TS.BS Đặng Huy Quốc Thịnh, phó giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, cho biết cũng theo ghi nhận của Globocan, suất độ mắc bệnh ung thư ở Việt Nam nằm ở mức độ trung bình trên thế giới với 160-170 người mắc/100.000 dân.
Người mắc bệnh ung thư có chiều hướng gia tăng vì những năm trước đó chỉ ở mức 120-130 người mắc/100.000 dân.
Kết quả khảo sát mới nhất của Bệnh viện Ung bướu TP.HCM trên 8.951 người mắc bệnh ung thư sống tại TP.HCM cho thấy có sự gia tăng của ung thư đại trực tràng, ung thư dạ dày, ung thư vú, ung thư tuyến giáp, trong khi ung thư phổi, ung thư gan không thay đổi nhưng vẫn là hai loại ung thư đứng đầu nước ta với tỉ lệ tử vong cao.
Theo TS Quốc Thịnh, có rất nhiều lý do khiến suất độ mắc ung thư tại Việt Nam gia tăng như ngày càng có nhiều cơ sở y tế khám và chẩn đoán được bệnh ung thư, dân số tăng, người dân gia tăng tuổi thọ.
Tuy nhiên, những lý do khác quan trọng hơn phải kể đến là vấn đề về tập quán, thói quen và môi trường.
Việt Nam vẫn là nước tiêu thụ thuốc lá, rượu bia hàng đầu ở khu vực Đông Nam Á. Thói quen này chắc chắn sẽ làm tăng số người mắc bệnh ung thư phổi, ung thư gan, ung thư dạ dày.
Ngoài ra, thói quen lười vận động của giới trẻ, giới nhân viên văn phòng... cũng làm tăng nguy cơ ung thư. Công việc bận rộn còn dễ dẫn đến thói quen ăn uống nhanh, vội, không ăn nhiều rau xanh và trái cây tươi mỗi ngày cũng sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.
Ăn "chung đụng"
Thói quen ăn uống "chung đụng" như chấm chung một chén mắm, uống chung ly rượu hay gắp chung đôi đũa... của người Việt khiến vi khuẩn HP dễ lây lan gây viêm loét dạ dày - tá tràng và ung thư dạ dày.
Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Bùi Hữu Hoàng, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, cho biết nhiễm HP (Helicobacter Pylori) là một trong các nhiễm khuẩn thường gặp ở người. Theo tài liệu hướng dẫn của Tổ chức Tiêu hóa thế giới năm 2010, tỷ lệ nhiễm HP trung bình toàn cầu là 50%. Ở các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam, tỷ lệ nhiễm ở người trưởng thành lên đến 70%. Đến 90% bệnh nhân viêm dạ dày có sự hiện diện của khuẩn HP. Tỷ lệ này ở nhóm loét dạ dày - tá tràng là 75 đến 85%, từ 80 đến 95% bệnh nhân bị biến chứng thủng do loét dạ dày - tá tràng.
Tại Việt Nam tỷ lệ viêm loét dạ dày - tá tràng ngày càng gia tăng, đứng đầu trong các bệnh đường tiêu hóa. Thủ phạm chính gây bệnh là HP, vi khuẩn này cũng được xếp vào nhóm đầu gây ung thư dạ dày. Hiện nay, ung thư dạ dày đứng hàng thứ hai trong 10 loại ung thư nguy hiểm thường gặp nhất ở nước ta.
Các nghiên cứu y khoa chỉ ra vi khuẩn HP có nhiều trong nước bọt, mảng cao răng, niêm mạc dạ dày của người bệnh, lan truyền sang người lành chủ yếu thông qua đường ăn uống, nước bọt, phân, dịch tiêu hóa... Một trong những nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ nhiễm HP trong cộng đồng nước ta cao là do thói quen ăn uống “chung đụng”, chấm chung một chén, dùng đũa của mình gắp thức ăn cho người khác, nhấp môi chung một ly khi uống rượu. Đây là con đường để HP xâm nhập vào cơ thể nhanh nhất. Bên cạnh đó, sở thích ăn uống ở hàng quán vỉa hè kém vệ sinh càng làm tăng nguy cơ nhiễm HP và cả viêm gan siêu vi A.
Để phòng bệnh, các bác sĩ khuyến cáo mọi người nên tập thói quen giữ vệ sinh cá nhân, tránh ăn chung đụng. Nếu có điều kiện, nên dùng phần ăn riêng, nhất là nước chấm. Nếu món ăn bắt buộc phải dùng chung, nên để vào đó một chiếc muỗng sạch và quy ước là dùng chung. Khi gắp đồ ăn, tránh để đũa chạm vào những phần thực phẩm còn lại, gắp nhanh và dứt khoát, không khua khoắng. Không nên dùng chung ly uống nước hoặc rượu để đảm bảo vệ sinh cho mình và người khác. Tập thói quen rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, không liếm nước bọt khi đếm tiền, lật giấy. Hạn chế ăn uống ở hàng quán, vỉa hè..
