Hướng đặt gà cúng trên ban thờ, trên mâm lễ không phải là đặt thế nào tùy thích mà mang ý nghĩa tâm linh và tôn kính và có những quy tắc trong cúng tế. Có những ngày lễ đặc biệt không thể thiếu gà cúng như đêm giao thừa, ngày khai trương, tuần rằm... Trong các linh vật chín để cúng thì gà phổ biến hơn cả, thỉnh thoảng có thêm lợn quay nhưng lợn quay thường chỉ dùng lễ lớn như dịp lễ hội, cưới hỏi, lễ tạ... Còn gà cúng thì gần như dùng quanh năm.
Thế nhưng việc chọn gà cúng không phải là chọn bừa. Bởi nếu không sẽ phạm vào những đại kỵ phong thủy tâm linh thờ cúng làm cho việc dâng cúng mất đi ý nghĩa trang trọng và sự linh thiêng màu nhiệm.
Gà có nhất thiết là gà trống?
Trong thói quen hiện nay thì chủ yếu gà cúng được chọn là gà trống nhất là dịp cuối năm
Đó là vì gà trống biểu trưng cho việc gọi thần mặt trời và đánh thức ngày mới. Gà trống có tướng mạo đẹp, mào to, đỏ nên khi dùng cúng thể hiện sự uy dũng oai phong. Hơn nữa trong nền văn hóa ảnh chịu tư tưởng trọng nam khinh nữ nên gà mái đôi khi bị cho là không sạch sẽ không tinh khiết. Do đó thường chọn gà trống thiến, trống tơ chưa đạp mái. Nếu gà mái non chưa có trứng thì gà lại nhỏ và non nhũn không ngon, gà mái đã đẻ thì lại không còn "thanh sạch".
Mặc dù vậy thì trong một số ngày lễ vẫn chọn gà mái được và gà mái khi cúng lễ thì thường được chặt vào đĩa. Một số dịp đặc biệt cúng lễ như cầu con thì gà mái sẽ được chọn chủ cúng.
Còn thông thường các lễ cúng thể hiện sự kết nối với thần linh thì sẽ chọn gà trống, bởi tiếng gáy của gà trống đánh thức muôn loài và kết nối với các vị thần.
Khi nào đặt gà quay ra khi nào đặt quay vào
Theo thói quen có những người cứ đặt gà lên cúng ban thờ sẽ đặt quay vào, nhưng có người lại đặt quay ra vì cho rằng quay ra sẽ nhìn thấy hoa hồng và không thấy phao câu nên sẽ đẹp hơn.
Nhiều người sắp lễ sẽ đặt sao cho đứng ở ngoài nhìn vào thấy ban thờ đẹp. NHưng nhiều người sẽ chú trọng ý nghĩa của việc thờ cúng hơn. Do đó việc đặt gà quay ra ngoài, hướng phao câu về phía người cúng thì nhìn không gian ban thờ có thể không đẹp. Nhưng theo quan niệm phong thủy thì gà nên đặt quay vào ban thờ, nghĩa là con gà biết kêu, biết gáy, đang chầu, thể hiện sự tôn kính thần linh, gia tiên. Do đó khi đặt lên ban thờ gia tiên, ban thờ thần tài, ban thờ đình miếu thì sẽ hướng đầu gà vào phía các vị thần linh và gia tiên, để thể hiện "gà chầu". Đó là hướng để thể hiện gà kết nối với gia tiên và thần linh, mang lời khấn nguyện của người sống tới thần linh gia tiên, đồng thời thể hiện sự tôn kính của người cúng với đấng thần linh.
Nếu đặt gà quay ra về phía người cúng chứng tỏ gà không chầu và giảm đi sự kết nối với đấng thần linh. Do đó để vừa đẹp vừa đúng nghi lễ thì bạn có thể đặt gà quay vào nhưng hơi nghiêng chếch theo hướng chéo, miệng hướng về phía bát hương, nhưng phần phao câu không chĩa thẳng vào mặt người cúng và chĩa chéo một chút.
Còn riêng lễ cúng ngoài trời đất, đặc biệt cúng đêm giao thừa, cúng động thổ thì gà sẽ được hướng về phía ngoài tức là hướng về phía trời để thể hiện tiếng gáy của gà trống, gọi lên phía trời cao và thần linh. Lúc đó không đặt gà quay vào phía nhà, mà gà sẽ hướng ra, để đánh thức ngày mới, và kết nối với đất trời.
Lưu ý khi chọn gà trống cúng
Để đảm bảo vừa linh thiêng vừa đẹp trong mâm cúng thì gà cúng nên chọn con gà trống vừa phải. TRánh chọn gà cựa dài vì đó là gà già. Khi đi bắt gà trống nên xem lông mượt, mỏ không bị chảy nước, mào đỏ tươi đó là gà ngon.
Gà cúng đẹp cần uống cánh tiên và mổ moi không mổ phanh. Ngày nay thì dịch vụ mổ gà cho các gia đình rất nhiều nên bạn không còn phải lo việc làm thịt gà nữa.
Gà cúng muốn luộc đẹp không rách da thì khi luộc nhớ luộc nồi rộng, ngập nước, đun sôi nước, thả gà vào và đun sôi lại rồi để lửa liu riu. Điều đó giúp cho gà không bị rách ra, gà đẹp không loang màu. Gà cúng thì nên để lại cả bộ nội tạng trong đĩa cúng, tránh thiếu xót.
*Thông tin mang tính tham khảo chiêm nghiệm.
