Bên cạnh việc lựa chọn rau phù hợp với khẩu vị của gia đình thì nỗi lo về tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật luôn được đặt lên hàng đầu. Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh – Chuyên gia về Công nghệ sinh học và Thực phẩm, rất khó để đưa ra kết luận chính xác về loại rau này tồn dư nhiều hóa chất, loại nào ít hóa chất. Có loại rau hôm nay kiểm tra, xét nghiệm tồn dư nhiều nhưng hôm khác lại không tồn dư.
Theo tổng kết đánh giá, kết quả thực hiện kiểm định xét nghiệm thì một số loại rau củ quả có nguy cơ tồn dư nhiều hóa chất là những loại mọi người hay chọn mua nhiều như các loại rau cải, quả họ đậu đỗ, dưa chuột, cà chua,…
Vậy có loại rau củ quả nào ít hoặc không bị tồn dư hóa chất không? Theo PGS Nguyễn Duy Thịnh điều này cũng không thể khẳng định chắc chắn 100%. Nhưng dựa vào đặc tính sinh trưởng, phát triển và cả nhu cầu sử dụng, khi đi chợ mọi người có thể lựa chọn một số loại rau củ được cho là an toàn hơn mà nguồn dinh dưỡng lại rất dồi dào.
Dựa vào đó, các loại rau củ như rau hẹ, củ sen, củ niễng, khoai sọ,… là những loại không hoặc ít tồn dư hóa chất. PGS Thịnh chia sẻ: “Các loại rau này phần vì dễ gieo trồng, dễ phát triển như rau hẹ hoặc chỉ có theo mùa như khoai sọ, củ niễng. Đặc biệt, củ sen, ngó sen chỉ có theo mùa và không thể dùng hóa chất để kích thích được”.
Rau hẹ
Đây là loại rau quen thuộc, được trồng rộng rãi ở rất nhiều nơi, cùng họ với hành nhưng ít được dùng. Rau hẹ cũng ít thấy bán ở ngoài chợ nên khả năng bị tồn dư hóa chất là rất thấp.
Nhà khoa học – lương y Bùi Đắc Sáng (Hội Đông y Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) cho biết hẹ là loại cây mọc dại được sử dụng là món ăn và cũng là bài thuốc chữa bệnh. Trong y học cổ truyền, hẹ có tính cay, ấm, hơi chua có nhiều tác dụng trong việc hỗ trợ, điều trị bệnh.
Cụ thể, rau hẹ có tác dụng giúp thông khí, hạ khí đầy ở bụng, điều trị đau bụng do lạnh. Bên cạnh đó, có thể dùng cho phụ nữ bị rối loạn kinh nghiệm, người bị thương ứ máu, chảy máu cam,… Hẹ cũng là món ăn, bài thuốc hỗ trợ điều trị yếu sinh lý ở nam giới rất hiệu quả.
Củ sen
Củ sen chỉ có theo mùa và thường không có tồn dư hóa chất. Củ sen bán ngoài chợ thường là loại tươi, mua về có thể dùng ngay để chế biến thành các món ăn, bài thuốc. Bạn cũng có thể sơ chế, phơi hoặc sấy khô để dùng dần mà không hề ảnh hưởng đến chất lượng cũng như giá trị dinh dưỡng.
Trong y học cổ truyền, củ sen và hạt sen được dùng nhiều nhất. Loại củ này có tác dụng tốt trong điều trị thiếu máu, tăng nhu động ruột, cải thiện sức khỏe tim mạch, hỗ trợ giảm cân. Bên cạnh đó, loại củ này còn rất giàu các loại vitamin và khoáng chất, nhất là vitamin C nên khi kết hợp chế biến thành món ăn rất tốt cho cơ thể.
Củ niễng
Loại củ này chỉ có theo mùa, được trồng nhiều ở vùng đồng bằng Bắc bộ nhất là Nam Định và thường mọc chìm dưới nước hoặc chỗ có nhiều bùn. Vì vậy mà chúng ít bị tác động của thuốc bảo vệ thực vật khi gieo trồng và chăm sóc.
Thường thì thương lái sẽ đặt mua củ niễng tại ruộng, ít bán ở các chợ. Vậy nên mọi người khi đi chợ nếu có củ niễng thì nên mua ngay về chế biến món ăn cho gia đình, vừa đảm bảo an toàn, vừa nhiều giá trị dinh dưỡng.
Theo y học hiện đại, củ niễng có nhiều protein, lipid, carbohydrate, canxi, sắt, photpho,… và các vitamin A, B1, B2, B6, C, D, E, K, carotene… Còn trong Đông y, củ niễng có thể dùng để chữa sốt và kiết lỵ, chữa đau dạ dày, bị nhiệt và tốt cho những người bị bệnh đái tháo đường, cao huyết áp.
Tuy nhiên, ông Sáng cũng khuyến cáo: “Dù có thể ăn sống được nhưng mọi người tốt nhất nên nấu chín trước khi ăn, vì củ này phát triển dưới nước hoặc bùn, dễ bị nhiễm các loại ký sinh trùng có hại cho cơ thể”.
