Loại rau được nhắc tới chính là rau tía tô. Tía tô là loại rau thơm phổ biến và rất rẻ ở Viêt Nam. Chỉ cần ném một vài hạt xuống đất thì tía tô mọc lên um tùm. Cây già hoa quả rụng mùa xuân tới tía tô lại mọc đầy và sống rất dễ không phải phun thuốc... Lá tía tô có tinh dầu thơm nên không bị sâu bọ quấy phá do đó rất an toàn, hầu như không phun thuốc. Người Việt chủ yếu dùng tía tô làm gia vị trong một số món ăn mà không biết rằng loại rau này cực nhiều công dụng.
Tại Việt Nam tía tô rất rẻ, chỉ vài nghìn đồng được bó lá to. Tại Nhật Bản thì lá tía tô bán rất đắt, tính ra tới cả nghìn đồng một lá, thậm chí có một số nguồn tin cho thấy lá tía tô to ở Nhật có giá 700 đồng một lá. Tía tô không thể thiếu trong ẩm thực Nhật bản như sushi, sashimi, salad, tempura, mì… bởi chúng cần lá tía tô để cuốn. Có lẽ chính vì thế nên tía tô ở Nhật bán theo lá. Trong tiếng nhật tía tô có tên là shiso còn được gọi là lá hồi sinh. Đó là bởi tía tô có rất nhiều công dụng với sức khỏe.
Ngoài việc sử dụng làm rau thơm ăn sống, lá tía tô còn giúp gia tăng mùi vị cho nhiều món ăn từ ốc, lươn… Loại cây này cũng được dùng nấu nước uống, nấu nước xông giải cảm. Tuy nhiên đa phần người dân Việt Nam vẫn chỉ dùng chúng như một loại gia vị thỉnh thoảng nêm thêm vào món ăn đặc trưng. Trong khi đó thực chất tía tô có thể sử dụng hàng ngày như tắm gội, dùng để gội đầu rửa mặt, hãm hoặc nấu làm nước uống.
Công dụng của tía tô với sức khỏe
Khử trùng, tiêu độc: Lá tía tô có tinh dầu kháng khuẩn tốt nên thường dùng với công dụng diệt khuẩn. Nó được dùng làm lớp phủ cùng với củ cải daikon trong gói sashimi không chỉ để tạo màu mà còn vì nó mang lại cho món ăn mùi thơm nồng nàn độc đáo. Shiso rất giàu polyphenol với đặc tính chống oxy hóa, làm dịu mùi cá sống. Ngoài ra, tác dụng chống oxy hóa của loại lá này còn có tác dụng ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm. Do đó khi ăn các món hải sản sống không thể thiếu tía tô để tiệt trùng, tăng hương vị tránh ngộ độc
Giải cảm làm đẹp: Người Việt Nam cứ khi cảm sẽ nấu cháo lá tía tô và đó là kinh nghiệm hay lưu truyền nhiều đời. Còn phụ nữ Nhật Bản còn dùng tía tô để giải nhiệt và làm đẹp, tắm trắng, làm mờ nếp nhăn. Phương pháp tắm trắng bằng tía tô rất nổi tiếng từ Nhật sang. Tía tô bây giờ là nguyên liệu trong nhiều thực phẩm sản phẩm chức năng trị mụn, vệ sinh...
Trong Đông y, tía tô có vị cay, tính ấm, không độc. Hương vị của tía tô được đánh giá như là sự pha trộn giữa hồi hương, cam thảo, quế và bạc hà sát khuẩn.
Tía tô có công dụng giải cảm mạo do phong hàn và làm cho cơ thể ra mồ hôi hạ nhiệt.
Trong công nghệ thực phẩm tía tô được chiết xuất lấy tinh dầu còn trong đời sống hàng ngày có thể dùng tía tô theo các cách như: làm rau sống, hoặc ăn kèm với các loại rau sống khác, hay nấu cháo giải cảm, nấu canh cua, nấu ốc, thái nhỏ trộn vào món nộm, hay đun cùng nước uống. Tía tô cũng giàu chất chống oxy hóa và hàm lượng Vitamin K, A và C cao, giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào cơ thể do các gốc tự do gây ra giúp làn da căng mịn sáng hồng. Tìa tô cũng dùng để tắm trắng và trị mụn nhọt ngoài da rất tốt.
Hỗ trợ giảm cân: Axit rosmarinic trong lá tía tô có tác dụng ngăn chặn quá trình hấp thụ đường và chất béo. Uống nước lá tía tô giúp hỗ trợ quá trình giảm cân và thúc đẩy trao đổi chất tốt hơn.
Điều hòa ổn định đường huyết: Trong tía tô có axit rosmarinic và axid chlorogenic giúp ngăn chặn sự gia tăng lượng đường trong máu, giảm sự hấp thụ đường cũng như chất béo, giảm nguy cơ xảy ra các biến chứng đái tháo đường.
Chống viêm: Nước lá tía tô giúp cải thiện lưu thông máu và bảo vệ cơ thể khỏi sự sưng tấy. Axit rosmarinic trong lá tía tô giúp điều trị ngộ độc thực phẩm, thích hợp để kiểm soát bệnh hen suyễn và viêm khớp.
Chăm sóc sức khỏe răng miệng: Một nghiên cứu của Đại học Asahi (Nhật Bản) cũng cho thấy lá tía tô có thể ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn bất lợi trong miệng. Do đó bạn có thể nấu nước lá tía tô để súc miệng và uống hàng ngày.
