Trong các loại cá bán ngoài chợ Việt thì cá rô phi là loại cực kỳ phổ biến vì loại cá này nuôi dễ và phát triển nhanh, tăng số lượng mạnh mẽ, sinh đẻ nhiều. Hầu hết từ chợ quê tới phố từ siêu thị tới chợ dân sinh, chợ tạm, ở đâu cũng có cá rô phi. So với loại cá khác thì rô phi thuộc hàng cá giá rẻ, phi lê thành thịt cá dễ dàng nên nhiều người ưa chuộng để chế biến thành các món chiên rán... Cá rô phi thường có giá 40-50.000/cân trong khi cá chép, cá diếc, cá trắm thường phải từ 70.000 trở lên. Cá rô phi là loài cá có tốc độ sinh sản nhanh nhất hiện nay và chúng dễ nuôi, ăn tạm sống ở khắp nơi.
Trên thế giới, nếu rô phi được nuôi sạch sẽ thì chúng cũng nhiều ưu điểm. Ưu điểm lớn nhất của cá rô phi so với các loại cá khác là giàu collagen. Collagen là protein rất quan trọng trong cấu trúc da và xương, giúp chúng ta khỏe mạnh. Collagen trong da cá rô phi rất quý và được nghiên cứu để ứng vào y tế. Hơn nữa collagen tập trung nhiều ở da cá và phấn thịt thì ít hơn. Collagen trong cá lại không biến đổi so với collagen của các loại khác. Cá rô phi cũng giàu omega-3, nằm chủ yếu ở bụng cá, mỡ cá. Thế nhưng khi chế biến cá rô phi thì lại hay bị bỏ da, chỉ ăn thịt.
Ngoài các đặc điểm rẻ, dễ chế biến, nhiều thịt, cá rô phi lại thuộc nhóm cá dễ "nhiễm bẩn" hàng đầu hiện nay.
Cá rô phi dễ nhiễm bẩn vì chúng thuộc dòng ăn tạp dễ sống
Cá rô phi có đặc tính là sống trong môi trường nước thải nên ở tự nhiên chúng có thể nhiễm khuẩn do sống nơi bẩn cống rãnh. Rô phi nuôi thì có thể được cho ăn bởi phân gà và không cần giữ ao sạch như cá khác. Đó chính là lý do khiến cá rô phi có nguy cơ nhiễm bẩn hơn các loại cá khác. Rô phi cũng là loại sinh trưởng đàn nhanh nên có thể bị áp dụng biện pháp giảm đẻ để tăng trọng lượng tăng năng suất kinh tế. Hỡn nữa cá rô phi dễ sinh đẻ nên có thể bị can thiệp giảm sinh đẻ để tăng chất lượng thịt để đạt năng suất bán.
Khi cá được nuôi trong môi trường nhiễm bẩn thì chúng có thể bị nhiễm ký sinh trùng, kim loại nặng và nhiều tạp chất khác nên có thể ảnh hưởng tới người ăn, đặc biệt khi hế biến không cẩn thận không diệt khuẩn tốt hoặc lây nhiễm chéo. Do vậy bạn không nên lạm dụng quá nhiều cá rô phi và khi mua, khi chế biến cần phải chú ý để đảm bảo vệ sinh.
Cách dùng cá rô phi an toàn và phát huy lợi, giảm thiệt hại
Vì đặc thù trên của cá rô phi nên bạn cần chú ý khi ăn cá rô phi là rẻ, nhiều collagen, dễ phi lê thịt nên việc nhiều người lựa chọn loại cá này cũng dễ hiểu nhưng để ăn rô phi an toàn bạn nên lưu ý:
- Không nên ăn quá thường xuyên loại cá này
- Nên chọn mua rô phi tự nhiên hơn rô phi nuôi. Cá rô phi tự nhiên sẽ có con to con nhỏ không đều đàn như cá nuôi
- Khi làm cá rô phi cấn cạo sạch vẩy và màng đen trong bụng cá, đó là bộ phận tích chất bẩn nhiều nhất. Bạn nên rửa chúng ra nước muối và rượu để khử khuẩn. Khi rửa cá tại nhà cần chú ý làm gọn gàng tránh để bắn nước lung tung sẽ gây nhiễm khuẩn chéo
- Khi chế biến cần nấu chín kỹ cá rô phi vì đã có trường hợp nhập viện do ngộ độc từ vi khuẩn trong cá rô phi nấu chưa chín kỹ.
- Khi ăn nên ăn cả da cá và thịt bụng cá mới giữ được những ưu điểm của cá rô phi.
- Thỉnh thoảng ăn cá rô phi chứ không nên ăn quá thường xuyên
- Tuyệt đối không dùng cá rô phi làm gỏi cá.
Phần đầu cá rô phi thường chứa nhiều vi khuẩn do đó nếu ăn thì cần làm sạch nấu kỹ, nếu cấp đông nên gói gọn trong bì túi riêng để tránh nhiễm khuẩn sang thực phẩm khác.
