân đối mà còn cần duy trì một tinh thần lạc quan và thoải mái, tránh xa stress và mệt mỏi. Việc cân bằng giữa công việc và thời gian nghỉ ngơi là quan trọng. Ngủ đủ và sâu giấc là thiết yếu, với việc cần ngủ ít nhất 8 tiếng mỗi ngày để hồi phục và tái tạo năng lượng.
Các mẹ sau sinh không nên kiêng khem quá mức
Tại nhiều địa phương, do tồn tại các phong tục và quan niệm riêng, các bà mẹ sau khi sinh thường được khuyến cáo phải kiêng cữ nhiều loại thực phẩm trong thời gian cho con bú, với quan niệm rằng chúng có thể ảnh hưởng xấu đến trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, không có bằng chứng khoa học nào hỗ trợ cho các quan niệm này. Điều quan trọng là các bà mẹ cần chú trọng đến vệ sinh an toàn thực phẩm và tránh tiêu thụ những thức uống hay thực phẩm kích thích, như rượu, bia và cà phê, cũng như giảm lượng các thức ăn cay nặng như hành, tỏi và ớt. Cần tránh ăn thực phẩm không tươi hay có khả năng bị ôi thiu để ngăn chặn nguy cơ ngộ độc thực phẩm.
Phụ nữ trong giai đoạn cho con bú thường sẽ giảm cân hiệu quả hơn so với những người mẹ không nuôi con bằng sữa mẹ, do lượng mỡ dự trữ trong quá trình mang thai được sử dụng để sản xuất sữa. Chính vì vậy, không cần thiết phải tiến hành ăn kiêng một cách cố ý trong thời kỳ này, bởi người mẹ cần một chế độ ăn đầy đủ và giàu năng lượng hơn để đáp ứng nhu cầu của bản thân và duy trì việc sản xuất sữa. Để giảm cân, chỉ cần áp dụng một chế độ ăn uống cân đối kết hợp với việc luyện tập thể dục thường xuyên và giảm lượng đường tiêu thụ hàng ngày.
Thận trọng khi sử dụng thuốc
Trong quá trình cho con bú, việc lựa chọn thực phẩm cần được thực hiện cẩn trọng, nhất là khi có nhu cầu sử dụng các loại thuốc như kháng sinh, hormon hay thuốc ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh. Trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào trong giai đoạn này, việc tìm kiếm sự tư vấn và chỉ định từ bác sĩ là điều bắt buộc, và các hướng dẫn về liều lượng, cách dùng thuốc cần được tuân thủ một cách nghiêm ngặt.
