Khi bày biện đồ cúng, đặc biệt vào các dịp lễ hay tuần rằm quan trọng thì thường không thể thiếu gà cúng hoặc lợn quay cả con, thủ lợn. Nếu bày mâm cỗ mời gia tiên về ăn như trong ngày giỗ chạp, Tết nhất thì nếu có những món vịt, ngan, chó, mèo, bò, trâu trong mâm cơm đãi khách nhưng trong mâm cơm cúng thì cũng thường không đặt các món đó vào, mà sẽ chủ yếu là khoanh giò, đĩa chả, tô canh măng, đĩa nộm, đĩa nem, gà chặt, rau củ xào, canh bóng bì... Tại sao lại có như vậy?
Vì sao gà và lợn được chọn là linh vật trong lễ cúng tế?
Từ xa xưa người Việt nuôi trâu bò để cày ruộng, chó mèo để giữ nhà, lợn, gà ngan vịt lấy thịt ăn. Việc trâu bò to lớn không thể giết mổ thường xuyên và là sức lao động nên quanh năm may ra mới có lần giết trâu bò. Bởi thế truyền thống xa xưa không có dâng cúng trâu bò.
Còn trong họ gia cầm, ngan gà, vịt thì xuất phát thời xa xưa gà cũng phổ biến hơn ngan, vịt. Hơn nữa gà trống là một linh vật mang tính oai vệ, và tiếng gáy gà trống rất linh thiêng. Gà trống biểu tượng cho sự kết nối giữa thần linh và con người. Tiếng gáy của gà trống báo hiệu ngày mới, đánh thức vạn vật. Cúng gà trống để thể hiện kết nối giữa con người với thần tiên, tổ tiên. Gà trống mang biểu trưng phong thủy và tâm linh cao. Trong khi đó ngan, vịt lạch bạch, chậm chạp không oai vệ, lại hay xì xoẹt không mang tính biểu trưng tốt lành. Tiếng kêu của ngan vịt lại không hay và đồng âm với những từ không tốt lành.
Còn lợn là một sinh vật biểu tượng cho sự phồn thực thịnh vượng nhàn nhã, sung túc. Nên cúng lợn cầu mong cho sự phồn vinh, và thể hiện sự hiến tế cho thần linh.
Hơn nữa thịt trâu, bò chó, mèo, ngan,vịt có mùi hôi nên không được mang đi cúng, bởi mùi của chúng được xem là không thanh sạch để cúng tế. Lợn gà dâng lên gia tiên làm món ăn thì cũng là những loại thịt phổ biến gần như không gây dị ứng. Trong khi đó trâu bò chó ngan, vịt thì nhiều người không ăn được, nên đặt lên ban thờ nhiều thần, nhiều vị gia tiên tiền tổ có thể không hợp lý.
Chính bởi thế nên in sâu trong truyền thống người Việt thì chỉ gà và lợn trở thành vật phẩm cúng.
Dâng cúng vịt gà , ngan ngỗng, trâu chó mèo có bị xui rủi?
Theo quan niệm truyền thống thì ngan, vịt, bò, trâu, chó không mang biểu trưng phong thủy với tư cách đồ cúng và tâm linh kết nối nên không dùng cúng mang ý nghĩa linh vật. Tuy nhiên nếu khi dâng mâm cơm cúng, trong đó có các món làm từ thịt bò, trâu, ngan, vịt đặt trên đĩa thì chúng xem như một món ăn dâng gia tiên, chứ không mang ý nghĩa linh vật. Thế nên cũng tùy theo gia đình mà cảm thấy điều đó có kiêng kỵ hay không. Tuy nhiên ban thờ thần linh và gia tiên cũng rất chú trọng về việc sạch sẽ và tránh những mùi khó chịu. Thế nên tốt nhất là bạn nên cẩn trọng khi dâng cúng những thực phẩm này. Hơn nữa, nếu gia tiên và thần linh đã không quen dùng những món ăn này thì việc cúng cũng như vô nghĩa, thừa thãi, thậm chí như thế có thể bị xem là không chỉn chu. Vậy thì tốt nhất khi đã dâng cúng xôi, gà lợn, hoa quả thì không nên dâng thêm những thứ chó mèo ngang ngỗng, vịt.
Việc thờ cúng thần linh và gia tiên có những kiêng kỵ nhiều hơn thờ Phật nên do đó bạn không nên đi trái với truyền thống và kinh nghiệm lâu đời của các cụ, vì cũng không tạo ra ý nghĩa gì trong lễ cúng.
*Thông tin mang tính tham khảo chiêm nghiệm
