Mâm cúng Tết Đoan Ngọ truyền thống không thể thiếu rượu nếp và các loại trái cây có vị chua, nhưng không phải ai cũng hiểu hết ý nghĩa của nó. Tết Đoan Ngọ, hay còn gọi là Tết diệt sâu bọ, thường diễn ra vào giờ Ngọ của ngày 5 tháng 5 Âm lịch mỗi năm, và năm nay đúng vào thứ Hai, ngày 10 tháng 6 theo lịch dương.
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ truyền thống không thể thiếu rượu nếp và các loại trái cây có vị chua, nhưng không phải ai cũng hiểu hết ý nghĩa của nó.
Dịp này, người dân thực hiện nghi lễ bắt sâu bọ và tiêu diệt các loại sâu bệnh hại cây, với mong muốn mùa màng được bội thu. Theo tín ngưỡng dân gian, ngày Tết Đoan Ngọ là thời điểm các loại sâu bọ và ký sinh trùng trong cơ thể trở nên hoạt động, cung cấp cơ hội để loại bỏ chúng.
Cơm rượu, một món ăn đặc trưng của ngày này, kết hợp hài hòa các hương vị cay, nóng, ngọt, chua, và đắng, được cho là có khả năng tiêu diệt sâu bọ và ký sinh trùng. Người xưa tin rằng ăn cơm rượu khi đói sẽ “say” sâu bọ, khiến chúng chết.
Nhìn từ khía cạnh khoa học, cơm rượu được làm từ gạo nếp, giàu vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin B và chất xơ, giúp tăng cường sức khỏe và phòng chống bệnh tim mạch, cao huyết áp.
Nhìn từ khía cạnh khoa học, cơm rượu được làm từ gạo nếp, giàu vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin B và chất xơ, giúp tăng cường sức khỏe và phòng chống bệnh tim mạch, cao huyết áp.
Tết Đoan Ngọ có nguồn gốc từ một truyền thuyết về một ông lão tên Đôi Truân, người đã hướng dẫn nông dân cách tổ chức lễ cúng đơn giản để đuổi sâu bọ sau mùa màng thành công. Kể từ đó, người dân hàng năm đều tổ chức Tết Đoan Ngọ để tưởng nhớ công lao của ông.
Sự khác nhau của cơm rượu mỗi miền:
Miền Bắc: Cơm rượu thường làm từ nếp cẩm, tạo ra hương vị đặc trưng của vùng Tây Bắc.
Miền Trung: Cơm rượu thường được ép thành từng khối.
Miền Nam: Cơm rượu được vo tròn.Dù có sự khác biệt về hình thức chế biến, cơm rượu ở các miền đều nhằm mục đích diệt sâu bọ và phòng trừ dịch bệnh trong dịp Tết Đoan Ngọ.
Cơm rượu nếp hay rượu nếp được lên men từ gạo nếp trong khoảng 3 ngày. Gạo nếp sử dụng phải là loại nếp cẩm hoặc nếp cái hoa vàng, đều giàu dinh dưỡng. Men rượu làm từ thảo dược có đặc tính cay, nóng, giúp thủy phân tinh bột thành đường và lên men thành rượu. Cơm rượu chứa lượng cồn thấp, khó gây cảm giác say xỉn như rượu thông thường.
