Xôi là một món ăn vô cùng thân thiết đối với người dân Việt Nam từ món ăn sáng phổ biến cho đến món ăn không thể thiếu trong ngày lễ cưới hỏi, mâm cơm cúng lễ với nhiều loại, màu sắc và kiểu dáng khác nhau. Nhưng để nấu được những đĩa xôi dẻo thơm, bóng bẩy thì vô cùng khó đối với những người không có quá nhiều kinh nghiệm. Đặc biệt, giai đoạn ngâm gạo trước khi nấu xôi là vô cùng quan trọng, không biết cách ngâm ra sao cho đúng dể khi nấu xôi sẽ dẻo thơm, khó bị cứng.
1. Cách chọn gạo nếp ngon và ngâm gạo
Có thể nói, gạo nếp quyết định đến 70% độ ngon của xôi, vì vậy để nấu được xôi ngon thì trước tiên bạn phải chọn được loại gạo nếp ngon trước đã. Khi chọn gạo nếp, bạn nên lựa chọn gạo có màu trắng đục, hạt đều, vỏ ngoài thì căng bóng, không bị gãy hay mủn. Nếu khó nhận biết bằng mắt thường, bạn có thể nhai sống thử vài hạt trước, xem chúng có mang lại vị ngọt tự nhiên và mùi thơm của lúa mới hay không là được. Tuyệt đối, bạn không nên chọn những hạt gạo quá trắng vì ngoại trừ trường hợp dùng thuốc tẩy thì có thể do người bán họ xát quá kỹ, làm cho gạo mất đi lớp bột cám, có hàm lượng dinh dưỡng vô cùng cao.
Khác với gạo tẻ chúng ta nấu cơm thường ngày, gạo nếp trước khi muốn nấu, bạn phải mang đi ngâm để gạo có thể nở đều, nhanh chín hơn và không bị sượng vì khác với nấu cơm thông thường, xôi được nấu chín bằng hơi nước. Việc chọn ngâm gạo nếp vào thời điểm nào là một trong những bí quyết giúp hạt xôi dẻo thơm.
Trước khi bắt đầu ngâm gạo, bạn cần vo gạo nhẹ nhàng, không chà xát quá lâu để tránh làm mất Vitamin và các chất dinh dưỡng nằm ở lớp vỏ gạo. Bạn có thể ngâm gạo chung với nước từ 6-8 tiếng tùy theo tính chất hạt gạo. Nếu ngâm lâu hơn số thời gian này, hạt gạo rất dễ bị chua và khi nấu sẽ bở nát mà mất ngon. Đặc biệt, khi ngâm gạo nếp bạn nên cho thêm một ít muối, sẽ giúp khử mùi và tạo hương thơm đậm đà khi xôi chín.
Ngoài những món xôi trắng phổ biến, bạn có thể cho thêm gấc, nước lá cẩm, lá dứa,... để tạo nên nhiều màu xôi đẹp khác nhau trông sẽ bắt mắt hơn nhiều. Sau khi đã ngâm đủ thời gian, bạn đổ gạo ra một chiếc rổ có lỗ cực kỳ bé và tráng lại với nước sạch, để nghiêng một bên cho ráo nước từ 10 - 15 phút.
2. Cách nấu xôi thơm dẻo, bắt mắt
Bên cạnh việc ngâm gạo thì nhiệt độ khi nấu xôi là yếu tố quyết định cho một nồi xôi thơm dẻo hơn. Đầu tiên, bạn cho nước vào nồi nấu xôi, đợi đến khi nhiệt độ nước sôi tăng cao mới bắt đầu đặt chõ lên phía trên để hấp xôi. Lúc này, bạn nên giữ một nhiệt độ ổn định, không nên tăng quá cao sẽ rất dễ khiến xôi bị cháy khét, còn khi lửa quá nhỏ thì xôi dễ bị nhão. Thời gian phù hợp để đợi xôi chín là từ 30 - 40 phút.
Một lưu ý đối với bạn là xôi dẻo, khê hay sống phụ thuộc rất nhiều vào phần nước bên dưới. Lượng nước đổ dưới nồi hấp chỉ nên chiếm khoảng 1/3 dung tích nồi, giúp cho lượng nước vửa đủ độ để làm mềm hạt xôi nhưng không quá nhão, nát gây mất thẩm mỹ.
Khi xôi vừa chín tới, bạn nên đổ xôi ra một cái mâm to, dàn đều ra và để dưới quạt cho nguội bớt. Sau đó, bạn lại cho xôi vào hấp thêm một lần nữa thì dù có để lâu, món xôi của bạn vẫn mềm và dẻo, không bị cứng. Và cuối cùng để hoàn thiện món xôi này, bạn có thể dưới một chút dầu ăn hay mỡ gà và đảo đều bên trong chõ xôi trước khi cho ra ngoài thì xôi sẽ có độ căng bóng và mềm mượt hơn.
