1. Không bao giờ công nhận công sức của con
Mong muốn lớn nhất của một đứa trẻ thường là được cha mẹ công nhận và khẳng định. Tuy nhiên, nhiều cha mẹ thường cảm thấy lo ngại rằng việc khen ngợi có thể làm cho con tự kiêu, do đó họ có thể lờ đi hoặc phủ nhận những nỗ lực của con.
Thực tế, với trẻ thơ, sự công nhận từ phía cha mẹ có thể mang lại niềm hạnh phúc và động lực mạnh mẽ để phát triển. Cho dù không có sự công nhận từ bên ngoài, chỉ cần được cha mẹ chú ý và đánh giá, trẻ đã có thể cảm thấy hạnh phúc và có động lực để tiến bước.
Tuy nhiên, không phải tất cả đứa trẻ đều có cơ hội này. Một số trẻ thường xuyên bị cha mẹ phớt lờ, điều này gây nên nỗi buồn và làm cho họ thiếu cảm giác an toàn. Họ thường cảm thấy tự ti, nghĩ rằng bản thân mình không đủ xuất sắc, thậm chí ngay cả những người thân yêu nhất cũng không thấy hài lòng.
Bác sĩ và chuyên gia tâm thần học nổi tiếng Alfred Adler từng nói: "Đứa trẻ hạnh phúc sẽ sử dụng thời thơ ấu để hàn gắn những vết thương trong cuộc sống. Đứa trẻ không hạnh phúc sẽ dành cả cuộc đời để chữa trị những tổn thương từ thời thơ ấu."
Nếu tuổi thơ của đứa trẻ là kỷ niệm hạnh phúc và tươi vui, họ thường trở thành những người tự tin và ấm áp, đối mặt với cuộc sống với thái độ tích cực và niềm vui. Ngược lại, nếu cha mẹ phủ nhận, ít nhất làm cho đứa trẻ cảm giác hạnh phúc và niềm vui trong cuộc sống sẽ giảm bớt đi.
2. Bỏ bê tình cảm
Trong quá trình trưởng thành, thái độ của cha mẹ có thể được coi như một tấm gương, là điểm mà trẻ nhìn nhận và cảm nhận về bản thân. Trong giai đoạn quan trọng của tuổi thơ, đặc biệt là từ 0 đến 6 tuổi, sự quan tâm tích cực từ phía cha mẹ đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Khi nhận được sự chăm sóc, yêu thương và sự thấu hiểu từ cha mẹ, trẻ sẽ hình thành niềm tin vào bản thân, cảm thấy quan trọng và xứng đáng nhận được đối xử tốt.
Ngược lại, nếu cha mẹ thường xuyên phớt lờ trẻ, thể hiện sự thờ ơ, hay từ chối quan tâm đến trẻ, đặc biệt là ngăn cản trẻ thể hiện cảm xúc, đây có thể khiến trẻ phát sinh nhiều tâm lý tiêu cực. Trẻ có thể cảm thấy bị bỏ rơi, sợ hãi, lo lắng, và nghi ngờ về giá trị của bản thân.
Chẳng hạn, nếu trẻ muốn chia sẻ điều gì đó với mẹ nhưng mẹ đang bận rộn, việc mẹ không chú ý hoặc giả vờ không nghe có thể khiến trẻ cảm thấy bị bỏ qua. Khi trẻ khóc vì một lý do nào đó, việc cha mẹ tỏ ra bực bội và quát lớn, nhấn mạnh rằng việc khóc không có ý nghĩa, có thể làm tăng cảm giác tự ti và thiếu hấp thụ về giá trị bản thân của trẻ.
Nếu những tình huống như vậy xảy ra thường xuyên, ý thức về giá trị bản thân của trẻ có thể bị tổn thương, vì trẻ không nhận được đủ sự quan tâm và tôn trọng từ phía cha mẹ.
3. Giữ quá chặt kiểm soát đối với cuộc sống của con
Việc duy trì sự điều phối và kiểm soát mọi hành động của trẻ có thể tạo ra một môi trường làm việc không thuận lợi, khiến cho con trở nên không độc lập, phụ thuộc và thiếu tự tin khi phải đối mặt với những thách thức mà không có sự hỗ trợ từ phía cha mẹ.
Vì vậy, thay vì kiểm soát chặt chẽ, cha mẹ nên tạo ra không gian cho trẻ phát triển, khám phá và tự lập. Họ có thể thay đổi hướng tiếp cận bằng cách hỗ trợ, chỉ dẫn và khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động và khám phá kỹ năng mới.
4. Đặt kỳ vọng và yêu cầu quá cao đối với trẻ
Một số cha mẹ thường xuyên đặt ra những kỳ vọng không thể đạt được cho con cái, luôn hài lòng và chê bai mọi khía cạnh của cuộc sống của trẻ, từ việc giữ gìn phòng ngủ đến kết quả học tập, thậm chí là kế hoạch học đại học. Họ mong muốn con phải trở thành những đứa trẻ xuất sắc, không ngừng can thiệp để sửa chữa, bù đắp khuyết điểm, nhằm định hình một bức tranh hoàn hảo hơn cho con cái.
Tuy nhiên, mức độ kỳ vọng quá cao và áp đặt có thể khiến bậc cha mẹ trở nên ám ảnh, yêu cầu không tưởng khiến họ không thể đánh giá đúng về khả năng và thực lực của trẻ. Điều này cũng có thể dẫn đến việc gắn kết điều kiện cho tình yêu của cha mẹ đối với con cái.
