Cá dầu hay còn gọi tép dầu là loại cá nhỏ bằng ngón tay, kích thước dài tầm 7-8cm, chiều ngang bằng ngón tay. Thân cá mỏng, vảy nhỏ bóng sáng ánh bạc. Thân cá mềm, xương mềm nên có thể ăn nguyên con mà không sợ hóc. Loại cá này trước đây là cá nhỏ chỉ người nghèo mới ăn nhưng bây giờ thành đặc sản nhiều nhà hàng.
Tép dầu được hợp tác xác khai thác làm thành cá khô xuất khẩu đi nước ngoài. Đặc sản tép dầu của vùng Vĩnh Phúc, Sơn Lan, Hòa Bình... được nhiều người ưa chuộng khi làm thành món cá chiên cuốn lá lốt. Ở nhiều chợ bây giờ cũng bán tép dầu. Loài cá này so với các loại cá khác rất rẻ chỉ tầm 50.000 - 60.000đ một cân.
Tép dầu là loại cá nhỏ mềm nên dễ ăn cho cả người già và trẻ nhỏ. Cá tép dầu giàu omega 3 và canxi. Theo kinh nghiệm dân gian ăn cá nguyên con sẽ cung cấp nhiều dinh dưỡng và canxi.
Đặc biệt tép dầu là loại cá tự nhiên, không nuôi được nên ăn rất an toàn và ngon, không bị tanh, không nhiều dư lượng chất chăn nuôi.
Vài năm trở lại đây, cá tép dầu được tỉnh Sơn La đưa vào sản phẩm đặc sản, nằm trong danh sách sản phẩm OCOP của địa phương, chế thành cá khô và bán với giá 200.000đ.
Theo khuyến cáo của nhiều chuyên gia dinh dưỡng các loài cá ăn được cả da, cả xương sẽ tốt hơn để dung nạp dinh dưỡng. Xương cá giàu canxi giúp bổ sung canxi cho trẻ em, phụ nữ mang thai, phụ nữ giai đoạn mãn kinh.
Da cá là nguồn cung cấp collagen rất tốt giúp tăng cường cấu trúc da và xương.
phần bụng cá là nơi dự trữ dinh dưỡng đa dạng nhất so với các bộ phận khác của con cá.
Chính vì thế khi ăn cá dầu, ăn được cả con nên rất tốt về mặt dinh dưỡng, giúp chúng ta tận dụng tối đa collagen, canxi, omega trong cá. Trong khi đó giá cá dầu tại các chợ rất rẻ.
Chế biến cá dầu
Món ăn nổi tiếng nhất là cá dầu chiên cuốn lá lốt chấm mắm:
Chuẩn bị: cá dầu làm sạch có thể cắt bỏ đầu, cẩn thận tránh vỡ mật có thể gây vị ngăm ngăm đắng. Mang cá dầu ngâm với nước gạo hoặc nước muối cho sạch. Sau đó để ráo nước.
Lá lốt ăn sống nên chọn loại lá lốt bánh tẻ không già không non ăn sẽ ngon không bị hăng hay bị chát.
Cách chiên cá
Cá để ráo nước hoặc dùng giấy thấm cho khô nước. Cho dầu vào chảo đun cho nóng. Để không bị bắn dầu bạn có thể vẩy một ít bột bắp lên cá hoặc thả bột bắp vào chảo dầu. Dầu nóng thì thả cá vào chiên cho vàng 1 mặt thì lật lại để vàng mặt kia. Cá dầu dễ chín và dễ giòn nên không cần chiên quá kỹ sẽ giảm độ ngọt.
Pha nước chấm:
Bạn có thể dùng nước mắm nguyên chất cho thêm vài lát ớt, vắt thêm cốt chanh, thêm chút hạt tiêu xay.
Nếu thích nước chấm chua ngọt thì pha theo tỷ lệ: 1 đường, 1 mắm, 1 chanh, 5 nước lọc. Sau đó thêm tỏi ớt, tiêu băm nhỏ.
Dùng lá lốt rửa sạch để ráo nước, cuốn cá và chấm nước mắm, bạn sẽ có một món ăn cực ngon.
