Việt Nam là một đất nước được thiên nhiên ưu đãi với điều kiện khí hậu thuận lợi, cây cối tươi tốt, phát triển quanh năm. Trong đó có những loại thậm chí là rau mọc dại ở khắp vùng quê, được thế giới săn lùng gọi là 'rau trường thọ'.
1. Lá hẹ
Với người Nhật, lá hẹ là loại rau lành mạnh, giúp tăng cường sức khoẻ rất tốt. Đây là loại rau có vị cay, hơi chua, tính ấm, được mệnh danh là rau của thận, tốt cho "cánh mày râu" trong chuyện sinh lý.
Nhờ chứa hợp chất chống viêm mạnh hơn cả thuốc kháng sinh mà rau hẹ có thể sử dụng như một thực phẩm hàng ngày để trị viêm nhiễm phụ khoa cho phụ nữ. Lá hẹ cũng chứa nhiều vitamin và chất xơ thô, tác dụng trong việc cải thiện nhu động đường tiêu hóa, trị táo bón, ngăn ngừa ung thư ruột kết. Đồng thời, lá hẹ có công dụng làm tan huyết ứ, thúc đẩy tuần hoàn máu và giải độc. Thường xuyên sử dụng lá hẹ vào mùa đông, xuân có thể giúp xua tan cảm lạnh, tăng cường thể lực, thúc đẩy tuần hoàn máu, tránh được tình trạng thiếu dương khí.
Mặc dù lá hẹ có nhiều giá trị dinh dưỡng song bạn không nên sử dụng lá hẹ quá nhiều một lúc bởi có thể ảnh hường đến đường tiêu hoá. Tốt nhất là nên ăn kiểm soát ở mức 100-200g/bữa. Lưu ý khi chế biến lá hẹ cần cắt nhỏ và xào lửa to, thao tác thật nhanh. Xào quá lâu sẽ khiến hẹ bị nát, không ngon, đồng thời khiến chất sulfide trong hẹ bị biến chất.
2. Rau tầm bóp
Chắc hẳn ở các vùng quê loại rau tầm bóp này quá quen thuộc, bởi chúng mọc hoang dại ở ngay trong vườn nhà, tường rào, hoặc ngay gần đồng ruộng. Ở một số nước lớn người ta ca ngợi rau tầm bóp với công dụng phòng chống ung thư và chữa bệnh tiểu đường rất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, ở nước ta nhiều người cho rằng đây là loại cỏ dại nên đã loại bỏ nó, không có tác dụng gì.
Y học cổ truyền coi đây là loại cây thuốc nam quý giá, mang lại rất nhiều lợi ích cho người sử dụng. Rau tầm bóp vị hơi đắng, ăn loại rau này thường xuyên giúp tán sỏi, thanh nhiệt, thông đàm, lợi tiểu. Tại một số nơi ở Việt Nam người ta sử dụng rau tầm bóp để ăn hằng ngày. Tuy nhiên họ vẫn không biết tác dụng thực sự của cây rau tầm bóp.
3. Rau càng cua
Rau càng cua là một loài rau thuộc họ hồ tiêu Piperaceae, còn được gọi với những cái tên khác như rau tiêu, quỷ châm thảo, thích châm thảo, đơn kim. Thành phần dinh dưỡng của rau càng cua với 92% nước cùng 8% là các vitamin, khoáng chất như beta caroten (tiền vitamin A), sắt, kali, magiê, vitamin C,…Cụ thể, 100gram rau càng cua cung cấp 24 calo cho cơ thể, gồm: 277mg kali; 224mg canxi; 62mg magiê; 5.2 mg vitamin C. Đây là những chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe con người và cần thiết bổ sung cho cơ thể.
Theo các chuyên gia y khoa, rau càng cua có tác dụng chống viêm, giảm đau nhờ chất prostaglandin tổng hợp, được dùng để trị sốt, ho, đau đầu, cảm lạnh, viêm khớp. Trong đó, loại rau này có tác dụng hạ sốt được so sánh tương đương với thuốc aspirin. Ngoài ra, rau càng cua ngăn chặn một số tế bào ung thư phát triển. Từ đó, có thể dùng nó để bổ sung cho cơ thể với mục đích phòng ngừa, hỗ trợ chống lại căn bệnh này.
4. Rau sam
Thời gian gần đây, nhiều người bất ngờ vì biết giá bán của một khay quả tầm bóp tại Nhật Bản - loại quả hoang dại ở Việt Nam là 700.000 đồng/kg, thì chắc chắn khi biết rằng loại rau dại nữa mà người Việt đang "lãng quên" được người dân ở rất nhiều nước săn lùng. Loại rau dại mọc như cỏ đó chính là cây sam. Đây là loại rau dân dã đồng quê được mệnh danh là "nông dân" vì rất dễ sống, mọc đầy ở trong vườn, ven đường, bờ ruộng và cả những nơi khô cằn nhất.
Cây sam bề ngoài mọng nước, thân bò sát mặt đất với màu hơi hồng đỏ, trơn nhẵn với các lá mọc đối thành cụm tại các đốt hay đầu ngọn, hoa sam màu vàng hoặc đỏ rất đẹp. Rau sam có vị đặc trưng, thanh và hơi chua. Dù được gọi là rau, nhưng ở Việt Nam, người ta thường chỉ coi cây sam như là cây dại và chỉ dùng như một loại rau ăn lá rất hạn chế, thậm chí ở nhiều nơi còn dùng làm thức ăn cho bò.
Tuy nhiên, ở nhiều nước châu u, rau sam rất được yêu thích. Họ dùng trong các món ăn khá phổ biến, người Hà Lan dùng rau sam làm dưa chua, người Pháp cũng rất thích rau sam và chế biến thành nhiều món ăn ngon, hoặc ở Mỹ có món rau sam trộn dầu giấm...Đặc biệt, trong Y học cổ truyền Trung Quốc xem cây rau này là "vị thuốc trường thọ" và được sử dụng để chữa nhiều bệnh.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ và Úc, trong rau sam có chứa nhiều axít béo omega-3 hơn các loại rau ăn lá khác. Nó là một trong số rất ít các loài cây có chứa EPA omega-3 chuỗi dài, có tác dụng rất tốt trong việc ngăn ngừa bệnh tim mạch và tăng cường sức miễn dịch của cơ thể. Đây cũng là loại rau chứa nhiều loại vitamin (chủ yếu là vitamin A, C và một số vitamin B cùng các carotenoit), cũng như các chất khoáng dinh dưỡng như magiê, canxi, kali và sắt...
5. Lục bình
Lục bình mọc đầy ao hồ, kênh rạch, tại khắp các vùng miền ở Việt Nam. Đa phần lục bình được dùng để làm thức ăn cho gà, vịt, lợn. Tuy vậy, ở Nhật Bản, lục bình được bán với giá tương đương gần 20.000 đồng cho một nhánh nhỏ. Người dân mua lục bình trong siêu thị về ăn, làm gỏi, chữa bệnh hoặc dùng để lọc nước.
Bác sĩ cho biết, hoa lục bình có tác dụng lợi niệu, sơ phong, chữa sưng tấy, giải độc và viêm đau như viêm tinh hoàn, viêm hạch bạch huyết, viêm khớp ngón tay, sưng nách, tiêm bị áp xe,…Ngoài ra, thân và lá lục bình có công dụng tiêu viêm và giải độc da, giúp chữa ung nhọt và làm giảm sưng. Theo nghiên cứu của El-Shemy và các cộng sự, chiết xuất từ cây lục bình có đặc tính kháng khuẩn, giúp kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn gram âm và gram dương. Đúng là có quá nhiều bất ngờ về những loại rau tưởng chừng rất bình thường này.
