Vùng biển Quỳnh Lưu, Nghệ An có một thứ đặc sản có tên rất lạ là rau cạo. Đây là loại rau mọc tự nhiên trên các ghềnh đá. Mỗi khi thủy triều xuống, người dân làng biển lại mang đồ nghề ra cao nên nó mới có tên gọi là rau cạo.
Bà Điểm – một người dân địa phương cho biết mùa rau cạo kéo dài từ khoảng tháng 2 đến tháng 5 dương lịch. Đối với người dân làng biển thì để tìm được loại rau này không khó bởi vì họ biết vùng biển nào mới có vào thao tác cạo như thế nào để tránh các hạt sạn, ốc, đá dính vào rau.
Bà Điểm nói: “Đầu mùa người dân lấy ít nên giá rau cạo khoảng 150.000 đồng/kg. Đến giữa mùa nhiều người tập trung rủ nhau đi cạo thứ rau dại về bán nên giá giảm còn 70.000 – 80.000 đồng/kg. Mỗi tháng đi cạo rau, tôi kiếm thêm được vài triệu đồng”.
Cũng theo lời bà Điểm, thứ rau dại này chỉ có ở vùng biển Quỳnh Lưu và bà con thường đi lấy rau tập trung ở các xã Quỳnh Long, Tiến Thủy… Muốn làm được công việc này đòi hỏi con người phải có độ “gan lỳ” với sóng và phải thật chịu khó bởi loại rau này chỉ mọc ở những nơi ẩm ướt như rêu.
Vào mùa rau cạo, người cạo được nhiều nhất khoảng 3-5kg, thu nhập từ 300.000 – 400.000 đồng/ngày. Rau cạo xong sẽ được rửa sơ qua ở biển rồi mang về nhà rửa sạch, lọc sạn, cát rồi mới mang ra chợ bán.
Bên cạnh rau tươi người dân còn làm rau cạo khô và bán với giá khoảng 300.000 đồng/kg. Trước tiên rau cạo được phơi dưới nắng đến khi khô dùng búa sắt hoặc chày gỗ đập cho đá, sỏi lẫn vào rau rơi ra hết. Sau đó rửa sạch nhiều lần rồi phơi khô và nắng nữa là đóng gói. Theo lời người dân địa phương thì khoảng 4kg rau tươi sẽ cho 1kg rau khô.
Trước đây rau cạo được cho là món “nhà nghèo” và ít người biết đến. Tuy nhiên những năm gần đây thứ rau dại này được ví như “lộc trời” ban cho người dân vùng biển Quỳnh Lưu. Hiện nay chúng là đặc sản làm thành nhiều món ăn ngon, hấp dẫn, xuất hiện cả trong các nhà hàng, quán ăn và được thực khách ưa chuộng.
Từ rau cạo có thể chế biến thành bánh ăn ghém với các loại rau, quả hoặc nấu canh có hương vị ngọt ngào.
Trong số các món từ rau cạo, nổi tiếng nhất phải kể tới bánh rau cạo. Có người thích ăn bánh trộn hành phi vàng ruộm, có người thích chấm tương hoặc muối súp nhưng đúng điêu nhất là phải ăn bánh cùng cá kho. Thứ bánh này giờ đây còn xuất hiện cả trong đám cưới, đám giỗ hay dùng làm quà cho những người ở phương xa.
