Tết Đoan ngọ là gì?
Tết Đoan ngọ, hay còn gọi là Tết giữa mùa hè, Tết nửa năm, Tết Đoan dương, là dịp mọi nhà háo hức chuẩn bị những món ăn truyền thống đặc sắc. Theo quan niệm xưa, ngày này không chỉ để thưởng thức ẩm thực mà còn là cách để "giết sâu bọ", tẩy sạch âm khí, mang lại sức khỏe và may mắn cho cả gia đình.
Năm 2024, Tết Đoan ngọ diễn ra vào ngày 5/5 Âm lịch, tức thứ Hai, ngày 10/6 Dương lịch. Dù không cần mâm cỗ cao đầy hay cỗ mặn phức tạp, nhiều gia đình vẫn chuẩn bị mâm lễ cúng hoa quả gọn gàng, đơn giản để dâng lên Gia tiên và cầu mong sức khỏe cho cả gia đình.
Bánh tro, cơm rượu, hoa quả... là những món không thể thiếu. Mỗi món ăn không chỉ đậm nét văn hóa mà còn ẩn chứa nhiều ý nghĩa kỳ diệu. Bạn đã chuẩn bị gì cho Tết Đoan ngọ này chưa? Hãy cùng khám phá và tận hưởng hương vị truyền thống trong mâm cúng Tết Đoan ngọ để cảm nhận trọn vẹn ý nghĩa của ngày hội "giết sâu bọ" này.
Khung giờ vàng để cúng Tết Đoan ngọ
Theo chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà, các khung giờ đẹp để tiến hành nghi lễ cúng Tết Đoan ngọ năm 2024 như sau:
Giờ đẹp nhất là giờ Nhâm Ngọ từ 11h đến 13h. Sớm hơn có giờ Canh Thìn từ 7h đến 9h.
Muộn hơn có giờ Quý Mùi từ 13h đến 15h. Cuối cùng trong ngày là giờ Bính Tuất từ 19h đến 21h.
Theo quan niệm dân gian, mọi người thường thắp hương theo số lẻ. Do đó, gia chủ có thể thắp 1 hoặc 3 nén tùy thuộc vào không gian thờ cúng.
Giờ đẹp nhất là giờ Nhâm Ngọ từ 11h đến 13h. Sớm hơn có giờ Canh Thìn từ 7h đến 9h.
Tết Đoan ngọ nên cúng gì?
Nếu như Tết Hàn thực mọi người làm bánh trôi bánh chay, Tết Nguyên đán làm bánh chưng bánh dày, thì Tết Đoan ngọ trong mâm lễ của mọi nhà không thể thiếu được những đĩa hoa quả đặc trưng của mùa như vải, mận và cơm rượu nếp hoặc rượu cẩm.
Quả tươi Tết Đoan ngọ không chỉ là dấu ấn của nét văn hóa truyền thống mà còn là khoảnh khắc mọi nhà quây quần bên mâm lễ hoa quả, cúng dâng lên tổ tiên, thể hiện lòng thành kính và mong muốn đẩy lùi điều xui xẻo, bệnh tật. Mâm cúng ngày này không thể thiếu vải thiều thơm lừng, mận chín mọng, đại diện cho sự đầy đủ và phong phú.
Những loại quả này không chỉ góp phần làm phong phú thêm cho mâm cúng với hương vị chua ngọt quyến rũ mà còn được tin là có khả năng "xua đuổi sâu bọ", mang lại sức khỏe và sự an lành cho gia đình. Vậy nên, đừng quên sắm sửa những loại quả đặc trưng này để mâm cúng Tết Đoan ngọ của bạn thêm phần trọn vẹn và ý nghĩa.
Hoa tươi Mâm cúng Tết Đoan ngọ là bức tranh sinh động của sắc màu và hương thơm, mà các loại quả chỉ là phần khởi đầu của một mâm lễ cúng may mắn. Không gian ngày Tết Đoan ngọ thêm phần linh thiêng và rực rỡ nhờ những đóa hoa tươi thắm được chọn lọc cẩn thận để dâng lên tổ tiên. Hoa sen, với vẻ đẹp thuần khiết và thanh tao, khoe sắc trong tiết trời mùa hè.
Bạn có thể chiêm ngưỡng những cánh sen trắng tinh khôi, những bông sen hồng rực rỡ, hay những hoa sen quan âm cổ kính được tỉ mỉ gấp cánh, tạo nên những đĩa hoa và bình hoa đầy sức sống, tỏa hương thơm nức. Bên cạnh đó, các loại hoa khác như hoa nhài, hoa ngọc lan, hoa cau, hoa móng rồng, hoa mẫu đơn đỏ,... cũng được bày biện trên mâm lễ cúng. Nhiều gia đình còn thêm vào mâm lễ những quả phật thủ đẹp mắt, da xanh căng bóng.
Mâm cúng Tết Đoan ngọ là bức tranh sinh động của sắc màu và hương thơm.
Cơm rượu nếp cái/nếp cẩm Trong không khí ngày Tết Đoan ngọ, không thể không nhắc đến hương vị "thần thánh" của rượu nếp cái hoặc nếp cẩm - vật phẩm không chỉ thấm đượm bản sắc văn hóa mà còn là biểu tượng của ngày Tết này.
Chỉ một miếng nhỏ cơm rượu nếp cũng đủ để bạn hòa mình vào không khí "diệt sâu bọ". Một bát rượu nếp cái nồng nàn, đặt bên cạnh những lễ vật khác trên mâm cúng, đã đủ để thể hiện lòng thành và sự tôn kính của con cháu đối với tổ tiên. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng, trong ngày này, nên ăn một lượng cơm rượu vừa phải, nếu ăn nhiều quá sẽ bị say.
Bánh tro Cũng giống như bánh chưng có quanh năm, bánh tro cũng vậy. Tuy nhiên, loại bánh này đặc biệt hơn vào ngày Tết Đoan ngọ. Người ta thường chọn mua bánh tro để bày biện trong mâm cúng dâng tổ tiên, sau đó cùng người thân trong gia đình thưởng thức.
Bánh tro được làm từ những hạt gạo nếp chọn lọc, mềm dẻo và thơm lừng. Đặc biệt, lá chít tự nhiên được sử dụng để gói bánh không chỉ giúp món ăn này thu hút ánh nhìn bởi màu vàng hổ phách tươi tắn mà còn giữ được hương vị thơm ngon, đậm đà. Thưởng thức bánh tro cùng mật mía – loại mật có độ sánh mịn, hương thơm nhẹ nhàng và màu vàng sậm quyến rũ – tạo nên một sự kết hợp hoàn hảo và đẹp mắt.
Một số lễ vật khác Thông thường, mâm lễ cúng ngày Tết Đoan ngọ rất đơn giản, chỉ có hoa quả, cơm rượu và bánh tro. Dẫu vậy, nhiều chị em nội trợ cũng không ngại bày biện sao cho mâm cúng của mình thêm đẹp mắt. Nhiều người cũng bày thêm xôi đậu, xôi gấc, bánh đậu xanh, thạch đậu, bánh xu xê, bánh cốm, rượu trà...
