Chuyện tưởng nhỏ lại không nhỏ chút nào
Chúng ta vẫn có thói quen uống nước nóng – từ nước trà, nước lọc đến nước lá nấu trong nhà. Nhiều người vừa đun sôi đã rót ngay vào cốc, nghĩ đơn giản “nước sạch là được”. Nhưng sự thật lại phức tạp hơn thế. Không phải chiếc cốc nào cũng sinh ra để chịu nhiệt. Một số loại khi gặp nước nóng sẽ phản ứng hóa học, khiến các chất độc hại tan ra rồi… theo dòng nước vào thẳng cơ thể ta.
Có những thứ mà mắt thường không nhìn thấy, không ngửi được, cũng chẳng cảm nhận ngay tức thì, nhưng lại đang bào mòn sức khỏe từng ngày. Và điều đáng nói là, nhiều gia đình vẫn đang sử dụng những chiếc cốc như vậy mà không hề hay biết.
Cốc ánh kim, cốc "băng tuyết"
Loại cốc này thường được phủ một lớp sơn kim loại lấp lánh, tạo cảm giác hiện đại và bắt mắt. Có mặt khắp nơi, từ quán cà phê, shop quà tặng cho đến các gian hàng online. Nhìn thì rất hợp thị hiếu, nhưng vấn đề nằm ở chỗ: lớp sơn phủ ấy không chịu được nhiệt.
Khi đổ nước nóng vào, nhất là nước vừa sôi, lớp sơn này có thể bị bong nhẹ hoặc tạo phản ứng với nước, từ đó sinh ra các tạp chất kim loại tan trong nước. Không màu, không mùi, nhưng vẫn trôi vào người qua mỗi ngụm nước.
Cốc sứ tráng men bị sứt mẻ
Ai từng sống với ông bà, bố mẹ thế hệ trước có lẽ đều quen với những chiếc cốc sứ tráng men trắng – vật dụng “kinh điển” của các gia đình xưa. Ngày nay, vì hoài cổ, nhiều người vẫn thích dùng lại kiểu cốc này.
Vấn đề nảy sinh khi lớp men đã bị bong tróc, sứt mẻ do thời gian hoặc va chạm. Khi đó, nước sẽ tiếp xúc trực tiếp với phần kim loại thô phía trong – vốn không an toàn để uống, nhất là khi có nhiệt độ cao. Không ít người nghĩ chỉ cần rửa sạch là xong, nhưng thực tế thì lớp kim loại này có thể thôi ra chất độc khi tiếp xúc nước nóng, tích tụ dần dần, khó lường hậu quả về lâu dài.
Cốc inox giá rẻ
Không thể phủ nhận tiện ích của cốc inox: nhẹ, bền, không vỡ. Tuy nhiên, không phải loại nào cũng được sản xuất từ inox thực phẩm. Có rất nhiều loại làm từ inox công nghiệp, pha tạp chất kim loại khác nhau để giảm giá thành. Những loại này khi gặp nước sôi dễ bị oxy hóa, giải phóng kim loại vào nước.
Vì khó phân biệt bằng mắt thường, nhiều người chỉ nhận ra khi thấy cốc đổi màu hoặc xuất hiện vết gỉ lạ – lúc đó đã quá muộn. Dù chỉ vài ngụm nước mỗi ngày, nhưng nếu dùng lâu dài thì cơ thể cũng không tránh khỏi bị ảnh hưởng, đặc biệt là gan và hệ bài tiết.
Cốc nhựa màu sắc bắt mắt
Đây là loại cốc phổ biến trong nhà có trẻ nhỏ hoặc các bạn trẻ thích đồ dễ thương. Nhưng không phải loại nhựa nào cũng chịu được nhiệt cao. Nhiều loại cốc nhựa giá rẻ chỉ chịu được dưới 60–70 độ C, trong khi nước sôi lại có thể lên tới 100 độ. Khi gặp nhiệt, nhựa sẽ bị biến đổi, có thể sinh ra các chất như BPA – vốn đã được cảnh báo là ảnh hưởng đến nội tiết tố.
Không chỉ vậy, các loại màu sắc sặc sỡ bên ngoài cốc nhựa cũng thường chứa phẩm màu công nghiệp, có thể thôi ra khi gặp nhiệt độ cao, thấm vào nước mà ta không hề hay biết.
Cốc gốm sứ vẽ hoa văn sau khi nung
Có một loại cốc gốm trông rất đẹp, thường có hoa văn nổi bật, màu mè, giá lại rẻ. Nhưng đây lại là “bẫy thị giác” rất phổ biến. Những họa tiết ấy được vẽ lên sau khi cốc đã nung xong, rồi phủ thêm lớp men mỏng để giữ màu. Lớp men này không bền nhiệt, dễ bong hoặc rạn khi gặp nước nóng.
Không ít loại cốc như vậy sử dụng phẩm màu và phụ gia có chứa kim loại nặng – khi gặp nhiệt độ cao, chất độc trong men sẽ tan vào nước. Có thể chẳng ai để ý vì nước không đổi màu, nhưng dùng thường xuyên sẽ để lại hệ lụy với gan, hệ tiêu hóa và sức đề kháng.
Chọn cốc cũng là chọn sức khỏe
Trong cuộc sống bận rộn, nhiều người dễ xuề xòa với những vật dụng nhỏ nhặt. Nhưng đôi khi, chính những điều nhỏ ấy lại ảnh hưởng rất lớn. Một chiếc cốc đẹp mắt, hợp sở thích là tốt, nhưng hãy ưu tiên chọn loại an toàn khi đựng nước nóng: gốm sứ nung men toàn phần, thủy tinh chịu nhiệt hoặc inox đạt chuẩn thực phẩm.
Sức khỏe không thể mua lại bằng tiền. Hãy chọn kỹ, dùng cẩn trọng, và đừng tiếc bỏ đi những chiếc cốc đã cũ, sứt mẻ hay không rõ nguồn gốc. Một hành động nhỏ mỗi ngày cũng là cách bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những rủi ro không ngờ.
Tổng kết
Hãy xem lại chiếc cốc bạn đang dùng mỗi ngày. Nếu nó nằm trong danh sách 5 loại trên, đã đến lúc bạn cần thay đổi. Vì một ngụm nước an toàn, vì một cơ thể khỏe mạnh – bắt đầu từ những điều đơn giản nhất.
